خداوند متعال در آیات متعددی از قرآن کریم به انواع مختلفی از پدیده های طبیعی اشاره کرده و به طور صریح یا غیرصریح برخی از ویژگی های آنها را توصیف می نماید. این امر لزوم اهتمام ویژه به روش تفسیر علمی و تبیین و تنقیح مبانی آن را نشان می دهد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که برای ارائه هرگونه استنباط علمی صحیح از آیات قرآن می بایست مبانی کلامی خاصی را مد نظر قرار داد. البته این مبانی کلامی تنها...

  بدون شک یکی از عواملی که الهی و فرابشری بودن قرآن را اثبات نموده ساختار آوایی آن است که باعث جلوه­گری قرآن در یک شکل ادبی کاملا منسجم و به­هم پیوسته گشته و به شکلی اعجازگونه به فهم معانی عمیق آن کمک نموده است. مقاله حاضر درصدد است تا ساختار آوایی سوره محمد (ص) را به روش توصیفی ـ تحلیلی واکاوی نموده و به پرسش­های زیر پاسخ دهد: 1- کدام عناصر آوایی در القای مضمون سوره محمد (ص) و پیام...

از ابتکارهای علامّه طباطبائی (ره) در حوزة تفسیر و کلام این بود که میان این دو علم پیوند منطقی و فلسفی ایجاد نموده است و تمام تلاش و کوشش علمی خویش را در این راه صرف نمود تا تبیین کند که قرآن و متن قطعی دین در برخورد با مسائل کلامی و اصول فلسفی چه دیدگاه و پیامی را ارایه می دهد. به همین منظور، تنها تفسیری که توانسته این خواسته را پاسخگو باشد و مطلب مورد نظر را انعکاس دهد، تفسیر المیزان بوده است. ...

اسما بارلاس نویسندة کتاب زنان باورمند در اسلام: خوانش‌زدایی تفسیرهای پدرسالارانه از اسلام (2002م) یکی از شخصیت‌های مهم بازاندیشی‌ مسائل اسلام و جنسیت با تکیه بر ارائة تفسیرهای متفاوت از این مسائل در قرآن است. او برای صورت دادن این بازتفسیر، خود را ناگزیر به نقد روش‌شناسی تفسیر سنتی و نیز پردازش معیارهای تفسیری متفاوتی دیده است. این نویسنده آنچه را که به عنوان یک چارچوب روش‌شناختی برای خوانش قرآ...

زﺑﺎن ﻗﺮآن از آﻏﺎز ﻧﺰول، تاکنون از جنبه های گوناگون ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ دینداران و دین پژوهان واقع شده است. در این جستار کوشیده ایم تا بر حسب توانایی های زبان قرآن که فراتر از قالب های سنتی و بلاغی گذشته است، آن را از حیث ساختار معنایی در چارچوب رویکرد شناختی آمیختگی مفهومی با تکیه بر نمونه هایی از آیات مورد بررسی قرار دهیم. در همین راستا با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، داده های پژوهش به شیوه‌ی کتابخان...

ترجمه قرآن به عنوان کتاب مقدس، همیشه، توجه مسلمانان را به خود جلب کرده است و مترجمان زیادی سعی در ارائه ترجمه‌ای زیبا و مناسب و در عین حال ادبی و متناسب با ساختار زبان فارسی، داشته‌اند که گاه موفق بوده‌اند و گاه نیز توفیق چندانی به دست نیاورده‌اند.این بحث با رویکردی تحلیلی ـ تطبیقی ساختار جمله حالیه را در چهار ترجمه آیتی، قمشه‌ای، انصاریان و بروجردی، بررسی کرده است، و با بررسی ساختاری و معادل‌ی...

This article has no abstract.

‌از جمله ‌‌رویکردهای برخی زبان‌شناسان متن و قرآن ‌پژوهان در دهه‌های اخیر، تلاش برای دستیابی به یک چارچوب زبان‌شناختی مدون و مناسب برای تبیین ساختار قرآن کریم است. گستردگی و تداخل موضوعات در متن قرآن، ساختار روایی متفاوت ، فراوانی خردمتن‌ها و پاره‌متن‌ها از یک سو، و روابط بسیار پیچیده درون‌متنی و بینامتنی از دیگر سو، جزو چالش‌های این رویکرد تازه است. جستار حاضر، با هدف رسیدن به پاسخی درخور این ب...

مخالفان الهی بودن قرآن، در چند سوره، به آوردن کلامی مانند قرآن دعوت شده‌اند. مطابق ترتیب نزول، تحدی در سوره­های إسراء، یونس، هود، طور و بقره صورت گرفته است. چهار سوره‌ نخست در مکه، و سوره‌ بقره در مدینه نازل شده است. بازه زمانی نزول این سوره‌ها، برابر با یک‌سومِ میانی از طول 23 سال رسالت پیامبر اکرم(ص) بوده است. بررسی تاریخی این آیات، به همراه آیات هم­خانواده که قبل و بعد از این آیات نازل شده، ا...