موافقانِ وقوعِ نسخ در قرآن، ناسخ و منسوخ را جزو دستورات الهی می‌دانند که پروردگار با علمی که بر مصلحت بندگانش دارد، آن را جاری ساخته و در مقابل، مخالفانِ نسخ معتقدند، کتابِ خدا قانون فراگیر و همیشگی داشته و از اختلاف و باطل به دور است. در حقیقت نسخ در دیدگاه منکران، نوعی قصور در علم خداوند یا نقص تلقی می‌شود. فخر رازی و شیخ طوسی گرچه به لحاظ کلامی دارای دو خاستگاه فکری‌اند اما با توجه به رویکرد عقل...

روایات متعددی از ائمه مبنی بر اهمیت شناخت نسخ و پرهیز از اظهار درباره ی قرآن، فقه و قضاوت و... بدون شناخت آیات ناسخ و منسوخ نقل شده است. بنابراین هر اسلام پژوه، چه مفسر باشد یا فقیه و یا در منصب قضاوت نشسته و حتی متکلم اسلامی، بی نیاز از آگاهی از علم نسخ نیست.از این روست که بحث درباره ی ناسخ و منسوخ آیات، پیشینه ای به قدمت تاریخ اسلام دارد و اولین کتب مستقل در این زمینه در اوایل قرن دوم هجری تد...

از مسائل مهم در رابطه با مباحث عام و خاص، مسأله «دوران بین نسخ و تخصیص» است. از آن‌جا که بین حکم عام و خاص در ظاهر ناسازگاری است، باید دید این عدم سازش به تخصیص منجر می‌گردد یا نسخ. در این مقاله در ابتدا ماهیت نسخ و سپس صورت‌های گوناگون میان قوانین عام و خاص و در نهایت حالت تقدم حکم خاص بر حکم عام در دو حوزه احکام الهی و قوانین موضوعه جداگانه مورد بررسی و تحقیق واقع می‌شود که این نتایج به‌دست...

این پژوهش به بررسی سیاست و نقش قدرت های بزرگ درگیر مناقشه هسته ای ایران (آمریکا، روسیه، چین و اتحادیه اروپا) می پردازد و اهمیت متغیر نقش قدرت های بزرگ را در استمرار این مناقشه مورد بررسی قرار می دهد. استدلال اصلی آن، این است که تاکنون قدرت های بزرگ نقش بسیار مهمی در استمرار مناقشه هسته ای ایران ایفا نموده اند. در این راستا، به دلیل نقش برتری که تاکنون آمریکا در این مناقشه داشته، در دو فصل به مط...

مفسران در تفسیر آیات 106 بقره و 101 نحل مشهور به آیات نسخ، آراء مختلفی ارائه داده‌­اند. برخی از مفسران و اندیشمندان اسلامی، این آیات را ناظر بر نسخ حکم آیات در قرآن می‌­دانند و بر این باورند که این آیات به صراحت به مقوله نسخ حکم آیات اشاره کرده‌­اند. در مقابل دسته‌­ای دیگر از مفسران، این باور را نپذیرفته و اعتقاد دارند که این آیات به نسخ حکم آیات قرآن اشاره ندارند، بلکه مراد آ...

هدف: این پژوهش باهدف بررسی وضعیت مؤلفه‌های گردآوری، سازمان‌دهی و اشاعه اطلاعات نسخ خطی، در بخش‌های نسخ خطی کتابخانه‌‌های ایران بر اساس مؤلفه‌‌های مدیریت دانش انجام‌شده است. روش تحقیق: در این پژوهش از روش ترکیبی (کمی و کیفی) همزمان استفاده‌شده است. جامعه پژوهش را کلیه بخش‌‌های نسخ خطی در کتابخانه‌های سطح کشور که دارای بخش نسخ خطی و کارمند بوده‌اند، شامل 44 کتابخانه در سطح ایران، تشکیل داده است ک...

مسئله نسخ یکی از مسائل بسیار مهم در علوم قرآنی است که میان صاحب‌نظران در تعریف و مصادیق آن اختلافات فراوانی وجود دارد. قرآن مجید خود در چند آیه به وقوع نسخ در قرآن تصریح فرموده است(بقره: 106؛ نحل: 101؛ رعد: 39). نوع مواجهه با مسئله نسخ می تواند موجب پذیرش یا انکار حجیت ظاهریی آیات قرآن باشد. جریان سلفی- تکفیری فرقه ای منسوب به اهل سنت با گرایش و رویکردی خاص در تفسیر و علوم قرانی برداشتی متفاوت ...

مطالعه، بررسی و نقد اندیشه های کلامی و قرآنی معتزله است.  بحث حدوث قرآن نخستین بار از سوی جعد بن درهم طرح شد. با پیدایش معتزله این بحث جان تازه ای گرفت و مأمون عباسی مدافع سرسخت آن گردید. مأمون بسیاری از علما را ناگزیر ساخت تا به پذیرش حدوث قرآن تن در دهند. معتزلیان از آن جهت که در بحث کلام الهی قایل به کلام لفظی بودند، حدوث قرآن را مطرح ساختند. مهم ترین دلیل معتزلیان به حدوث قرآن، آیات قرآن و ...

یکی از نکات مهم در متن­پژوهی، تشخیص قدمت نسخ و منشأ نسخ منقول از نسخ اصلی و آگاهی از صحّت و اصالت آن هاست. خزانه ی عامره تألیف میر غلام­علی آزاد بلگرامی(1116- 1200ق) به جهت تعدّد نسخ خطّی آن و تعدّد افزوده­ها و کاسته­های مؤلّف بر کتاب که تا سال­ها پس از تألیف آن ادامه یافته، نمونه ی خوبی برای نشان دادن نحوه ی تشخیص منشأ نسخ بر اساس یادداشت­های افزوده و کاسته ی موجود در آن هاست. در این مقاله پس از ذک...

مدیریت استمرار کسب و کار به معنای فعالیت هایی است که یک سازمان برای استمرار فعالیت خود پس از یک حادثه غیرمنتظره انجام می دهد که بدیهی است بسیاری از این فعالیت ها پیش از هرگونه رخدادی باید انجام گیرد و در حقیقت پیشگیری و ایجاد زیرساخت های لازم، در اولویت این موضوع قرار دارد. سازمان های دارای تکنولوژی بالا که بعضاً دارای دانش حسّاس نیز می باشند از اهمیتی دو چندان در پیاده سازی مدیریت استمرار کسب و ...