کشف­المجوب پس از کتاب شرحِ تعرّف، قدیم­ترین و در عینِ­حال نخستین اثر مستقل است که در تصوّف و عرفانِ اسلامی به زبانِ فارسی نگاشته شده است. این اثر به­رغمِ آن­که در حوزۀ مباحثِ عرفان اسلامی، کتابی به­شمار می­آید که شرح یا ترجمۀ آثارِ پیش از خود نیست اما در محتوا و مضمون، تأثیر­پذیر از منابعِ پیشین بوده است. هجویری در نگارش این کتاب، ضمنِ بهره­مندی از افکار و اندیشه­های مشایخِ متقدّم یا معاصر، به منابعِ موجود و...

سقیفه در تاریخ اسلام حساس ترین موضوع است چون در اثر سقیفه تاریخ اسلام دگرگون شد و مسلمانان در فرقه های مختلف در آمدند و بر اهل بیت پیامبر ظلم هایی کردند که اثر آن را امروز هم می توان مشاهده کرد. لذا مصنف کوشیده اند که حوادث این روز را از منابع اهل سنت بررسی کنند. در سقیفه اختلافات زیادی بوجود آمد. بالاخره ابوبکر برای خلافت انتخاب شد و مردم با او بیعت کردند و برای بدست آوردن حکومت دلیلهای مختلف ...

هدف: پژوهش حاضر، به‌منظور بررسی و تبیین آرایه‌ها و تذهیب مکتب هرات در بین مصاحف قرآنیِ تاریخ‌دار و مستندِکتابخانۀ آستان‌قدس‌رضوی انجام شده است. روش/ رویکرد پژوهشی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. با بررسی فهرست مصاحف گنجینۀ قرآنی آستان‌قدس‌رضوی و مشورت با کارشناسان خبره این بخش،10 مصحف نفیس که دارای بیشترین و...

یکی از موضوعات مهم و در عین حال بحث انگیز و جنجالی در عرصه علوم قرآن، چگونگی گردآوری و تألیف این کتاب آسمانی و به دنبال آن تفسیر آن است. گروهی از علما و محققان علوم قرآنی بر این باورند که گردآوری و تألیف و ترتیب قرآن در حیات پیامبر انجام گرفته، و گروهی آن را به دوران پس از پیامبر، یعنی زمان حاکمیت خلفا منتسب دانسته و فرض را بر این گذاشته‌اند که جمع کنونی قرآن غیر توقیفی و پس از پیامبر انجام گرف...

در آیه چهارم سوره تحریم خداوند دو تن از همسران پیامبر’ را مورد سرزنش و تهدید قرار داده و می‌فرماید اگر بخواهید اقدامی بر ضد پیامبر’ انجام دهید خداوند، جبرئیل، صالح المؤمنین و ملائکه مولا و پشتیبان آن حضرت می‌شوند. عبارت صالح المؤمنین در این آیه محل گفتگوی مفسران فریقین است. عموم اهل‌سنت مقصود از صالح المؤمنین را ابوبکر و عمر دانسته‌اند. آنان در بیان ادله روایی به روایاتی از صحابه و تابعین استنا...

چکیده به گواهی تاریخ ،پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام ، جمعیتى درسقیفه بنى ساعده جمع شده تا درباره انتخاب خلیفه تصمیم گیری کنند. پس از کشمکش هاى فراوان در این اجتماع ، ابوبکر به عنوان خلیفه برگزیده شد. وی پس از دوسال و چند ماه خلافت، به هنگام مرگ ، عمر را به خلافت برگزید، عمر نیز به هنگام درگذشت ، شورایی شش نفره برای انتخاب خلیفه پس از خود برگزید. در اینجا به نظر می رسد انتخاب خلیفه توسط عد...

دربار سلجوقیان که تجربه‌های دیوانی ازجمله تشکیلات شاعر درباری را از غزنویان به ارث برده بود، در اوج قدرت این سلسله به محل مناسبی برای رشد و نیز استفاده از این روند برای تبلیغ مقاصد سیاسی حاکمیت تبدیل شد. پس از فروپاشی سلطنت سنجر در خراسان، حاکمیت مقتدراﻧﮥ خاندان ایلدگز در عراق عجم باعث مهاجرت شاعران این خطه، ازجمله فاریابی (ف۵۹۸ق/1201م)، به غرب ایران شد. این شاعر با پیوستن به دربار قزل‌ارسلان (...

رساله حاضر در زمینه کتابت قرآن به بررسی سیر وضعیت کتابت واژگان قرآن کریم قبل از نزول قرآن تا عصر حاضر در راستای رفع مشکلات پیش روی ترویج قرآن کریم در سه حوزه آموزش، کتابت (نشر) و قرائت پرداخته است. مطالب ضمن بررسی آثار کشف شده و اخبار رسیده از تاریخ خط عربی، در 10 فصل تنظیم و ارائه گردیده است: کلیات (فصل اول : کلیات رساله) منشا نگارش و تکامل خط در بین النهرین ( فصل دوم : زبان، خط و تاریخچه...

مفسران مسلمان، خاصّه مفسران شیعی، همواره در معنا و سبب‌نزول آیات نخست سورۀ تحریم اختلاف داشته‌اند. بیش‌تر این اختلاف بر سر تفسیر بخشی از آیۀ 3 یعنی عبارت «عَرَّفَ بَعْضَهُ وَ أَعْرَضَ عَنْ بَعْضٍ» بوده است. روایات سبب‌نزول آیات نخست این سوره نیز به گونه‌ای نیست که این اختلاف را رفع کند. افزون بر تنوع این روایات و وجود نشانه‌های جعل و تحریف در بیش‌تر آن‌ها، هرگز عبارت فوق در هیچ کدام به‌روشنی تفسیر نشده است. در ای...

بیان دقیق و قطعی تاریخ نزول بسیاری از آیات قرآن، امکان پذیر نیست لکن می توان با جمع آوری قراین تاریخی و نقلی، تاریخ نزول تعدادی از آیات را به صورت اطمینان بخش اعلام نمود. آیاتی که در ماه مبارک رمضان نازل گردیده اند نیز از این قاعده مستثنا نبوده و گرچه قطع به نزول آنها در ماه مبارک رمضان ناممکن است اما با توجه به اقوال و مستندات می توان تا حدودی به نزول برخی از آیات در آن ماه مبارک، اطمینان داشت...