معرفت شناسی فضیلت محور، یکی از جدیدترین رویکردهای معرفت شناسی است که به دلیل تمرکز بر فاعل شناسا و فضیلت های معرفتی او، از سایر رویکردهای موجود متفاوت می¬باشد. این رویکرد، به جهت شباهت با رویکردهای برون گرایی که در ذیل معرفت شناسی اصلاح شده قرار می گیرند، از ظرفیت های قابل توجّهی برای نظریه پردازی در معرفت شناسی باورهای دینی برخوردار است. لذا می توان با تعریف پیش فرض هایی چون فضائل معرفتی دینی و...

جابری در ریشه یابی علل عقب ماندگی دنیای عرب، گفتمان های دینی و اجزای معرفتی آن ها را مورد بررسی و نقد قرار می دهد و نقطه آغاز تعالی و انحطاط تمدن عربی - اسلامی را در عصر تدوین جست وجو می کند. عصری که اندیشه های اسلامی با محوریت متن قرآنی در قالب دستگاه های گوناگون معرفت اسلامی (معقولات دینی) در کنار نظام های معرفتی غیر اسلامی (نامعقول دینی) شکل گرفتند. در نظر جابری نظام های معرفتی درون زا که بر...

برخی از روشنفکران که نگاه برون دینی دارند و به وحی از منظر غیرقرآنی نگریسته اند، با پیش کشیدن مباحث تجربه دینی، در خصوص وحی، به نقشی فاعلی برای پیامبر قائل شده اند. بر این اساس خداوند صرفاً قابلیّتی را به پیامبر یا اشخاص دیگر اعطا کرده است و آنها می‏توانند به واسطه آن استعداد و قابلیّت خاص خویش، الفاظی را از ناحیه خودشان و نیز تحت تأثیر فرهنگ عصر خویش بیان نمایند و همین الفاظ آنها، کتب مقدس را تشک...

          هویت دینی یکی از مهم‏ترین ابعاد هویت بوده که نقش تعیین کننده‏ای در هویت یابی افراد ایفا می‏کند و تقویت این بعد از هویت می‏تواند موجبات قوام سایر ابعاد و چالش در این حوزه می‏تواند زمینه‏ساز بحران در سایر ابعاد هویت شود. این ادعا مخصوصاً در جوامعی که دین رکن اساسی آن جامعه را تشکیل می‏دهد موضوعیت بیشتری دارد. این مقاله بر آن است تا ضمن مرور نظام‏مند پژوهش‏های انجام شده در بیش از یک دهه گ...

مقدسات دینی، افراد، اشخاص، مفاهیم، نهادها و نمادهای مورد احترام باورمندان دینی است که اهانت به آنها موجب برانگیختگی عاطفی اعضای آن جامعه گردیده و می­تواند زمینه ساز رفتارهای افراطی و مخاطرات جدی امنیتی در سطح ملی و بین المللی گردد. این مطالعه ضمن بررسی اجمالی شالوده­های دینی در جرم انگاری اهانت به مقدسات، برخی اصول جرم انگاری مانند اصل مصلحت عمومی و اصل ضرر را که می­تواند  ضابطه جرم تلقی کردن ت...

هدف پژوهش حاضر، «تبیین مدل عملکردی انگیزش بر اساس منابع اسلامی» بود. روش پژوهش حاضر، «توصیفی- تحلیلِ مفهومی» بود. یافته ها نشان داد که، 1. «نیّت»، متاثر از سه گروه عوامل است: الف. عوامل درون فردی بنیادین که عبارتند از: «انواع روح»، «مزاج و طبایع»، و «گرایشات فطری»؛ ب. عوامل درون فردی فرایندی که عبارتند از: «نظام شناختی- عقیدتی» و «نظام طرحواره­های عاطفی-هیجانی»؛ ج. «عوامل برون فردی» که شامل محیط،...

در این مقاله ضمن پذیرش عدم لزوم دلیل برای توجیه باور دینی، به نقد دیدگاه پلانتینگا درباره جواز معرفتی پرداخته شده است. مؤلف از یک دیدگاه درون گرایانه ای درباره جواز معرفتی دفاع می کند. باور مسیحی به اعتقاد وی جواز معرفتی ندارد، ولی چون توجیه اخلاقی دارد جای ایراد ندارد. برای توجیه اخلاقی برخلاف پلانتینگا باید برخی از آگاهی های ما اعم از قرینه گزاره ای یا چیز دیگر در تأیید باور مورد بحث باشند

تربیت دینی در دانشگاه محتاج تحلیل دقیق ابعاد آن است تا از بدفهمی ها پیشگیری شود. برای انجام این تحلیل، سه مفهوم اساسی دانشگاه، دین، و تربیت همچون سه راس یک مثلث در نظر گرفته شده و در نتیجه، تحلیل در سه ضلع دانشگاه- دین، دانشگاه- تربیت و دین- تربیت و سه رابطه حاصل از آنها  صورت پذیرفته است. در هر یک از سه ضلع، نقطه بهینه، اختلال در رابطه مورد نظر،‌ و راه برون رفت مورد بحث قرار گرفته است. در ضلع ...

آسیب شناسی معرفت دینی ـ به معنای شناخت آفاتی که به درک و باور دینی زیان می رساند ـ از بحث های نوپایی است که البته می توان برخی نمودهای آن را از لابه لای آثار پیشینیان نیز استخراج نمود. علامه طباطبایی در قامت یک متفکر دینی با غور در منابع اسلام، ضمن شناخت آسیب های معرفت دینی، به مقابله با آنها پرداخته و از این رهگذر، شیوه های متفاوتی برای فهم صحیح دین ارائه نموده است. نوشتار حاضر ضمن برشمردن مهم...