کاربرد روش مدل‌سازی اجماعی در پیش‌بینی اثرات تغییر اقلیم بر پراکنش گونه لاله واژگون (Fritillaria imperialis L.)

یکی از اثرات مهم تغییر اقلیم بر گیاهان، تغییر در گستره جغرافیایی آن‌هاست. پیش‌بینی توزیع بالقوه گونه‌های گیاهی باارزش و در معرض خطر در پاسخ به تغییر اقلیم، امری ضروری در جهت حفاظت و مدیریت آن‌ها محسوب می‌شود. این مطالعه با هدف پیش‌بینی توزیع جغرافیایی گونه لاله واژگون (Fritillaria imperialis) در زمان حال حاضر و همچنین آینده در استان چهارمحال و بختیاری واقع در منطقه زاگرس مرکزی انجام شد. دو سناریوی اقلیمی شامل 5/4RCP و 5/8RCP تحت مدل گردش عمومی HadGEM2-CC برای پیش‌بینی آینده (سال 2050) مورد استفاده قرار گرفت. از 19 متغیر زیست اقلیمی مشتق شده از دما و بارش و سه متغیر فیزیوگرافی (شیب، جهت و ارتفاع) به عنوان ورودی به مدل‌ها استفاده شد. پنج روش مدل‌سازی پراکنش گونه‌ای شامل شبکه عصبی مصنوعی، مدل خطی تعمیم یافته، تجزیه و تحلیل طبقه‌بندی درختی، روش افزایشی تعمیم یافته و جنگل تصادفی بودند که در چارچوب پیش‌بینی توسط مدل‌سازی اجماعی و با استفاده از بسته biomod2 در نرم‌افزار R مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که به ترتیب تغییرات فصلی دما و مجموع بارندگی سالانه بیشترین سهم را در تعیین مطلوبیت رویشگاه گونه لاله واژگون داشتند. ارزیابی مدل‌ها نشان داد که مدل‌ها از صحت و دقت خوبی برخوردار هستند و مدل جنگل تصادفی، قابل‌اعتمادترین مدل برای پیش‌بینی پراکنش گونه تعیین شد. همچنین، در مجموع رویشگاه این گونه در آینده تحت سناریو 5/4RCP و 5/8RCP به ترتیب حدود 7/19 و 61 درصد کوچکتر از حال حاضر خواهد شد.