محمدتقی تبیک
پژوهشگر پژوهشگاه قرآن و حدیث
[ 1 ] - معرفی کتاب «ایمان از منظر روانشناسی مثبت‌نگر»
کتاب حاضر، تلاشی است در جهت انسجام بخشی به یافته های تجربی در حوزه روانشناسی دین مثبت نگر. نویسندگان کتاب کوشیده اند نقش ایمان را در سازه های مورد علاقه روانشناسان مثبت نگر، مانند بهباشی، توانمندی های خوی، فضیلتها، تاب آوری، رفتارهای جامعه یار و اخلاقی، در سطح فردی و اجتماعی و با رویکرد تجربی مورد بررسی قرار دهند. نویسندگان در صدد اثبات این نکته هستند که جریان عمومی پژوهش های تجربی، گویای این ن...
[ 2 ] - رابطه احساس گناه و شرم با دینداری و سلامت روان
هدف پژوهش حاضر بررسی روابط احساس گناه و شرم با دینداری و سلامت روان بود. بدینمنظور ۱۸۰ دانشجو به مقیاسهای زیر پاسخ دادند: «مقیاس آمادگی احساس گناه و شرم»، «علاقه به دین»، «مقیاسهای تکگویهای جهت‌گیری دینی»، «مقیاسهای بهزیستی روان‌شناختی ریف»، «مقیاس شادی فاعلی»، «رضایت از زندگی عمومی»، «پرسشنامه سلامت عمومی». یافتهها نشان داد احساس گناه با پیامدهای مثبت روانی همراه است، در حالی که احساس...
[ 3 ] - رابطة «انگیزش دینی» و «خودشناسی» با «فضایل اخلاقی»
هدف این پژوهش، بررسی نقش فرایندهای خودشناختی و جهت‌گیری دینی در «توانمندیهای خوی» بود. 315 دانشجو (227 مرد و 88 زن) به پرسشنامه‌های ذیل پاسخ دادند: مقیاس خودشناسی‌ِ انسجامی (قربانی و همکاران، 2008)، مقیاس بهوشیاری (براون و ریان، 2003)، مقیاس بازنگری‌شده جهت‌گیری دینی (هیل، 1999) و پرسشنامه ارزش‌ها در عمل: ابراز قابلیت خود (پترسون، 2004). نتایج نشان داد که توانمندیهای خوی با خودشناسی انسجامی،...
[ 4 ] - تبیین سازه انگیزش بر اساس منابع اسلامی
سازه انگیزش اهمیت محوری در ساختار وجودی آدمی دارد. ادیان الاهی، و نیز علوم بشری توجه ویژه‌ای به این سازه دارند. با این حال، تاکنون پژوهش منسجمی در باب تبیین سازه انگیزش از دیدگاه اسلام انجام نشده است. هدف پژوهش حاضر، تبیین سازه انگیزش بر اساس منابع اسلامی، و روش آن توصیفی - تحلیلِ مفهومی است. در بخش توصیفی، مفاهیم مربوط به سازه انگیزش در کتاب‌های معتبر لغوی و منابع اسلامی (قرآن کریم و احادیث اس...
[ 5 ] - تبیین مدل عملکردی انگیزش بر اساس منابع اسلامی
هدف پژوهش حاضر، «تبیین مدل عملکردی انگیزش بر اساس منابع اسلامی» بود. روش پژوهش حاضر، «توصیفی- تحلیلِ مفهومی» بود. یافته ها نشان داد که، 1. «نیّت»، متاثر از سه گروه عوامل است: الف. عوامل درون فردی بنیادین که عبارتند از: «انواع روح»، «مزاج و طبایع»، و «گرایشات فطری»؛ ب. عوامل درون فردی فرایندی که عبارتند از: «نظام شناختی- عقیدتی» و «نظام طرحوارههای عاطفی-هیجانی»؛ ج. «عوامل برون فردی» که شامل محیط،...
[ 6 ] - کارکردهای روان‌شناختی توبه بر اساس منابع اسلامی
یکی از اهداف اساسی علوم روان‌شناختی و ادیان آسمانی تحول و دگرگونی انسان‌ها است. «توبه» مهم‌ترین و پرکاربردترین واژه‌ای است که در قرآن کریم گویای ضرورت بازسازی و دگرگونی انسان است. بر اساس آیات قرآن و سخنان پیشوایان دین، «توبه» دو کاربرد معنایی اساسی دارد: 1. توبه به معنای «روی‌آوری بنیادین به خدا (ایمان‌آوری)» که واژه‌هایی مانند «تَوَلّی» و «اِعراض» در برابر آن قرار می‌گیرد و در این صورت معادل «روی...
نویسندگان همکار