خوانش «شهر» می تواند اقدامی بی پایان و کتابی بی انتها به نظر آید. با وجود این، همه ما برای انجام مؤثر وظایف خود از یک سو و شهر، جهت ادامه زندگی و توسعه از سوی دیگر، نیازمند یک دید ساده شده است. لذا وجود جلوه ای ساده از ادراک ساختار شهر و قدرت مکان یابی سریع درون آن، به صورت غریزی، ضروری ست. در پژوهش های گروه مورفوسیتی، تحلیل ساختار شهر تنها با درنظر گرفتن اسکلت آن یعنی شبکه ای خطی از خیابان ها،...

سیاق یکی از قرینه‌های اساسی فهم واژگان و ترکیب‌های متن است که مفسران قرآن کریم در فهم مراد آیات به آن توجه داشته‌اند.دقت در معنای لغوی «سیاق» که به معنای تتابع، اتصال و انتظام است، نشان می‌دهد که سیاق کلام تتابع کلمات، جملات و آیات و اتصال و انتظام‌ آن‌ها برای رساندن معناست؛ به همین دلیل در تفسیرها به این اتصال و انتظام برای بیان معانی کلمات، آیات، جمله‌ها، تعیین مرجع ضمیر، مکی و مدنی بودن سور ...

موضوع این مقاله بررسی دو نظریه استناد اختلاف قرائات به اجتهاد قاریان یا سنت نبوی است. بر این اساس، نخست با بیان اجمالی کیفیت اختلاف قرائات، مساله استناد قرائات به اجتهاد یا سنت، به عنوان محل اختلاف تبیین شده، آنگاه دلائل هر دو دیدگاه بررسی و نقد شده و ثابت گردیده است که عالمان قرائت، قرائت غیر مستند به سنت را معتبر نمی‌دانند و مدعیان استناد قرائات به اجتهاد، میان اجتهاد در قرائت و اختیار قرائت ...

در منابع دینی شیعه و سنی، سفارش‌های فراوانی برای قرائت قرآن با ترتیل و صدای بلند وارد شده‌است. پیرو همین توصیه‌ها در جوامع اسلامی، قرائت‌های فردی و دسته‌جمعی مرسوم بود و هست. قرائت فردی قرآن به اجماع مسلمانان جایز و سنت است. اما در این میان، سلفیان تکفیری به عنوان فرقه‌ای از فرق اسلامی، راهی متفاوت‌تر از دیگر فرق امت در پیش گرفته‌اند. این جریان فکری افزون بر اینکه جمع‌خوانی قرآن را جایز و مباح ...

بحث از حجیت قرائات سورۀ حمد با توجه به ضرورت قرائت این سوره در نماز، از اهمیت فراوانی نزد مسلمانان برخوردار بوده و همواره مورد ابتلاء آنان بوده است. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به ملاک حجیت قرائات سورۀ حمد، سیر تاریخی آرای مفسران و محدثان امامیه را در ارتباط با تواتر قرائات و حجیت آن‌ها بررسی کرده است. بر اساس رهنمودهای اهل بیت علیهم السلام، مسألۀ تعدّد نزول قرآن نزد بسیاری از دانشمندان شیعه مردود...

این پایان نامه به إحصاء قرائت های منسوب به معصومین:، از ابتدا تا انتهای قرآن، بر اساس نقل کتاب های قرائی و تفسیری قدیمی شیعه و سنی پرداخته و هریک را به طور جداگانه از نظر تأثیر بر مفاهیم آیات و بعضاً به لحاظ سندی مورد بررسی قرار داده است.با دقت نظر در تمامی قرائت های یادشده، در نهایت می توان آن ها را به دو بخش کلی تقسیم نمود. اول قرائات بی تأثیر در معنا و دوم قرائات موثر در معنا. بخش اول شامل اش...

ازهمان آغاز دعوت نبوی، آیات آسمانی قرآن مورد هجوم دشمنان و ناآگاهان، قرار داشته است و می‏گفتندمقصود قرآن چیست؟(ماذاأَرادَاللَّهُ بهذامَثَلاً) (بقره: ۲۶)ویا با دانش ویقین به انکار وحی، می‏پرداختند، (وَ جَحَدُوا بها وَ اسْتَیْقَنَتْها أَنْفُسُهُمْ ظُلْماً وَ عُلُوًّا)(نمل: ۱۴) ویا این که، اصل نزول وحی را نفی می‏کردند و می‏گفتند؛ خداوند چیزی نازل نکرده است (وَمَا أَنْزَلَ الرَّحْمَٰنُ مِنْ شَیْءٍ)(یس: ۱۵) ودر نهایت، دست به تحریف سخن خداوند می‏زدن...

قرائت قرآن، یکی از مهم ترین مسائل تاریخ قرآن کریم است، درباره زمان پیدایش اختلاف قرائات، انتساب آن به پیامبر یا قراء، تواتر قرائات، قرائات سبع و... دیدگاه­های متعددی از جانب قرآن پژوهان شیعه و اهل سنت ارائه شده است، به نظر می رسد، روشی که تا کنون برای این پژوهش ها، از جانب قرآن پژوهان مسلمان استفاده شده است، بیشتر مبتنی بر اعتماد به گزارش های روایی عصر اموی بوده است، با توجه به امکان وجود جعل و...

یکی از دشوارترین مباحث دانش قرات قران که از دیرباز تا کنون بین قاریان و کاتبان وحی مورد مناقشه و گفتگو بوده است شیوه خواندن و نگاشتن کلمات همزه دار قران است خاستگاه این تنازع دوران موسوم به جاهلیت اعراب و اندگی پیش ازنزول قران است بنابر گزارش های تاریخی گویش قبیله های بزرگ قریش و تمیم در منطقه غربی حجاز و شرقی نجد جزیره العرب در شیوه تلفظ همزه متافوت بوده است و با نزول قران که نمونه عالی زبان ف...

در پی جویی نگرش بازتابیده در قرآن کریم به موضوع ادراک و فهم، با حوزۀ معنایی گسترده ای روبه رو می شویم که در آن مفاهیم متعددی به یکدیگر پیوند خورده اند. از مفاهیم بنیادین این حوزه، «تدبّر» است. افزون بر آیات متعدد قرآن که با کاربرد تعابیر مختلف از لزوم تدبّر گفته اند، در چهار آیه از قرآن کریم نیز با کاربرد هم ریشه های واژۀ تدبر، از این عمل همچون یک تکلیف، یا حتی غایت نزول قرآن یاد می شود. بناست که...