چگونگی بازنمایی کلیشه های جنسیتی در عرصه ادبیات یکی از مهمترین مباحث تحلیل انتقادی متون ادبی است. در این میان داستانها با انعکاس هنجارها و ارزش های جامعه نقش بسزایی در بازتولید گفتمان های جنسیتی ایفا می کنند. نقد متون ادبی از چنین منظری به روشن نمودن نقش زبان در تحکیم روابط سلطه و قدرت در سطح جامعه کمک شایانی می کند. پژوهش حاضر با نگاهی انتقادی و با تحلیل محتوای هشت داستان از مجموعه آتش خاموش ا...

هدف این پژوهش شناسایی نقش هنر سینما در تثبیت قدرت جمهوری اسلامی در ایران پس از انقلاب است. در نظریه های مربوط به اعمال قدرت و بازتولید قدرت عموما بر دو شیوه بازتولید و اعمال قدرت تاکید می شود. گروهی از متفکران، قدرت را در شکل عینی آن که مبتنی بر مکانیسم «زور» است مفهوم سازی کرده و بر نقش این شیوه اعمال قدرت در تثبیت نیروهای حاکم تاکید می کنند. گروه دوم، بر خلاف دیدگاه نخست، بر قدرت خرد و قدرت م...

طرح مواضع پست‏مدرنیسم و نظریه‏انتقادی در جامعه قرن بیستمی، ابعاد جدیدی در رویکرد تفکر انتقادی به‏وجود آورد. تأثیری که نظریه‏انتقادی بر اندیشه سیاسی، فرهنگی و جامعه‌شناسی در ‌نقد و دگرگون‎ساختن جامعه مطرح‏کرد، موضعی مقابل شرایط سلطه و سرکوب بود. از سویی پست‏مدرن، نگرش انتقادی به مدرن در همه ابعاد است؛ این دو جریان،‏ حرکتی به سوی نوع جدیدی از جامعه عقلانی را ایجاد کردند. از آنجایی که هنر نمود روح...

گردهمایی سقیفه که با پیشگامی انصار خزرجی- با انگیزۀ رقابت با مهاجرین و واهمۀ سلطه یابی قریش، و معطوف به تعیین حاکمیت سیاسی- برگزار شد، با ورود ابوبکر به صحنه، چنان جهت دهی شد که کفّه به سود مهاجرین سنگینی کرد و برتری جویی آنها، لباس خلافت را بر اندام ابوبکر پوشاند. در جدال و مفاخرۀ میان انصار و مهاجرینِ حاضر در سقیفه، تمسک به کدام راهبرد، موجب تکیه زدن  ابوبکر بر سریر خلافت شد و مدعیان را به حاشی...

یکی از وجوه بارز جنبش اجتماعی زنان در غرب و همچنین نقد فمینیستی تاکید بر نقش عناصر زبانی گفتمانی در آنچه انقیاد و سرکوب و زبنان و زنانگی تلقی می شود و همچنین تحکیم به اصطلاح سلطه و تفوق مردان و مردانگی بوده است . اندیشمندان فمینیست از نخستین کسانی بوده اند که به ساخت زبانی واقعیت از جمله در مقولاتی چون زن و مرد و نقش زبان در تحکیم روابط قدرت و سلطه توجه داشته اند در نتیجه یکی از کانون های مورد ...

این مقاله بدین موضوع پرداخته است که چگونه بکارگیری نمادهای شیعه در مقابل نمادهای باستانی و غربگرایانۀ رژیم پهلوی سبب پیروزی انقلاب شده است. از الگوی نظری جامعه شناس فرانسوی پیر بوردیو در خصوص نمادها بهره برده و نشان دادیم که هیات های تولید کنندۀ نماد یعنی روحانیان و روشنفکران در دهۀ 40 و 50 شمسی با کمترین خشونت فیزیکی زمینه های پیروزی انقلاب اسلامی را فراهم نمودند. از آنجا که رژیم پهلوی با بی ...

رسانه ها ابزار تولید و القای معانی و ایستارهایند. از راه رسانه ها، ایدئولوژی های سیاسی پرورده، منتقل و در ناخودآگاه فردی و جمعی افراد نهادینه و تثبیت می شوند. منطقة خاورمیانه، به ویژه بخش عربی آن، ساختاری ایدئولوژیک دارد. این ساختار ایدئولوژیک، استوار بر بهره گیری از رسانه های گروهی، به منزلة ابزاری برای تولید، بازتولید و القای انگاره هاست. اساس این کاربست رسانه ای، بازتولید سیطرۀ این نظام های ...

  از دیرباز و در جوامع مختلف، صاحبان هویت‌های گوناگون، شیوه‌های متنوعی را و به‌منظور نمایش این هویت‌هـا در زندگی خود به کار مـی‌گرفته‌اند. با تأمل در فرهنگ‌هـای گوناگون می‌توان به حفظ، نگهداری و انتقال آنها از طرق گوناگون اشاره نمـود. در این میان، موزه‌ها مکان‌هـایی معنادار برای ارائه و نمایش هویت فرهنگی هستنـد که به صورتی نمادین عمل مـی‌کنند. از سویی، فرهنگ‌های گوناگ...