فاطمیان در دو نقطه از شمال افریقا در سال های 297 تا 567 ق حکومت کردند؛ ابتدا در مغرب و سپس مصر. مهم ترین تشکیلات دینی ـ تبلیغی دولت فاطمیان، تشکیلات دعوت بود که توسط این تشکیلات توانستند نفوذ و رهبری دینی خود را در اقصی نقاط دنیای اسلام گسترش دهند. از عوامل موفقیت آنان، حضور همه اقشار جامعه از جمله زنان، در تشکیلات دعوت فاطمی بود. نگاه آنان به حضور جنسیتی زنان در تشکیلات دعوت در مقام مقایسه با ...

پایان نامه حاضر در 8 بخش تنظیم شده است: بخش اول : به مسیحیت اختصاص یافته و در آن تولد حضرت عیسی (ع) ، چگونگی گسترش مسیحیت در امپراطوری روم، مسیحیت در ایران ، نسطوری شدن کلیسای ایران ، فرق مسیحی ، نهضت پروتستان ، چگونگی نگارش اناجیل و آداب و رسوم مذهبی مورد بررسی قرار گرفته است.بخش دوم: در این بخش در باره آشوریان و کلدانیهای مسیحی و فعالیتهای آنان و در باره تاریخچه ارامنه و فرق مختلف و آداب و رس...

یکی از مباحث مهم اخلاق نظری-کاربردی که ایده¬های امروز جامعه مسلمانان را به چالش فراخوانده، مسئله آزادی و آزاد اندیشی است. هرچند این مسئله از دیرباز به شیوه¬های مختلف مورد توجّه بوده، امّا با پیدایش انقلاب صنعتی و پیشرفت نبوغ بشری به شیوه جدیدتری مورد پالایش قرار گرفته و با جلب افکار فرق و مکاتب مختلف، سبب طرح تئوری¬های گوناگون به جهت ارائه الگوی کاملی برای آزاداندیشی گردیده است. از این¬رو نگارنده...

موعود باوری یا اندیشه منجی موعود، آموزه ای است که می شود گفت در تمام ادیان وجود دارد، هر چند گستردگی و نوع این موعودباوری در ادیان مختلف متفاوت است. «مهدویت» نیز عنوان شناخته شده ای برای موعودباوری در اسلام است. این آموزه در تاریخ و متون روایی و کلامی تمام فرق اسلامی، چه اهل سنّت و چه فرق شیعی، بازتاب گسترده ای داشته است. تمایز مهم تر و اصلی موعود باوری شیعه امامیه با دیگر ادیان و فرق در جوهره...

شیخ طوسی نکاح متعه را با تمسک به دلایلی از قرآن و سنت جایز، صحیح و حلال دانسته و قائل به اجماع امامیه بر حلیت آن می باشد، از این رو همه احکام نکاح دائم را در مورد نکاح متعه صادق دانسته و بر این باور است که این نوع ازدواج گرچه از نظر آثار حقوقی با ازدواج دائم فرق هایی دارد، اما از نظر احکام هیچ گونه فرقی جز در مسئله «محدود بودن مدت» با آن ندارد. در این نوع ازدواج، مرد و زنی که ازدواج آن ها با هم...

پیشینه تفکر تکفیری و سلفی گری معاصر را میتوان در تفکرات و عقاید و نیز نوع سلوک روحی و اخلاقی خوارج در عصر علوی یافت. این مقاله ضمن نگاه مقایسه‌ای به سلفی‌های معاصر وخوارج با رویکرد اخلاقی به ارزیابی دیدگاه‌های آنها با معیارهای اخلاقی به ویژه بارویکرد اخلاق فضیلت گرا پرداخت تا مسیر قضاوت‌های صحیح جوامع مختلف نسبت به اسلام ناب فراهم شده بین فرقه‌های انحرافی و اسلام اصیل تمایز قائل شوند. به جهت تا...

پس از رحلت پیامبر اسلام (ص) امت او به فرقه‌های متعدد کلامی و فقهی تقسیم شدند. در این میان، سلفیانِ تکفیری راهی متفاوت‌تر با امت اسلامی و سایر فرق در پیش ‌گرفتند؛ جریانی که مدعی پیروی از سیره سلف صالح و داشتن صحیح‌ترین قرائت‌ها و فهم‌ها از دین است. یکی از راه‌های ارزیابی صحت ‌و سقم عقاید و باورهای جریان سلفی‌تکفیری این است که اندیشه‌های آنان را با دیگر فرق اسلامی مقایسه کنیم. بدین‌منظور صفت «استو...

 پس از رحلت پیامبر اسلام (ص) امت او به فرقه‌های متعدد کلامی و فقهی تقسیم شدند. در این میان، سلفیانِ تکفیری راهی متفاوت‌تر با امت اسلامی و سایر فرق در پیش ‌گرفتند؛ جریانی که مدعی پیروی از سیره سلف صالح و داشتن صحیح‌ترین قرائت‌ها و فهم‌ها از دین است. یکی از راه‌های ارزیابی صحت ‌و سقم عقاید و باورهای جریان سلفی‌تکفیری این است که اندیشه‌های آنان را با دیگر فرق اسلامی مقایسه کنیم. بدین‌منظور صفت «است...

 نگاهى گذرا به نقدهاى محمّد حسین ذهبى مؤلّف «التفسیر و المفسّرون» بر مجمع البیان طبرسى است. نگارنده پس از شرح حال اجمالى از طبرسى و تفسیر مجمع البیان به نقدهاى محمد حسین ذهبى از این تفسیر مى‌پردازد و در آغاز بر این نکته تأکید مى‌ورزد که ذهبى بیش از آنکه به نقد تفسیر مجمع البیان بپردازد به مذهب مفسّر توجه نشان داده است، چنان تلقى از نقد ذهبى، نگارنده مقاله را به بررسى دیدگاه و مبانى فکرى ذهبى واداشت...

بازشناسی اندیشه‌ها و رفتارهای فرق و مذاهب اسلامی یکی از نیازهای علمی جامعه به شمار می‌آید. زیرا می‌تواند به شناخت دیدگاه‌های مختلف اعتقادی و مذهبی که در ادوار مختلف تاریخ اسلامی وجود داشته و آثاری که از خود بر جای گذاشته کمک کند. از جمله این فرق که تأثیرات درخور توجهی داشته، فرقه خطابیه است. رئیس این فرقه محمد بن مقلاص اسدی، معروف به ابوالخطاب بوده که در نیمۀ نخست سدۀ دوم، افکار غالیانه را تروی...