در این پژوهش روند حرکت آرایه‌های بلاغی برای رسیدن به سمبل و تولید بافت‌های نمادین کلام در فرهنگ شعر معاصر فارسی با تکیه بر اشعار احمد شاملو و نگاهی خاص به شعر «مه» از مجموعه‌ی «هوای تازه» بررسی شده است. حرکت از تشبیه به سوی استعاره، و از استعاره به سمت نماد، حرکتی تدریجی است که با ساختارهای اجتماعی ادبیات و سیر تطور سبک‌ها ارتباطی مستقیم و تنگاتنگ دارد. سمبل یا نماد از میان دیگر مقوله‌های بلاغی...

بدیهی است که فرهنگ و زبان و ادبیات دو قوم ایرانی و هندی چنان با هم درآمیخته که گویی پیکره ی فرهنگی یگانه ای را تشکیل داده اند. وجود شخصیّت های برجسته ی فارسی زبان و آثار فراوان فارسی که در شبه قاره ی هند پدید آمده و بدون آنها تاریخ ادب فارسی کامل نمی شود؛ حکایت از همبستگی دیرینه ی فرهنگی ایران و هند دارد. یکی از این شخصّیت های برجسته امّا گمنام سرزمین هند که با تألیف یا تصنیف آثار مختلف ادبی - بلا...

      بنابر نظریۀ زبانی هلیدی و رقیه حسن (1976م)، انسجام متنی یکی از مهم­ترین مؤلفه­های متن­وارگی است که با عناصر گوناگونی همچون دستوری، واژگانی و پیوندی نشانه­گذاری می­شود. «جانشینی» گونه­ای انسجام دستوری بوده که به معنای قرار گرفتن عنصری در متن به­جای عنصری دیگر است و در اشکال مختلف اسمی، فعلی، جمله­ای و بندی در کلام نمود می­یابد. اسم­های اشاره در قرآن کریم، به دلیل ظرفیت بالای معنایی و بلاغی...

یکی از مولفه های مهم شکلی و ساختاری در نظام زبانهای مختلف دنیا الگوهای بلاغی و مشخصه های ژانری هستند که کلان ساختار های گفتمان های مختلف را تشکیل می دهند و نقش مهمی در ایجاد معنا و انتقال پیام ارتباطی بر عهده دارند. عدم آشنایی مترجمان متون تخصصی با این ویژگی های ژانری و الگوهای بلاغی، باعث زوال ساختار کلان متن ها و الگوهای بلاغی متون و در نتیجه نقص در ترجمه می شود. یکی از بخشهای مهمی که بروز ای...

ظرافت­های بلاغی در آیات قرآن کریم، از جمله جنبه­های اعجاز این کتاب جاودانه دارد، که از دیر باز مورد توجه دانشمندان علوم قرآنی بوده است. یکی از مباحث بلاغی قرآن کریم، سبک شناسی است که در ضمن آن با بهره گیری از دستاوردهای علم بلاغت به بررسی جلوه­های سبکی موجود در قرآن کریم می­پردازد. پژوهشِ پیش رو با روش توصیفی – تحلیلی و بر اساس معیارهای سبک­شناسی، به بررسی زیبایی­های ادبی سوره نازعات در چهار سطح...

تضمین، یکی از شگردهای زبانی است که همانند بسیاری از فنون ادبی، در ادوار تاریخ بلاغت مورد بی ­توجهی محققان و ناقدان قرار­گرفته­ است، به­ گونه ه­ای که در شناسایی این آرایة بدیعی تنها به یک جنبه از آن، یعنی آوردن مصراع، بیت یا ابیاتی از دیگری در شعر خویش اکتفا شده ­است. از این رو، این پژوهش بر­آن است با نگاهی به سیر تاریخی صنعت تضمین و جایگاه آن در مباحث بلاغی عربی و فارسی، ضمن شرح و تفسیر دیدگاه ...

مطالعۀ شعر از دیدگاه زبان‌‌شناسی، تمام نشانه‌‌های کلامی در دستگاه‌‌های گوناگون شعری را بررسی می‌‌کند. زبان‌‌شناس ساختارگرا نیز با بررسی عناصر زبانی گوناگون، مسایل معناشناسی را در تمام سطوح زبان تحلیل می‌‌کند و دستگاه‌‌های عروضی، آوایی، واژگانی، نحوی و بلاغی را در خدمت معنا و ادبیّت متن قرار می‌‌دهد. هدف این پژوهش، بررسی این دستگاه‌‌ها در ارتباط با ساختار و محتوای شعر و نقش هر یک در ایجاد توازن و...