بهروز روستاخیز
دانشجو دکتری انسان شناسی دانشگاه تهران
[ 1 ] - کند و کاو پدیده طلاق توافقی (مورد مطالعه: مردان شهرستان تالش در سال 1393)
پژوهش حاضر در پی کندوکاو و فهم شرایط، بسترها، فرایندها و پیامدهای پدیدهی طلاق توافقی در شهرستان تالش میباشد. هجده مرد که بطور توافقی طلاق گرفته بودند در این مطالعه شرکت کردند. برای انتخاب مشارکتکنندگان و مفاهیم از یکی از استراتژیهای روش نمونهگیری هدفمند؛ یعنی حداکثر تنوع و همچنین، نمونهگیری نظری استفاده شده است. دادهها با بهرهگیری از روششناسی کیفی مبتنی بر نظریهی زمینهای تحلیل شد. تک...
[ 2 ] - فهم دلالت‌های اجتماعی- فرهنگی توصیههای غذایی دوران بارداری و پس از آن (یک مطالعة مردم‌نگارانه در بین زنان و خانواده‌های سیستانی)
بارداری، زایمان و آنچه که به موقعیت مادری ختم میگردد، با مجموعهای از عوامل، عناصر و پدیدهها معنی مییابد؛ یکی از این موارد، بایدها یا نبایدهای غذایی است که فرد موظف به رعایت آنها میگردد. توصیههای مزبور را باید توصیههای یک فرهنگ دانست؛ فرهنگی که در این معنی، خود را در تهیه و مصرف مجموعهای از خوراکیها باز مینماید. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال فهم دلالتهایی بوده است که میتوان از ت...
[ 3 ] - فضای مجازی و پویش های هویت قومی(مورد مطالعه: روشنفکران و فعالین مدنی بلوچ)
هویت قومی در جهان امروز، اساساً امری سیال بوده و درک واحدی نسبت به آن وجود ندارد. از سوی دیگر، باوربه ماهیت برساختی هویت، مستلزم تدقیق و تعمق نسبتبه جایگاه افراد یا گروههایی است که چشمانداز ویژه خود را در این ارتباط توسعه میبخشند. پژوهش حاضر، بر مبنای چنین درکی و با ضرورت فهم بخشی از اندیشههایی که نسبت به مسئله قومیت و هویت قومی در بلوچستان ایران خاصه در دوران معاصر وجود داشته و دارد، سازما...
[ 4 ] - تأملـی در آرایـش نیروهـای اجتماعـی و تحـول گفتمان‌هـای هویـت قومـی در بلوچستـان ایـران
تأمل در آرایش نیروهای اجتماعی و جریان‌های اندیشه‌ای گوناگون که در هر جامعه قومی، چشمانداز هویتی ویژه‌ای را توسعه می‌دهند، تأییدگر این نکته است که امر قومی به‌طور عام و مسئله هویت قومی به‌طور خاص، پدیده‌ای اجتماعی است که می‌تواند زمینه‌ساز مناقشه‌های اساساً گفتمانی باشد. پژوهش حاضر برمبنای چنین درکی و با توجه به ضرورت فهم گوناگونی اندیشههایی که در مورد مسئله قومیت و هویت قومی در بلوچستان ایران...
[ 5 ] - موزه ها و پُرسمانِ هویت: بازدید از موزة مردم شناسی زابل و موزة منطقه ای جنوب شرق ایران در زاهدان
از دیرباز و در جوامع مختلف، صاحبان هویت‌های گوناگون، شیوه‌های متنوعی را و به‌منظور نمایش این هویت‌هـا در زندگی خود به کار مـی‌گرفته‌اند. با تأمل در فرهنگ‌هـای گوناگون میتوان به حفظ، نگهداری و انتقال آنها از طرق گوناگون اشاره نمـود. در این میان، موزه‌ها مکان‌هـایی معنادار برای ارائه و نمایش هویت فرهنگی هستنـد که به صورتی نمادین عمل مـی‌کنند. از سویی، فرهنگ‌های گوناگ...
[ 6 ] - فهم پدیدارشناختی چندهمسری در میان بلوچ‌های ساکن شهرستان چابهار
این مطالعه پدیدارشناختی در پی آن است تا با بررسی علت‌های گسترش چندهمسری در میان بلوچ‌های ساکن چابهار، به طرح این پرسش بپردازد که علیرغم تحولات توسعه‌ای اخیر در این شهرستان، پدیدۀ چندهمسری چگونه توانسته همچنان خود را بازتولید کند. از سویی دیگر، آیا اساساً زنان بلوچ تمایل و نیز امکان مقاومت در برابر ساختار چندهمسری را دارند یا صرفاً این شرایط را پذیرفته‌اند؟ بر اساس نتایج این پژوهش، چندهمسری...
[ 7 ] - لالاییها و بازتاب سوژهگی زنان: خوانش انسان‌شناختی لالایی‌های ششتمد سبزوار
لالایی‌های فولکلوریک بخش مهمی از ادبیات شفاهی و عامیانۀ مردم هر فرهنگ و جامعه را شکل می‌دهند. این بخش از ادبیات شفاهی به علت ارتباط تنگاتنگی که با زنان دارد، منبع ارزشمندی برای شناخت وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایشان به‌ویژه در جوامع و بافتهای سنتی و پیشامدرن محسوب میگردد. این مطالعه ملهم از رویکردهای فمنیستی و با محوریت جنسیت به بررسی مضمونی لالایی‌های ششتمد سبزوار میپردازد. رویکرد روشی این پژو...
[ 8 ] - دلالت های معنایی مصرف قلیان بین زنان بلوچ (مطالعه‌ای کیفی در روستای دامن شهرستان ایرانشهر)
برخلاف بسیاری از پژوهشهای گذشته، که بیشتر با الهام از نوعی گفتمان پزشکی و آسیبشناختی به دنبال بررسی پیامدهای مصرف قلیان و مواد دخانی بر سلامت مصرفکنندگان بوده‌اند، هدف پژوهش حاضر فهم دلالت‌های معنایی چنین امری بین زنان بلوچ ساکن در روستای دامن شهرستان ایرانشهر است. با توجه به مسئله‌محوری پژوهش و مهمترین هدفی که اشاره شد، در بعد روش‌شناختی از نوعی رویکرد کیفی متناسب با کار انسان‌شناختی، یعن...
[ 9 ] - تأملی بر وضعیت الگوهای معیشتی خانوارهای عشایر در شرایط خشک‌سالی (مورد مطالعه: خانوارهای عشایر استان سیستان و بلوچستان)
الگوهای معیشتی عشایر وابستگی مستقیمی به شرایط محیط زندگی‌شان دارد و بر همین اساس، مسئلة اساسی مقالة حاضر این است که وضعیت این الگوها در شرایط خشک‌سالی در میان عشایر سیستانی و بلوچستانی چگونه است. فهم این مسئله، نخست مستلزم شناسایی الگوهای مزبور در منطقه است؛ بنابراین برحسب یافته‌های این پژوهش، که با رویکرد روش‌شناختی ترکیبی و در پی بهرهگیری از تکنیک‌های مختلف اعم از نظرسنجی، مشاهده، گپ‌وگفت‌ها...
[ 10 ] - واکاوی ساختار حقوقی- سیاسی حکومت در اندیشۀ ابوالأعلی مودودی
ضرورت اندیشه‌ورزی در خصوص یک مدل حاکمیتی به‌ویژه برای آن دسته از اندیشمندانی که همواره درصدد ابتنا یا توسعۀ حکومتی اسلامی بوده‌اند، ضرورتی آشکار به‌نظر می‌رسد. سید ابوالأعلی مودودی یکی از مصلحان اجتماعی و متفکران دینی برجسته در حوزۀ جغرافیای شبه قاره در قرن بیستم است که همچون بسیاری از اندیشمندان اسلامی دیگر، ردپای این مباحث را میتوان در اندیشۀ دینی و سیاسی وی نیز جست‌وجو کرد. افکار مودودی تأث...
نویسندگان همکار