Mahdi Mirza

Research institute of Forests and Rangelands, AREEO, Tehran, Iran.

[ 1 ] - Studying Drought Tolerance in Thymus kotschyanus Accessions for Cultivation in Dryland Farming and Low Efficient Grassland

This study was carried out to evaluate drought stress tolerance in Thymus kotschyanus accessions using a factorial experiment based on a Completely Randomized Design (CRD) with 5 replications during 2013-2014 in Qom, Iran. The first factor was the accession with 17 levels and the second factor was drought stress with three levels of irrigation including 80% (control), 60% and 40% Field Capacity...

[ 2 ] - بررسی و مقایسه اثر زمان استخراج بر کمیت وکیفیت مواد موثره اسانس چهار ژنوتیپ مختلف گیاه Rosa damascene Mill.

در این تحقیق به‌منظور بررسی اثر زمان استخراج بر کمیت و کیفیت ترکیب‌های معطر گل محمدیRosa damascene Mill. گلبرگ‌های 4 ژنوتیپ متعلق به تهران، کاشان، ایلام و سمنان کاشته شده در مزرعه تحقیقاتی گل محمدی در مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در سال 1391 جمع‌آوری گردید. اسانس‌گیری از نمونه‌ها به‌وسیله روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) به‌مدت 30 تا 150 دقیقه، بازده اسانس در زمان‌های مختلف محاسبه و ...

[ 3 ] - بررسی و مقایسه ترکیب‌های شیمیایی اسانس اندام‌های مختلف گیاه Helichrysum pallasii (Spreng.) Ledeb. در رویشگاه طبیعی استان تهران

گیاهHelichrysum pallasii (Spreng.) Ledeb. علفی چند ساله و متعلق به تیره Asteraceae که به‌عنوان ضد التهاب و ضدمیکروب مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تحقیق به‌منظور بررسی و مقایسه کمی و کیفی اسانس گیاه، اندام‌های: گل، برگ و ریشه در زمان‌های مختلف رشد، از رویشگاه طبیعی آن واقع در منطقه گاجره (2100 متر) در استان تهران طی تابستان سال 1392 جمع‌آوری گردید. اسانس‌گیری از نم...

[ 4 ] - بررسی فیتوشیمیایی اسانس در جمعیت‌های مختلف گونهThymus kotschyanus Boiss & Hohen. در ایران

به منظور بررسی و مقایسه عملکرد ترکیب‌های شیمیایی اسانس گونهBoiss. & Hohen. Thymus kotschyanusتحقیقی در 8 رویشگاه واقع در 4 استان کشور انجام گرفت. سر شاخه‌های گلدار گیاه جمع‌آوری و به روش تقطیر با آب و توسط دستگاه کلونجر اسانس‌گیری شد. شناسایی ترکیب‌های اسانس با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC-MS) آنالیز گردید. نتایج این مطالعه نشان د...

[ 5 ] - بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس سرشاخههای گلدار گیاه Zataria multiflora Boiss. در چهار استان مختلف

آویشن شیرازیZataria multifloraBoiss. یکی از گونه‌های دارویی تیره نعناییان (Lamiaceae) می‌‌باشد که فقط در مناطق جنوب ایران افغانستان و پاکستان به‌صورت خودرو رویش دارد. در این تحقیق به‌منظور بررسی کمیت و کیفیت ترکیب‌های شیمیایی روغن اسانسی جمعیت‌های مختلف این گونه، سرشاخه‌های گلدار چهار جمعیت از استان‌های اصفهان، فارس،یزد و هرمزگان جمع‌آوری گردید. اسانس سرشاخه‌های گلدار گیاه به روش تقط...

[ 6 ] - بررسی فیتوشیمیایی اسانس بذر گیاه Heracleum pastinasifolium C. Koch در ارتفاعات مختلف ارسباران

جنس Heracleum از تیره چتریان دارای بیش از 70 گونه می‌باشد و معروف‌ترین گونه آن H. persicum به نام گلپر و به‌عنوان ادویه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این جنس در ایران، آناتولی، ماورای قفقاز و عراق رویش دارد. به‌طور کلی 10 گونه از این جنس در ایران رویش دارد که 4 گونه آن بومی می‌باشد. هدف از این مطالعه بررسی کمی وکیفی اسانس بذر گونه انحصاری (H. pastinasifoliumگلپر برگ شقا...

[ 7 ] - تأثیر تنش یخ زدگی بر شاخص های مورفوفیزیولوژیکی و فلورسانس کلروفیل گیاه دارویی نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) در مرحله گیاهچه ای

به منظور ارزیابی صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستمII گیاه نوروزک (Salvia leriifolia ) در شرایط تنش یخ‎زدگی یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در شرایط کنترل شده اجرا شد. گیاهان در مرحله گیاهچه‎ای در معرض دماهای یخ‎زدگی (صفر، 2- ، 4- ، 6- ، 8- ،10- ، 12- ،14- ، 16- ، 18- ،20- و 22- درجه سانتی‎گراد) قرار گرفتند....

[ 8 ] - ارزیابی پایداری عملکرد اسانس جمعیت‎های مختلف آویشن کوهی (‌ Thymus kotschyanus) در مناطق مختلف ایران با استفاده از روش GGE biplot

به‌منظور تعیین پایداری عملکرد اسانس جمعیت‎های مختلف آویشن کوهی (Thymus kotschyanus)، بیست اکسشن (نمونه بذر) در شرایط عادی و در 11 ایستگاه (دماوند، اصفهان، گلستان، همدان، خراسان، مرکزی، قم، تبریز، تهران، یزد و زنجان) در قالب طرح کرت‎های خرد شده در مکان بررسی شدند. براساس نتایج تجزیه واریانس مرکب داده‎ها، اثر متقابل اکسشن × ایستگاه در سطح احتمال خطای یک درصد معنی‎دار شد. در تجزیه گرافیکی محیط‎ها،...

[ 9 ] - ارزیابی تنوع مورفولوژیکی، فنولوژیکی و مولکولی جمعیت‌های ایرانی گونه بابونه زاگرسی (Anthemis haussknechtii Boiss. & Reut.)

در این مطالعه، صفات مورفولوژیک، فنولوژیک و مولکولی برای آنالیز تنوع در میان جمعیت‌های مختلف بابونه زاگرسی (Anthemis haussknechtii Boiss. & Reut.) شش استان مرکزی و غرب کشور، مورد استفاده قرار گرفتند. آنالیز تنوع صفات مورفولوژیک و فنولوژیک نشان داد که در میان جمعیت‌ها، همه صفات تحت ارزیابی دارای تفاوت معنی‌داری بودند. حداکثر ضرایب تنوع‌پذیری متعلق به درصد اسانس (45.76%)، تعداد ساقه گلده (38.76%) ...

[ 10 ] - بررسی ترکیب شیمیایی اسانس‌های Centaurea urvillei DC. subsp. deinacantha و Centaurea pterocaula Trautv.

هر دو گونه Centaurea pterocaula Trautv. و C. urvillei DC. subsp. deinacantha نوعی گل‌گندم هستند. هدف از این مطالعه تعیین ترکیب‌های شیمیایی در روغن‌های اسانسی گونه‌های مذکور برای استفاده در مواد غذایی، لوازم آرایشی- بهداشتی و دارویی بود. گیاهان C. urvillei و C. pterocaula در مرحله گلدهی از ارومیه (دره قاسملو) و زنجان در سال‌های 1389 و 1390 جمع‌آوری شدند. اندام‌های گیاه شامل ساقه و برگ و گل‌آذین ...

[ 11 ] - ترکیب‌های شیمیایی اسانس پونه‌سای اشترانکوهی (Nepeta elymaitica Bornm.)

پونه‌سای اشترانکوهی (Nepeta elymaitica Bornm.) یکی از گونه‌های انحصاری جنس Nepeta در ایران است. این جنس دارای گونه‌های اسانس‌دار ارزشمندی است که تاکنون 79 گونه آن از ایران گزارش شده‌است که 39 گونه از آنها انحصاری ایران هستند. هدف از این مطالعه، شناسایی ترکیب‌های شیمیایی موجود در اسانس پونه‌سای اشترانکوهی (Nepeta elymaitica Bornm.) بود. بدین‌منظور این گیاه در تیرماه 1393 از منطقه کمندان واقع در ...

[ 12 ] - بررسی کمّیت و کیفیت اسانس اکسشن‌های آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen.) کشت شده در استان یزد

آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen.) گیاهی دارویی، بوته‌ای و چندساله است که در برخی مناطق ایران ازجمله استان یزد به‌صورت خودرو رویش دارد. این تحقیق به‌منظور تعیین اکسشن(های) برتر آویشن کوهی کشت شده از لحاظ کمّیت و کیفیت اسانس در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد به اجرا درآمد. بذرهای 19 اکسشن این گیاه جمع‌آوری شده از رویشگاه‌های طبیعی، در گلخان...

[ 13 ] - بررسی تنوع ترکیب‌های اسانس در افراد جمعیت‌های مختلف گیاه دارویی مورخوش (Zhumeria majdae Rech. f. & Wendelbo)

گیاه مورخوش (Zhumeria majdae Rech. f. & Wendelbo)، گونه‌ای دارویی، انحصاری و در معرض انقراض است که از ارتفاع 520 تا 1450 متر از سطح دریا در شیب‌های بسیار تند صخره‌ها و کوهستان‌ها در جنوب کشور پراکنش دارد. این گونه در درمان ناراحتی‌های گوارشی مانند اسهال‌، نفخ‌، دل درد و ترشی معده‌، سوزش معده و سرماخوردگی کاربرد دارد و برگ تازه له شده برای بهبود سردرد و التیام زخم و همچنین به‌عنوان خنکی مصرف می‌...

[ 14 ] - بررسی بازده و ترکیب‌های اسانس شش توده از مرزه رشینگری (Satureja rechingeri Jamzad) در شرایط زراعی

مرزه‌ها گیاهان یک‌ساله یا چندساله معطر از خانواده نعنا هستند که قسمت‌های سبز آنها به‌صورت خوراکی و اسانس آنها به فراوانی در صنایع غذایی و دارویی استفاده می‌شود. مرزه رشینگری (Satureja rechingeri Jamzad) یکی از گونه‌های انحصاری جنس مرزه در ایران است که در استان ایلام به‌صورت خودرو می‌روید. در این تحقیق به‌منظور زراعی کردن این گونه و بررسی کمّیت و کیفیت اسانس آن در حالت زراعی، ابتدا بذر شش توده از...

[ 15 ] - بررسی کمّی و کیفی اسانس گونه‌های آویشن (Thymus) کاشته شده در باغ گیاه‌شناسی ملی ایران

به‌منظور بررسی کمّی و کیفی اسانس گونه‌های مختلف آویشن (Thymus) تحقیقاتی طی سال‌های 1390-1389 در شرایط زراعی انجام شد. این آزمایش در قالب یکی از زیر طرح‌های پروژه ملی استخراج و تجزیه کمّی و کیفی اسانس گونه‌های مختلف آویشن در برخی از استان‌های کشور انجام شد. بدین منظور بذرهای تعداد 74 اکسشن در گلخانه کشت شدند. سپس نشاها به مزرعه تحقیقاتی باغ گیاه‌شناسی ملی ایران منتقل شدند. سرشاخه‌های گلدار در زمان...

[ 16 ] - تأثیر کاربرد باکتری‌های ریزوسفری افزاینده رشد و قارچ میکوریز آربسکولار بر جذب عناصر NPK و عملکرد کمّی در گیاه دارویی آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak)

برای ارزیابی برهم‌کنش قارچ‌های میکوریز آربسکولار و باکتری‌های ریزوسفری افزاینده رشد گیاه، بر جذب شماری از عناصر غذایی و عملکرد خشک آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak)، آزمایشی به صورت فاکتوریل 3×2 با پایه بلوکهای کامل تصادفی با 6 تیمار و 3 تکرار در سال زراعی 91-1390 در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان ( در منطقه شهمیرزاد) اجرا شد. تیمارهای بررسی شده شامل عامل قارچ میکوریز د...

[ 17 ] - مقایسه اثر نانو کود و کود کلات آهن برکمّیت و کیفیت اسانس ریحان (Ocimum basilicum L.)

ریحان (Ocimum basilicum L.) گیاهی علفی از تیره‌ نعناعیان است. اسانس‌های ریحان در صنایع مختلف غذایی، دارویی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تحقیق حاضر تأثیر غلظت‌های مختلف نانو کود کلات آهن (Kg.ha-15، 3، 1) و کود کلات آهن (Kg.ha-1 5/7، 5/4، 5/1) بر کمّیت و کیفیت اسانس این گیاهمورد بررسی و شناسایی قرار گرفت. آزمایش در مزرعه‌ای واقع در ساوه و در طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد...

[ 18 ] - بررسی تأثیر تنش کمبود آب بر عملکرد و ترکیب‌های اسانس گیاه دارویی نوروزک (Salvia leriifolia Benth.)

به‌منظور مطالعه تأثیر تنش کمبود آب بر عملکرد کمّی و ترکیب‌های اسانس گیاه دارویی نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی انجام شد. تیمارهای مختلف آبیاری براساس میزان تبخیر و تعرق واقعی در 4 سطح به میزان 100% (آبیاری کامل)، 6/66% (تنش متوسط)، 3/33% (تنش شدید) و بدون آبیاری (شاهد) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اعمال گردید. نتایج ن...

[ 19 ] - تأثیر شرایط محیطی بر کمّیت و کیفیت اسانس گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.)

در این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر برخی از عوامل محیطی بر کمّیت و کیفیت اسانس گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.)، دوازده جمعیت از این گیاه از مناطق مختلف رویشگاهی آن جمع‌آوری شد. اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر طبق فارموکوپه بریتانیا از سرشاخه‌های گلدار خشک شده انجام شد. ترکیب‌های شیمیایی اسانس‌ها با استفاده از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف‌سن...

[ 20 ] - بررسی ترکیب‌های شیمیایی و اثرات ضدمیکروبی اسانس اکوتیپ‌های آویشن (Thymus pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak) از مناطق مختلف

به‌منظور بررسی تأثیر محل جمع‌آوری گیاه آویشن (Thymus pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak) و غلظت اسانس حاصل از آن بر اثرات ضدمیکروبی بر علیه تعدادی از میکروارگانیسم‌ها، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار انجام شد. در این آزمایش، محل جمع‌آوری گیاه در 6 سطح، رقت اسانس در 3 سطح و مقایسه آنها با آنتی‌بیوتیک‌های سفتی‌زوکسیم و سیپروفلوکسازین و میکروارگانیسم‌های مورد بررسی...

[ 21 ] - اثر ارتفاع از سطح دریا و خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک بر مواد مؤثره گیاه آویشن (Thymus fallax Fisch.et C.A. Mey.) در رویشگاه‌های طبیعی لرستان

جنس آویشن (Thymus) یکی از جنس‌های مهم خانواده نعنا (Lamiaceae) بوده که متعلق به زیر خانواده Nepetoideae است. در این پژوهش رابطه بین ارتفاع از سطح دریا و برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک به‌عنوان فاکتورهای مهم و اثرگذار بر مقادیر کمّی و کیفی اسانس گونه Thymus fallax Fisch.et C.A. Mey. در رویشگاه‌های طبیعی آن در استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا چهار رویشگاه طبیعی این گونه (زاغه، ا...

[ 22 ] - استخراج و تجزیه کمّی و کیفی اسانس گونه‌های مختلف آویشن (Thymus spp) کشت شده در یزد

اسانس آویشن (Thymus spp) با دارا بودن ترکیب‌های باارزشی همانند تیمول و کارواکرول از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. در این تحقیق سرشاخه‌های گلدار اکسشن‌های گونه‌های مختلف آویشن کشت شده در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی استان یزد واقع در گردفرامرز شهر شاهدیه، برداشت و پس از خشک کردن در سایه به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. بازدهی اسانس براساس وزن خشک گیاه تعیین شد و بعد به‌وسیله کروماتوگرافی گا...

[ 23 ] - بررسی مقایسه‌ای ترکیب‌های شیمیایی اسانس بذر و برگ Heracleum anisactis Boiss. & Hohen. در چند ارتفاع مختلف

در این مطالعه آنالیز اسانس بذر و برگ گونه انحصاری Heracleum anisactis Boiss. & Hohen. گزارش شده‌است. این گیاه از مناطق کوهستانی گاجره به دیزین و از سه ارتفاع 2100 متر، 2600 متر و 3200 متری جمع‌آوری گردید و با روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. برای شناسایی ترکیب‌های اسانس از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) استفاده گردید. 20 ترکیب در اسانس و 22 ترکیب د...

[ 24 ] - ارزیابی اثر کشت و اهلی‌سازی و مراحل مختلف برداشت بر رشد و مواد مؤثره دو گونه‌ از جنس آویشن (Thymus L.) در استان خراسان شمالی

به‌منظور بررسی تأثیر کشت و اهلی کردن دو گونه‌ از جنس آویشن (Thymus L.)در اکوسیستم‌های زراعی در استان خراسان شمالی، آزمایشی در سال‌های 88-1384، در مزرعه ایستگاه تحقیقاتی کهنه‌کند بجنورد انجام گردید. این دو گونه شامل گونه بومی آویشن خراسانی (Thymus transcaspicus) و گونه آویشن باغی (Thymus vulgaris) بود. تیمارهای مورد بررسی شامل مراحل مختلف برداشت بود. هر کدام از گونه‌ها، در قالب طرح بلوک‌های کامل...

[ 25 ] - تعیین میزان هایپریسین در 9 گونه Hypericum

گونه Hypericum از جنس‌های مهم گیاهان دارویی محسوب می‌شود. در حال حاضر در ایران 17 گونه گیاه علفی، چندساله و درختچه‌ای هیپریکوم (گل‌راعی) وجود دارد که سه گونه آن انحصاری ایران هستند. این تحقیق جهت بررسی میزان ترکیب هیپریسین در 9 گونه گل‌راعی انجام شد. پس از جمع‌آوری و آماده‌سازی گیاه (جدا کردن گل و برگ) اقدام به تهیه عصاره آن در دو مرحله با حلال‌های کلروفرم و متانول به‌وسیله دستگاه سوکسله گردید ...

[ 26 ] - اثر تنش خشکی بر صفات مورفولوژیک، پرولین، قندهای محلول و عملکرد ترخون (Artemisia dracunculus L.)

در این تحقیق اثر تنش خشکی بر صفات مورفولوژیک، انباشت متابولیت‌های سازگاری پرولین، قندهای محلول و عملکرد گیاه ترخون (Artemisia dracunculus L.) در راستای ارزیابی امکان تولید گیاه ترخون به‌عنوان یک گیاه دارویی در شرایط تنش خشکی و تعیین آستانه تحمل تنش بررسی گردید. این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار اجرا شد. تیمارهای تنش شامل T1 (100% ظرفیت زراعی)، T2 (80% ظرفیت زراعی)...

[ 27 ] - معرفی هفت کموتایپ جدید از گونه Thymus eriocalyx (Ronniger) Jalas در ایران با بررسی تنوع ترکیب‌های اسانس در افراد جمعیت‌های مختلف این گونه

آویشن کرک‌آلود با نام علمی Thymus eriocalyx (Ronniger) Jalas متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) می‌باشد. از میان گونه‌های مختلف جنس Thymus که در سراسر جهان پراکنش دارند، 18 گونه در کشور ایران رویش طبیعی دارند که از این تعداد 4 گونه اندمیک ایران است. برای بررسی تنوع اسانس در افراد جمعیت‌های گونه مورد مطالعه در ایران از روش D.S.S. (تعیین زیستگاه ویژه) استفاده شد. در این مطالعه اندام‌های هوایی ...

[ 28 ] - تأثیر انواع و مقادیر مختلف کودهای شیمیایی و دامی بر عملکرد کمّی و کیفی اسانس گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.)

تأثیر کودهای شیمیایی، دامی و تلفیقی از آنها شامل 20 تیمار بر عملکرد کمّی و کیفی گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) با استفاده از طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مجتمع تحقیقاتی البرز کرج در خاک لوم رسی با 9/7 = pH مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه از نیتروژن، فسفر، پتاسیم و ترکیبی از عناصر ریز‌مغذی و کود گاوی استفاده شد. اسانس موجود در گلبرگ‌های گیاه در هر تیمار در سه سال متوالی با روش تقط...

[ 29 ] - بررسی نوسانهای فصلی اسانس و ترکیب 1،8-سینئول در گونه‌های سازگار اکالیپتوس در استان فارس

درختان اکالیپتوس (Eucalyptus) در شمار گونه‌های جنگلی سریع‌الرشد محسوب می‌شوند که بومی اقیانوسیه هستند، این گونه درختی بیش از 100 سال پیش به ایران وارد شد و در جنوب کشور که محیط مناسبی برای آن بود کشت شد. هدف از این تحقیق بررسی نوسانهای فصلی اسانس و ترکیب 1،8-سینئول در گونه‌های سازگار اکالیپتوس در استان فارس بود. برگ‌های 14 گونه اکالیپتوس به نامهای E. calcicultrix (Miq.) Blakely؛ E. camaldulensi...

[ 30 ] - مطالعه برخی عوامل بوم‌شناسی، ویژگی‌های ریختی، میزان اسانس و سطح پلوئیدی آویشن کرک‌آلود (Thymus eriocalyx (Ronniger) Jalas) در ایران

به‌منظور ارزیابی برخی از خصوصیات بوم‌شناختی، ریختی و همچنین تعیین سطح پلوئیدی آویشن کرک‌آلود (Thymus eriocalyx (Ronniger) Jalas) با استفاده از روش .D.S.S (Determination of special station) 10 رویشگاه در استان‌های لرستان، مرکزی، همدان، کرمانشاه و کردستان جهت انجام مطالعات مذکور انتخاب شد. در این پژوهش در بهار سال 1388 در مرحله گلدهی، جهت ارزیابی ریختی از هر رویشگاه پنج نمونه کامل گیاهی و سرشاخه‌...

[ 31 ] - شناسایی ترکیب‌های شیمیایی اسانس گونه Rhabdosciadium aucheri Boiss. از ایران

گونه Rhabdosciadium aucheri Boiss. متعلق به تیره چتریان یک گونه انحصاری ایران است که در استان‌های همدان، لرستان، چهارمحال بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد و تهران می‌روید. سرشاخه گیاه مورد نظر در مرحله گلدهی کامل از ارتفاعات گردنه اسدآباد در استان همدان از ارتفاع 2330 متر از سطح دریا جمع‌آوری گردید و بعد از 100 گرم سرشاخه خشک شده آن به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری بعمل‌ آمد. بازده اسانس گونه مورد مطا...

[ 32 ] - بررسی عملکرد، میزان و ترکیب‌های اصلی اسانس آویشن کرمانی (Thymus caramanicus Jalas) در زمان‌های مختلف برداشت

به‌منظور بررسی اثر زمان برداشت بر میزان و عملکرد اسانس و ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس گیاه آویشن کرمانی (Thymus caramanicus Jalas) آزمایشی طی سال‌های 1386 تا 1388 در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه اصفهان انجام شد. به همین منظور بذرهای گیاه پس از جمع‌آوری از رویشگاه، در شاسی کشت و نشاء‌های حاصل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به زمین اصلی منتقل شدند. سرشاخه‌های گیاه به مدت دو سال (1387 و...

[ 33 ] - بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس اندام‌های مختلف گونه Centaurea depressa M. Bieb.

گیاه Centaurea depressa M. Bieb. به‌نام گل‌گندم، یک گیاه داروییست که از عصاره آن برای شستشوی چشم استفاده می‌شود و ناراحتی‌های دستگاه گوارش را تا حدودی کاهش می‌دهد. در این تحقیق به‌منظور بررسی کمّی و کیفی اسانس اندام‌های مختلف گونه C. depressa، گیاه از مناطق دماوند و تهران در مرحله گلدهی جمع‌آوری گردید. اندام‌های گیاهان به‌صورت سه نمونه ساقه همراه برگ، ریشه و گل‌آذین تفکیک شده، در دمای محیط خشک ش...

[ 34 ] - بررسی برخی ویژگی‌های اکولوژیک، مورفولوژیک و میزان اسانس گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.)

نوروزک با نام علمی Salvia leriifolia Benth. گیاه دارویی ارزشمندی از خانواده نعناع می‌باشد. به‌منظور بررسی تنوع موجود در نوروزک 180 نمونه گیاهی متعلق به 12 جمعیت از این گیاه از سه استان خراسان جنوبی، خراسان رضوی و سمنان جمع‌آوری شد. برای بررسی صفات ظاهری نمونه‌های جمع‌آوری شده، در فصل گلدهی و بذردهی از هر رویشگاه، 15 نمونه گیاهی کامل انتخاب و 33 صفت رویشی و زایشی با پنج تکرار برای هر صفت بررسی ش...

[ 35 ] - بررسی مقایسه‌ای ترکیب‌های شیمیایی اسانس میوه Heracleum gorganicum Rech. f. در چند ارتفاع مختلف در پارک ملی گلستان

جنس Heracleum از تیره Umbelliferae می‌باشد. به‌طور کلی 10 گونه از این جنس در ایران رویش دارند که 4 گونه آن ازجمله H. gorganicum Rech. f.، از گونه‌‌‌‌های انحصاری ایران می‌باشند. هدف از این تحقیق بررسی کمّی و کیفی اسانس میوه این گونه برای اولین بار بود که از منطقه‌ای حفاظت‌شده در پارک ملی گلستان و از سه ارتفاع 1400 متر، 1700 متر و 2000 متری جمع‌آوری گردید و با روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. برای ش...

[ 36 ] - تأثیر مراحل مختلف برداشت بر عملکرد اندام هوایی، اسانس و ترکیب‌های اصلی اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.)

به‌منظور بررسی اثر مراحل مختلف برداشت بر عملکرد اندام هوایی، اسانس و ترکیب‌های اصلی اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.)، آزمایشی طی سال‌های 88-1386 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در استان اصفهان انجام شد و بهترین زمان برداشت گیاه از نظر بالاترین عملکرد اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس و میزان تیمول بررسی گردید. اندام هوایی گیاه در چهار مرحله فنولوژیکی مختلف شامل: 1) مرحله آ...

[ 37 ] - بررسی تأثیر زمان برداشت برکمیت و کیفیت اسانس دو گونه Salvia officinalis L. و Mentha piperita L. در استان خوزستان

در این تحقیق تأثیر مراحل مختلف برداشت بر کمیت و کیفیت اسانس دو گونه Mentha piperita (نعناع فلفلی) و Salvia officinalis (مریم‌گلی) بررسی شد. ریزوم نعناع فلفلی در تاریخ 15 اسفند 1387 در عمق 5 سانتی‌متری خاک در مزرعه شرکت جنگل‌کار فردوس در استان خوزستان کشت گردید. بذر مریم‌گلی از مرکز تحقیقات اصفهان دریافت و در تاریخ 25 اسفند 1387 نشاها به زمین اصلی منتقل و بر روی پشته‌ها نشاکاری شد. آزمایش در قال...

[ 38 ] - بررسی عملکرد، میزان و ترکیب‌های اصلی اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) کشت شده در قزوین

آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) در عرصه‌های طبیعی برخی از مناطق ایران ازجمله استان قزوین پراکنش دارد. پایه‌های حاصل از تقسیم بوته‌های آویشن دنایی جمع‌آوری شده از رویشگاهی واقع در بخش آبگرم قزوین، به مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسماعیل‌آباد قزوین منتقل و در کرت‌های آزمایشی و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1384 کشت شدند. سرشاخه‌های گلدار گیاه به مدت سه سال (از 1385 تا...

[ 39 ] - بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس گیاه دارویی Leonurus cardiaca L.

گیاه Leonurus cardiaca L. یکیاز گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاههای طبیعی در نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود. تحقیق و بررسی در مورد گیاهان معطر و دارای مواد مؤثره به‌دلیل استفاده در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی حائز اهمیت است. هدف از اجرای این طرح، استخراج و شناسایی ترکیبهای اسانسی این گیاه در رویشگاه طبیعی می‌باشد. سرشاخه‌های گلدار گیاه از منطقه دماوند جمع‌آوری گردید و ب...

[ 40 ] - تأثیر تنش خشکی بر برخی فرایندهای متابولیسمی گیاه Parthenium argentatum Gray.

از آنجایی که ارتباط بین خاک و موقعیت آبی گیاهان بر فرایندهای رشد و نمو، تکثیر و متابولیسم گیاهان مؤثر است، به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر گیاه Parthenium argentatum Gray.، گیاه فوق تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی قرار گرفت. تیمارها برحسب مقادیر مختلف ظرفیت زراعی بدست آمده و برحسب اعمال تیمارهای تنش که عبارت بودند از: آبیاری در حد ظرفیت زراعی در طی دوره رویشی (C F)، تنشهای ملایم (LS1 = 4/2 ظرفیت ز...

[ 41 ] - بررسی اثر روش تقطیر بر میزان استخراج ترکیبهای مهم موجود در گلاب

Mill.Rosa damascena، یکی از گیاهان معطر و دارویی می‌باشد که از گل آن به صورت سنتی و صنعتی گلاب گرفته می‌شود. علاوه بر گلاب حدود 02/0 درصد اسانس نیز در این روش بدست می‌‌آید. یکی از روشهای مناسب و کاربردی استخراج ترکیبهای مؤثره از گلاب، استفاده از دستگاه تقطیر مناسب در فشار اتمسفر و همچنین استفاده از تکنولوژی تقطیر در خلاء می‌باشد که مستلزم در نظر گرفتن تمام پارامترهای فیزیکو شیمیایی است تا بتوان...

[ 42 ] - استخراج و شناسایی ترکیبهای شیمیایی اسانس گیاه Salvia lachnocalyx Hedge.

کاربرد اسانس گونه‌های مختلف مریم گلی (Salvia) در فرآورده‌های دارویی، غذایی و بهداشتی و فعالیت بیولوژیکی آن بستگی تام به ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس دارد؛ لذا با توجه به اهمیت اسانس گونه‌های مختلف این گیاه، به منظور تعیین میزان کمی و نوع ترکیبهای موجود در اسانس گونه Salvia lachnocalyx Hedge.، اقدام به جمع‌آوری سرشاخه‌های گلدار گیاه در اردیبهشت ماه از استان فارس گردید. سپس اسانس نمونه جمع‌آور...

[ 43 ] - مقایسه بازده و اجزای اسانس پنج گونه اکالیپتوس سازگار شده در دو منطقه در جنوب ایران

در این تحقیق برگهای پنج گونه اکالیپتوس به نامهای Eucalyptus microtheca F. Muell، E. gongylocarpa Blakely، Maiden E. gillii، Maiden E. woodwardi وE. Salubris F. Muell در فصل بهار، از دو نقطه در استان خوزستان (شوشتر و دزفول) جمع‌آوری شد و پس از خشک شدن در محیط آزمایشگاه، به روش تقطیر با آب، مورد اسانس‌گیری قرار گرفت. سپس ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس‌ها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه‌ای (Ana...

[ 44 ] - بررسی مقایسه‌ای ترکیبهای شیمیایی اسانس نمونه زراعی و رویشگاهی گیاه Dracocephalum kotschyi Boiss.

گیاه Boiss. Dracocephalum kotschyiیکیاز گیاهان دارویی و معطر است که در رویشگاه‌های طبیعی در نواحی کوهستانی و مرتفع کشور یافت می‌شود. این گیاه به علت اسانس زیاد آن مورد توجه می‌باشد. هدف از این تحقیق مقایسه کمی و کیفی اسانس نمونه رویشگاهی و زراعی این گونه است. سرشاخه‌های گلدار گیاه از منطقه جیرود در استان تهران و همچنین نمونه کاشته شده از مزرعه تحقیقاتی واقع در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور...

[ 45 ] - اثرات تاریخ کاشت و رژیمهای آبیاری بر روی کمیّت و کیفیّت اسانس در گیاه Cuminum cyminum L.

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و رژیم‌های آّبیاری بر روی کمیّت و کیفیت اسانس گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در سال 82-1381 آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز با سه تکرار به مورد اجرا گذاشته ‌شد. در تیمارهای مختلف حداقل و حداکثر اسانس استخراج شده به ترتیب 3/1% و 36/3% بدست آمد. ترکیب کومین آلدئید (Cuminaldehyde) که بیشتر...

[ 46 ] - بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس گلهای گیاهParthenium argentatum Gray.

گیاه وایول(.Parthenium argentatum Gray)، درختچه‌ای چند ساله و منبعی از لاتکس می‌باشد. از آنجائی که گلها و لاتکس آن بسیار معطر بوده و موجب جلب شدید حشرات به خصوص در هنگام گرده افشانی می‌شود، گلهای رقم UC/100 از مزرعه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در تیر ماه جمع‌آوری و سپس به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. اسانس بدست آمده توسط دستگاه GC و GC/MS مورد تجزیه قرار گرفته و ترکیب‌های شیمیایی آن شناسایی ...

[ 47 ] - استخراج و شناسایی ترکیبهای شیمیایی اسانس Salvia compressa Vent.

از آنجایی که گیاه Salvia از روزگاران کهن در مجموعه گیاهان طبی مورد توجه خاص بوده و کاربرد امروزه اسانس گونه های مختلف آن در صنایع داروسازی، عطرسازی و فراورده‌های بهداشتی- آرایشی و نیز طعم دهنده در صنایع غذایی و نوشیدنی حائز اهمیت است, بنابراین در تحقیق حاضر اسانس گونه ای از جنس سالویا با نام Salvia compressa Vent. استخراج و ترکیبهای موجود در آن مورد بررسی و شناسایی قرار گرفت. بدین منظور سر شاخ...

[ 48 ] - نقش ترپن زدایی در ترکیب شیمیایی اسانس پوست پرتقال (Citrus sinensis (L.) Osbeck)

میوه گیاه پرتقال ((Citrus sinensisاز تیره مرکبات (Rutaceae) ، در فصل پاییز از منطقه شمال جمع آوری گردید و پس از جدا سازی پوست از میوه به روش پرس سرد (Cold-press) اسانس گیری انجام شده و بعد با استفاده از دستگاه GC و طیف سنجی جرمیGC/MS، ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس مورد شناسایی دقیق قرار گرفت. در مجموع 21 ترکیب در اسانس پوست پرتقال شناسایی شد که عمده ترین ترکیبهای آن لیمونن )3/94%)، میرسن (5/1%)...

[ 49 ] - شناسایی و بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس گیاه Lepidium sativum L

جنس Lepidium از خانواده Cruciferaeدر ایران 8 گونه دارد که گونه Lepidium sativum L. شاهی (ترتیزک) علاوه بر ایران در اروپای مناطق مدیترانه ای ، آسیا وآمریکا پراکنش دارد .به منظور بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس آن برگهای گیاه کاشته شده از منطقه شمیران در استان تهران در تابستان 1383 جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با آب اسانس گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی به رنگ ز...

[ 50 ] - استخراج و شناسایی ترکیبهای شیمیایی عصاره هگزانی گیاه .Evonymus japonicus L

درختچه شمشاد (Evonymus japonicus) گیاهی است متعلقبه خانواده Celasteraceae که امروزه به صورت پرچین در نقاط مختلف کاشته می شود. عطر گلهای این گونه چنان قوی است که بوی اسانس آن از مسافت دور در فصل بهار و تابستان به خوبی قابل استنشاق است. گلهای این گیاه میزبان بسیار خوبی برای زنبورهای عسل محسوب می‌شود. به منظور مطالعه ترکیبهای معطر گیاه، گلهای تازه آن در اواخر فصل بهار جمع آوری شده و بعد با استف...

[ 51 ] - مقایسه عملکرد کمّی و کیفی روغن اسانسی گونه‌های مختلف آویشن (Thymus) در رویشگاه‌های طبیعی استان کردستان

این تحقیق به‌منظور بررسی کمّیت و کیفیت روغن اسانسی گونه‌های آویشن (Thymus) در رویشگاه‌های طبیعی استان کردستان در سال 1389 انجام شد. برای انجام این تحقیق 6 گونه آویشن (T. daenensis، T. fedtschenkoi، T. pubescens، T. fallax، T. kotschyanus، T. transcaucasicus) در رویشگاه‌های مختلف شناسایی و برای اسانس‌گیری استفاده شد. استخراج روغن اسانسی به روش تقطیر با آب (سیستم کلونجر) و ترکیب‌های آن با سیستم‌ها...

[ 52 ] - شناسایی و بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس گیاه Scutellaria pinnatifida Arth.et Hamilt

جنس ٍScutellaria از خانواده Labiatae در ایران 20 گونه گیاه علفی چندساله داردکه گونه Scutellaria pinnatifida A.hamilt. علاوه بر ایران در شمال سوریه، عراق، تالش و افغانستان پراکنش دارد.به منظور بررسی ترکیبهای اسانس این گیاه سرشاخه های گلدار آن از منطقه توچال در استان تهران جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با آب (Clevenger) اسانس گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی ...

[ 53 ] - شناسایی ترکیبهای شیمیایی اسانس گیاه Bothriochloa ischaemum L.

جنس Bothriochloa از خانواده Gramineae در ایران یک گونه علفی چندساله به نامBothriochloa ischaemum L. دارد که علاوه بر ایران در جنوب اروپا مناطق مدیترانه ای و آسیا پراکنش دارد. به منظور بررسی ترکیبهای اسانس این گیاه سرشاخه های گلدار آن از منطقه کرج در استان تهران جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با آب (Clevenger ) اسانس گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی به رنگ ...

[ 54 ] - استخراج و بررسی ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس گیاه Centaurea behen L.

به منظور بررسی ترکیبهای اسانس گیاهCentaurea behen L., سرشاخه های گیاه از منطقه بومهن (سال 1382) در استان تهران جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با آب اسانس گیری شد (Clevenger). اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد روشن با بازده 0.5% بدست آمد . ترکیبهای موجود در اسانس با دستگاه کروماتوگراف گازی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل شده با طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت....

[ 55 ] - مقایسه اسانس Pimpinella aurea DC. از دو رویشگاه در استان تهران

جنس Pimpinella در ایران حدود 20 گونه دارد که اغلب یکساله می باشند. از رایج ترین گونه های چند ساله P. aurea و P. tragium می باشند که تقریبا در سراسر مناطق معتدله سرد ایران پراکنده اند. یکی از گونه های بسیار معطراین جنس P. anisum است که ارزش صادراتی بسیاری دارد.یکی از اهداف این طرح بررسی سایر گونه های این جنس از جهت تولید اسانس است. گیاه P. aureaدر مرحله گلدهی و بذردهی از دو منطقه ( فشم و توچال...

[ 56 ] - بررسی تغییرات ترکیب شیمیایی اسانس Nepeta heliotropifolia در مراحل مختلف رشد

جنس نپتا در ایران دارای 67 گونه گیاه علفی است که اغلب آنها انحصاری ایران هستند. یکی از این گونه های انحصاری و معطر Nepeta heliotropifolia است که در این تحقیق در سه مرحله مختلف رشد از نظر کمیت و کیفیت اسانس مورد بررسی قرار گرفته است. اندامهای هوایی گیاه در مرحله قبل از گلدهی (برگدهی کامل، اواسط اردیبهشت)، مرحله رویشی (تشکیل غنچه، اواخر اردیبهشت) و مرحله گلدهی کامل (اوایل خرداد) از استان همدان جم...

[ 57 ] - استخراج و شناسائی ترکیبهای اسانس گیاه مریم گلی کارواندری (Salvia mirzayanii Rech. f. & Esfand)

مریم گلی کارواندری یا مورپوژو (Salvia mirzayanii Rech. f. & Esfand) یکی از انواع گونه‌های انحصاری جنس Salviaاست که متعلقبه خانواده لابیاته می‌باشد. سرشاخه گلدار تازه این گونه معطر دراواخر اسفندماه از خاش جمع‌آوری و به روش تقطیر با آب استخراج وسپس ترکیبهای موجود در آن با استفاده از گاز کروماتوگراف متصل شده باطیف سنجی جرمی (GC/MS) شناسایی گردیدند. اسانس حاصله از این گیاه با بازده 0.9% حاوی 28 ت...

[ 58 ] - مقایسه کمی و کیفی اسانس Thymus pubescens Boiss. et Kotschy ex Celak در رویشگاههای مختلف استان تهران

جنس آویشن در نقاط مختلف ایران 14 گونه دارد که برخی از آنها انحصاری ایرانند. گیاه Thymus pubescens در دو مرحله قبل از گلدهی و گلدهی کامل از چهار منطقه مختلف در استان تهران: دره لار و دماوند(شرق استان تهران), سیراچال (جاده چالوس) و فشم (شمال استان تهران) جمع‌آوری گردیدند. از اندامهای هوایی گیاه با روش تقطیر با بخار آب اسانس‌گیری به‌‌عمل آمد. بازده اسانس در مرحله قبل ازگلدهی بین 0.34% تا 0.86% و ...

[ 59 ] - بررسی ترکیبهای اسانس پونه کرمانی M. longifolia (L.) Hud. var. kermanansis و پونه جنگلی M. longifolia (L.) Hud. var. kotschiana

پونه از جمله گیاهان بسیار مهم معطر و دارویی است که مصارف گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد. هدف از این بررسی شناسایی و کاربرد ترکیبهای اسانس پونه می‌‌باشد. نمونه کشت شده پونه کرمانی M. longifolia (L.) Hud. var. kermanansisو پونه جنگلی M. longifolia (L.) Hud. var. kotschianaدر ایستگاه البرز کرج در زمان گلدهی، برگ و گل برداشت گردید و با روش تقطیر با بخار آب تحت اسانسگیری قرار گرفت. جهت شناسایی ترکیبه...

[ 60 ] - مقایسه ترکیبهای شیمیایی اسانس برگ گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L.) در شرایط کشت و رویشگاه طبیعی

زوفا با نام علمی Hyssopus officinalis L.از گیاهان دارویی با ارزش است که در صنایع دارویی, بهداشتی و غذایی مورد مصرف قرار می‌گیرد. هدف از اجرای این تحقیق مقایسه اسانس برگ گیاه زوفا در شرایط کشت و رویشگاه طبیعی می‌باشد. هنگامی که بیش از نیمی از گلهای گیاه زوفا ظاهر شد مبادرت به جمع‌آوری برگ گیاه از مزرعه واقع درمجتمع تحقیقاتی البرز کرج و رویشگاه طبیعی در منطقه رودبارک در کلاردشت مازندران گردید. ...

[ 61 ] - مطالعه اسانس ارس Juniperus excelsa

ارس یکی از مهمترین سوزنی برگان بومی ایران است. ارس به عنوان یکی از مقاومترین درختان به سرماهای شدید (بیش از 40 درجه سانتیگراد زیر صفر) و خشکی، جایگاه ویژه‌ای در نواحی کوهستانی ایران دارد که می‌بایستی از کلیه جهات مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش سعی شد که با بررسی ویژگیهای کمی و کیفی اسانس سرشاخه‌های سبز و میوه ارس علاوه بر شناسایی اجزای اسانس، اثر عوامل محیطی بر متابولیسم فرآورده‌های ثانوی م...

[ 62 ] - بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس Oliveria decumbens vent

گلهای گیاه لعل کوهستان Oliveria decumbens در فصل تابستان از منطقه کرمانشاه جمع‌آوری گردید و پس از خشک شدن در دمای محیط به روش تقطیر با بخار آب اسانس‌گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد رنگ با بازده 0.1% بدست آمد. ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس به وسیله دستگاه گاز کروماتوگراف گازی (GC) و دستگاه گاز کروماتوگراف کوپل شده با طیف‌‌سنج‌ جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفتند. از میان 14 ترکیب شناسایی ش...

[ 63 ] - شناسایی ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس گیاه Dracocephalum kotschy Boiss.

جنس Dracocephalum از تیره نعناعیان در ایران 8 گونه علفی یکساله و چند ساله معطر دارد که گونه D. kotschy یکی از گونه‌های انحصاری این جنس در ایران محسوب می‌شود. سرشاخه‌های گلدار این گیاه از اطراف تونل کندوان در ارتفاع 2600 متری جمع‌آوری شد و اسانس آن به روش تقطیر با بخار آب با بازده 0.5% (برحسب وزن خشک) استخراج شد. تجزیه و تحلیل اسانس با استفاده از دستگاه GC/MS و GC نشان داد که ترکیبهای (38.2%) Li...

[ 64 ] - شناسایی ترکیبهای شیمیایی عصاره گیاه نمدار (Tilia platyphyllos Scop.)

گیاه نمدار (Tilia platyphyllos) از تیره Tiliaceae دارای گلهای بسیار معطر است. گلهای گیاه نامبرده در خرداد ماه از باغ گیاه‌شناسی ملی ایران جمع‌آوری شدند. کانکریت آن با استفاده از حلال هگزان استخراج گردید. پس از جدا نمودن ناخالصی‌های موجود، عصاره مطلق با بازده 0.6% بدست آمد. تجزیه و تحلیل عصاره مطلق به کمک دستگاه GC/MS انجام گرفت که به شناسایی 19 ترکیب منجر شد که در مجموع 96% آن را تشکیل می‌دهد. ...

[ 65 ] - فعالیت ضد میکروبی اسانس گیاه مرزه (Satureja laxiflora G. koch) قبل و بعد از گلدهی

کمیت و کیفیت اسانس مرزه در دو مرحله قبل و بعد از گلدهی و نیز اثرات ضد میکروبی آنها بر روی باکتریهای سودوموناس آئروژینوزا،‌ اشرشیا کلی و استافیلوکوکوس اروئوس بررسی و با اثرات بازدارندگی دیسک آنتی‌بیوتیکهای جنتامایسین و تتراسایکلین مقایسه شد. نتایج نشان دادند که اثرات ممانعت کننده اسانس در مرحله قبل از گلدهی بر روی استافیلوکوکوس اروئوس و اشرشیا کلی بیش از اثر آن بر روی سودوموناس آئروژینوزا بوده ا...

[ 66 ] - بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس Trachyspermum copticum L. Link

بذر گیاه بادیان رومی (Trachyspermum copticum L.) کاشته شده در مزرعه البرز کرج در اواسط پاییز برداشت شد و پس از بلغور نمودن بذر اسانس آن به روش تقطیر با آب استخراج شد. بازده اسانس براساس وزن خشک بذر برابر 3.8% محاسبه گردید. اسانس حاصل به روش GC-MS مورد تجزیه و تحلیل و شناسایی قرار گرفت. از میان 9 ترکیب شناسایی شده که 100% ترکیبها را تشکیل می‌دهند ترکیبهای تیمول با 37.2%، پارا-سیمن 32.4%، گاما-تر...

[ 67 ] - استخراج و بررسی ترکیبهای موجود در اسانس مریم گلی آذربایجانی (Salvia atropatana Buge)

مریم گلی(Salvia atropatana) از انواع گونه‌های بومی و متعلق به خانواده Labiatae است. سرشاخه گلدار تازه این گونه معطر در اواسط اردیبهشت ماه از شیراز جمع‌آوری و به روش تقطیر با آب برای اولین بار مورد استخراج و شناسایی قرار گرفت که در مجموع 32 ترکیب را شامل شد. در میان ترکیبهای شناسایی شده به ترتیب -Caryophyllene β (16.3%)، Sclareol (13.3%)، Hexyl octanoate (12.2%) و Bicyclogermacrene (10%) بیشتر...

[ 68 ] - بررسی اسانس پونه زیبا Mentha longiifolia (L.) Hud. Var. calliantha

پونه از جمله گیاهان بسیار مهم دارویی است که مصارف گسترده‌ای در صنایع دارویی و غذایی دارد. هدف از این بررسی شناسایی و کاربرد ترکیبهای اسانس پونه می‌باشد. نمونه پونه زیباHudson var. calliantha Stapf Mentha longifolia (L.) در ایستگاه البرز کرج کشت گردید و زمان گلدهی برداشت شده و برگ و گل به طور جداگانه با روش تقطیر با بخار آب مورد اسانس‌گیری قرار گرفته‌اند، و جهت شناسایی ترکیبهای اسانس دو دستگاه ...

[ 69 ] - بررسی تغییرات کمی و کیفی اسانس مرزه (Satureja hortensis L.) در طی تنش خشکی در مزرعه

به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر تولید کمی و کیفی اسانس و ترکیبهای عمدة موجود در گیاه Satureja hortensis L. ,گیاه فوق تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی قرار گرفت. تیمارها برحسب مقادیر ظرفیت زراعی بدست آمده و برحسب اعمال تیمارهای تنش که عبارت بودند از آبیاری در حد ظرفیت زراعی در طی دوره رویشی (C F), تنش ملایم (LS = 2.3 ظرفیت زراعی) در دو مرحله دوره رویشی و در زمان گلدهی و تنش شدید (HS = 1.3 ظرفیت زراع...

[ 70 ] - شناسایی ترکیبهای فرار اسانس وعصاره گیاه Salvia sclarea L.

گیاه Salvia sclarea L. با نام فارسی مریم گلی متعلق به جنس سالویا و تیره نعناع است. سر شاخه گلدار و گل آذین این گونه حاوی اسانسی بسیار معطر است که در صنایع عطرسازی و ساخت برخی طعم دهنده های سنتزی بکار می رود. اسانس حاصل از گل آذین به روش بخار آب وعصاره آن با استفاده از حلال آلی هگزان استخراج گردید. میزان بازده اسانس به روش اول 0.4 % و مقدار absolute به روش حلال 2.6% بدست آمد. بر اساس شناسایی تر...

[ 71 ] - شناسایی ترکیبهای موجود در اسانس گیاه Salvia Reuterana Boiss.

Salvia reuterana در میان حدود 60 گونه سالویای بومی ایران ، رویشگاههای وسیعی را به خود اختصاص داده است.سرشاخه گلدار این گونه معطر در اواخر خرداد و از ارتفاع خرداد و از ارتفاع 2000 متری منطقه فشم- گرمابدر جمع آوری شد. اسانس گیری به روش تقطیر با بخار آب (0.1%) انجام شده وبا دستگاه GC/MS مورد تجزیه و شناسایی قرارگرفت. از میان ترکیبهای موجود،اوسیمن(31.6%)، جرماکرن (10.9%)، و گورجونن(13.8%) بیشترین...

[ 72 ] - بررسی و مقایسه اثر زمان استخراج بر کمیت وکیفیت مواد موثره اسانس چهار ژنوتیپ مختلف گیاه Rosa damascene Mill.

[ 73 ] - بررسی و مقایسه ترکیب‌های شیمیایی اسانس اندام‌های مختلف گیاه Helichrysum pallasii (Spreng.) Ledeb. در رویشگاه طبیعی استان تهران

[ 74 ] - بررسی فیتوشیمیایی اسانس در جمعیت‌های مختلف گونهThymus kotschyanus Boiss & Hohen. در ایران

[ 75 ] - بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس سرشاخههای گلدار گیاه Zataria multiflora Boiss. در چهار استان مختلف

[ 76 ] - بررسی فیتوشیمیایی اسانس بذر گیاه Heracleum pastinasifolium C. Koch در ارتفاعات مختلف ارسباران

[ 77 ] - ررسی تأثیر عوامل اکولوژیک بر ترکیب‌های اسانس ژنوتیپ‏های مختلف آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak) با استفاده از تکنیک رج‌بندی

شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.196.94.2.1576.1610 آویشن دنایی با نام علمی Thymus daenensis Celak یکی از گونه‌های انحصاری کشور ایران می‌باشد. از آنجا که این گونه یکی از باارزش‌ترین گیاهان دارویی منطقه زاگرس مرکزی است، بهره‌برداری بی‌رویه آن را در معرض خطر انقراض قرار داده است. تکنیک رج‌بندی (Ordination) ازجمله روش‌هایی می‌باشد که ارتباط بین گیاه...

[ 78 ] - بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس‌ بومادران البرزی (Achillea millefolium L. subsp. elbursensis) از رویشگاه و مزرعه

شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1.93.1.1576.32 جنس بومادران (Achillea) در ایران 19 گونه گیاه علفی، چندساله و بیشتر معطر دارد. این جنس از خانواده کاسنی دارای خصوصیات گیاهی پیچیده‌ای است. کامازولن ترکیب عمده موجود در اسانس گل و برگ Achilleamillefolium L. subsp. elbursensis گزارش شده که در صنایع غذایی، آرایشی-بهداشتی و دارویی کارب...

[ 79 ] - بررسی کمی و کیفی ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس کلپوره .Teucrium polium L

اندامهای هوایی گیاه Teucrium polium اوایل تیرماه از باغ گیاه شناسی جمع آوری گردیده و پس از خشک شدن در دمای محیط به روش تقطیر با بخار آب اسانس گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد روشن با بازده 0.4% به دست آمد. ترکیبهای موجود در اسانس با دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل شده با طیف جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 25 ترکیب شناسایی شد. از میان ترکیبهای شناسایی شده، ترکیبهای ...

[ 80 ] - بررسی ترکیبهای شیمیایی موجود در عصاره گل .Syringa microphylla Diels

یکی از گیاهان معطر و بسیار زیبا نوعی یاس به نام Syringa microphylla diels. است که مورد بررسی و تحقیق قرار گرفت. این درختچه زیبا در باغ گیاه شناسی ملی ایران کاشته شده است و با گلهای بنفش رنگ و خوشه ای خود در اوایل بهار زیبایی خاصی دارد. در این تحقیق گلهای تازه در اواخر فروردین از باغ گیاهشناسی ملی ایران چیده شده و با روش خیسانیدن در حلال هگزان، عصاره گیری به عمل آمد. بازده اسانس 1.3 درصد نسبت به...

[ 81 ] - ترکیبهای شیمیایی اسانس سرشاخه گلدار ومیوه گیاه جعفری Petroselinum sativum

سرشاخه گلدار و میوه گیاه جعفری از مزرعه ایستگاه تحقیقاتی البرز کرج جمع آوری شد. اسانس سرشاخه گلدار به روش تقطیر با بخار آب و اسانس میوه به روش تقطیر با آب استخراج گردید. بازده اسانس برای سرشاخه گلدار 1.3% و برای بذر جعفری 2.5% )بر اساس وزن ماده خشک) محاسبه شد. تجزیه و تحلیل اسانس های مذکور با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف متصل به دستگاه طیف سنج جرمی ( GC /MS ) انجام گرفت. 16 ترکیب در اسانس...

[ 82 ] - بررسی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس کزل Diplotaenia damavandica Mozaffarian Hudge & Lamond

ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس حاصل از سرشاخه گیاه مرتعی و بومی کزل Diplotaenia damavandicaMozaffarian, Hudge & Lamond که از منطقه لار - لواسانات استان تهران جمع آ...

[ 83 ] - مقایسه ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس مرزه زراعی Satureja hortensis به دو روش تقطیر با بخار آب و تقطیر با آب

بذر مرزه Satureja hortensis در بهار 77 در ایستگاه تحقیقاتی البرز کشت و در تابستان گیاه برداشت شد. اسانس سرشاخه گیاه در مرحله گلدهی کامل به دو روش تقطیر با بخار آب و تقطیر با (کلونجر) استخراج شد که بازده آن به ترتیب 1.2</...

[ 84 ] - بررسی تاثیر زمان کشت دیم بر روی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس زیره سبز Cuminium cyminium

بذر زیره سبز Cuminium Cyminium در چهار تاریخ جداگانه - اواخر دی تا اواخر اسفند با فواصل ده روزه - در منطقه سیرچ کرمان به روش دیم کاشته شد و در اوایل تیرماه برداشت گردید. بذرهای برداشت شده در اوایل شهریورماه به روش تقطیر با آب (براساس فارماکوپه) اسانس گیری شد و اسانس با بازده 1.5، 3.4،3.4 و 3.1 درصد در چهار نمونه به ترتیب تاریخ کشت ذکر شده بدست آمد. اجزای تشکیل دهنده اسانسها به روش دستگاهی GC/MS...

[ 85 ] - مقایسه اسانس رزین درختان بنه در استانهای کرمانشاه، لرستان و ایلام

در این پژوهش سه رویشگاه بنه، به ترتیب از استان کرمانشاه، استان لرستان و استان ایلام به منظور مقایسه اسانس رزین درختان بنه.Pistasia atlantica Desf انتخاب گردیدند. در بررسیها مشخص گردید که مواد استخراج شده از درختان نوعی رزین و ترکیبی لیپیدی بوده است .رزین توسط مجاری اختصاصی بنه به نام Duct منتقل می گردد. رزیندر سه لایه حد فاصل کامبیوم تا پریدرم ذخیره می شود. از رزین درختان بنه استان لرستان...

[ 86 ] - کارآیی دو ستون DB-5 و DB-1 در شناسایی ترکیبهای اسانس Thymus fedschenkoi ronniger

گیاه Thymus fedschenkoi ronniger از خانواده نعناع (Labiatae) یکی از گونه های معطر آویشن با پراکنش نسبتا وسیع در ایران است. استفاده ازاواع آویشن به عنوان چاشنی همراه غذا، به عنوان دارو در درمان بیماریها در شکل های مختلف عرقیات، عصاره و یا دم کرده و نیز اسانس استخراج شده از آن مورد توجه می باشد. اسانس گیاه مذکور به روش تقطیر با بخار آب با بازده 1% بر حسب وزن خشک گیاه بدست آمد. تجزیه و تحلیل ترکیب...

[ 87 ] - محاسبه شاخص کواتس ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس گیاهان معطر و دارویی با ستون DB-5

شناسایی ترکیبهای متشکله اسانسها به منظور کاربرد صحیح در صنایع مختلف ازاهمیت ویژه ای برخوردار است. در این تحقیق شاخص کواتس به عنوان یک عامل مهم در شناسایی این ترکیبها محاسبه شده است. با استفاده از برنامه ریزی کامپیوتری Statgraph معادله درجه سوم براساس زمان بازداری هیدروکربنها به دست آمد با قراردادن زمان بازداری 565 ترکیب مجهول در معادله درجه سوم، شاخص ثابت کواتس (Kovats index) به دست می آید. این...

[ 88 ] - اثر طبقه ارتفاعی و عوامل فیزیکی و شیمیایی خاک برخصوصیات عملکردی و پراکنش گونه کمای ییلاقی (Ferula haussknechtii H Wolhff ex Rech) (مطالعه موردی: مراتع باینچوب سارال، کردستان)

شناخت عوامل محیطی (ارتفاع و پارامترهای خاکی) مؤثر بر پوشش‌گیاهی یکی از موارد مهم در مدیریت مراتع و بهره‌برداری پایدار گیاهان دارویی می‌باشد. این تحقیق به منظور ارزیابی عوامل محیطی مؤثر بر خصوصیات عملکردی (بیوماس، تراکم، زادآوری، درصد پوشش، قطر و غنای گونه‌ای) گونه Ferula haussknechtii H. Wolhff ex Rehc. f. در مراتع سارال کردستان انجام شد. پس از تعیین سه منطقه ارتفاعی (1850، 22...

[ 89 ] - ارزیابی یونوم در بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl) به‌منظور بررسی علل زوال بلوط

جنگل‌های زاگرس با وسعتی بالغ بر شش میلیون هکتار از جنبه‌های متعدد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی حائز اهمیت هستند که از این مقدار بیش از یک میلیون هکتار دچار خشکیدگی شده است. این تحقیق با انتخاب شش رویشگاه در ارتفاع و جهت شیب متفاوت و بررسی 30 درخت در هر سایت انجام گرفت. نمونه‌برداری در هر نقطه از یک سطح مشخص با وسعت تقریبی 20 هکتار در ماه‌های خرداد و مهر انجام گرفت و 20 پارامتر عنصری اندازه‌گیر...

نویسندگان همکار

مهردخت نجف پور نوایی 20

زهرا باهرنیک 7

فاطمه عسکری 6

ابراهیم شریفی عاشورآبادی 4

زیبا جمزاد 3

سید محسن حسام‌زاده حجازی 3