کاربرد روش درختان تصمیم‌گیری تصادفی در پیش‌بینی کلاس‌های خاک در اراضی با پستی و بلندی کم ( مطالعه موردی: شهرستان هیرمند)

سابقه و هدف: شناسایی و نقشه برداری خاک، به عنوان روشی برای تعیین الگوی پراکنش خاک، توصیف و نمایش آن به شکل قابل فهم و تفسیر برای کاربران مختلف، پایه و اساس اطلاعات خاک برای مدل سازی های محیطی می باشد. نقشه‌برداری رقومی خاک شامل ایجاد ارتباط بین کلاس‌ها یا خصوصیات خاک با فاکتورها‌ی محیطی دخیل در تشکیل و تکامل خاک با استفاده از مدل‌ها‌ی ریاضی است که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند نقشه‌ها‌‌‌ی خاک دقیق‌تر و یکدست‌تر در زمان کمتر با ارائه میزان دقت و صحت ایجاد نماید و باعث کاهش هزینه‌های پروژه‌های شناسایی و تهیه نقشه‌های خاک گردد. این پژوهش جهت تهیه نقشه کلاس‌‌ها‌‌‌ی گروه‌های بزرگ و زیرگروه‌های خاک با استفاده از تکنیک درختان تصمیم گیری تصادفی در اراضی شهرستان هیرمند در دشت سیستان انجام گرفت. مواد و روش‌ها: در این مطالعه 108 پروفیل خاک در سطحی حدود 60000 هکتار از اراضی شهرستان هیرمند حفر گردید. 16متغیر محیطی شامل خصوصیات زمین، شاخص شوری و شاخص پوشش گیاهی به عنوان تخمین‌گر برای تهیه نقشه خاک، مورد استفاده قرار گرفته شدند. پس از تعیین گروه‌های بزرگ و زیرگروه‌های خاک، نقشه کلاس‌‌ها‌‌‌ی خاک با استفاده از روش درختان تصمیم گیری تصادفی (RF) تهیه شد. شایان ذکر است که 80 درصد داده در آموزش مدل و 20 درصد برای اعتبارسنجی مستقل استفاده شدند یافته‌ها: نتایج مطالعات خاکشناسی نشان داده که خاک‌های تشکیل شده در دشت سیستان تکامل زیادی نداشتند و عمدتا در رده‌های انتی‌سول و اریدی‌سول قرار دارند. بیش‌ترین تعداد خاکرخ در گروه‌های بزرگ مربوط به Torrifluvents، و بیش‌ترین تعداد خاکرخ در زیرگروه‌های بزرگ مربوط به Typic Torrifluvents بود. همچنین نتایج روش RF نشان داد که کمترین مقدار خطای تخمین نمونه‌های خارج از سبد در گروه‌های بزرگ و زیرگروه‌های خاک به ترتیب53/43 و 59/50 بود. نتایج اعتبار سنجی مستقل نشان داد که بهترین دقت بدست آمده برای گروه‌های بزرگ و زیرگروه‌های بزرگ خاک به ترتیب 48 و 53 درصد بود. بین متغیرهای مختلف محیطی عمق شیارها، شاخص همگرایی، شبکه کانال‌ها و شوری در گروه‌های بزرگ خاک و عمق شیارها، ارتفاع و سطح حوزه در زیرگروه‌های خاک دارای بیشترین اهمیت در تخمین کلاس‌های خاک بودند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که در مناطق خشک با پستی و بلندی کم خاک‌ها عمدتا جوان هستند و همچنین در این مناطق تنوع خاک کم است. در چنین مناطقی روش نقشه‌برداری رقومی و تکنیک درختان تصمیم گیری تصادفی می‌تواند برای پیش‌بینی کلاس‌های خاک و تهیه نقشه‌های خاک بسیار مفید بوده و مورد استفاده قرار گیرد. کلمات کلیدی: نقشه‌برداری رقومی خاک، تکنیک درختان تصمیم‌گیری تصادفی، دقت نقشه، مناطق خشک، دشت سیستان