تحلیلی بر اصول و قواعد شهرسازی ایرانی- اسلامی با رویکرد زیبایی‌شناسی شهری

زیبایی­جویی یکی از ابعاد فطری انسان است و درک آن شاخص‌ترین امتیاز معنوی انسان بشمار می‌آید. زیبایی از نوعی ویژگی همگرایی برخوردار است و باعث می‌شود، عناصر ازهم‌گسسته با نوعی آرامش، کنار هم قرار گیرند. به همین جهت زیبایی قدرت آرام‌سازی قابل‌توجهی دارد. شهرسازی ایرانی – اسلامی به‌عنوان الگویی غنی از شهرسازی، با برخورداری از بنیان‌های فکری و فرهنگی ایرانی و اسلامی، امروزه با تأکید بر اصول دین مبین اسلام ازنظر مفهومی و تأکید بر ارزش‌های پایدار عرفان ایرانی ازنظر معنایی درصدد ساماندهی و بازآفرینی فضاهای شهری است. ازاین‌رو تحقیق حاضر قصد دارد به‌منظور تبیین میزان تحقق‌پذیری زیبایی شهری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در ارتقاء سلامت جامعه و کیفیت زندگی شهروندان، در شهرسازی ایرانی- اسلامی با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی به‌عنوان روش‌شناسی تحقیق به بررسی و تحلیل اصول و قواعد شهرسازی مکتب اصفهان، به‌عنوان نماد شهرسازی ایرانی- اسلامی و انطباق و مقایسه آن با مهم‌ترین مؤلفه‌های زیبایی‌شناسی بصری شهری ازجمله ایمنی، سرزندگی، عدالت، اجتماع‌پذیری فضا، خودمانی بودن فضا، همخوانی با طبیعت و خوانایی بپردازد. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر آن است که از یک‌سو اصول و قواعد تبیین شده برای شهرسازی بومی در سطح عالی از تأکید و انطباق بر معیارهای عام زیبایی­شناسی شهری ازنظر مفاهیم محتوایی قرار دارد و از سوی دیگر اکثر قریب به‌اتفاق اصول و قواعد تبیین شده برای شهرسازی ایرانی – اسلامی درمجموع از میزان تحقق‌پذیری بالایی درزمینۀ زیبایی شهری برخوردارند؛ بنابراین درنهایت بر این اساس می‌توان چنین نتیجه گرفت که شهرسازی ایرانی- اسلامی آفریننده زیبایی شهری هست.