کاربرد برخی پسماندهای عمل‌آوری شده غلات در جیره غذایی قزل‌آلای رنگین‌کمان (Onchorhynchus mykiss) درمرحله پرواری

چکیده در این تحقیق عملکرد رشد ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان در مرحله پرواری با استفاده از دو نوع ضایعات صنایع عمل آوری شده غلات شامل ضایعات صنایع تولید نان و ماکارونی به‌عنوان منبع کربوهیدرات جایگزین در جیره غذایی، در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور هفت جیره غذایی شامل یک جیره شاهد (فرمول تجاری رایج در کارخانجات تولید خوراک آبزیان) و شش جیره تیمار با سطوح مختلف جایگزین ضایعات مورد نظر به جای گندم و ذرت (به‌عنوان منبع اصلی کربوهیدرات جیره) ‌شامل 1) 100% نان خشک، 2) 50% نان خشک، 3) 100% ماکارونی، 4) 50% ماکارونی، 5) 100% مخلوط مساوی ماکارونی و نان خشک و 6) 50% مخلوط مساوی ماکارونی و نان خشک، تهیه و مورد استفاده قرار گرفت. برای تنظیم جیره‌ها از نرم افزار کامپیوتری Lindo استفاده شد. برای پرورش ماهی‌ها 21 قفس با چارچوب فلزی و دیواره‌های توری پلی اتیلنی به ابعاد 1´1´1متر ساخته شد و در یک استخر بتنی به ابعاد 2/1´3´25 متر نصب گردید. برای هر تیمار 3 تکرار منظور گردید و هر قفس بطور تصادفی به یک تکرار تعلق گرفت. برای هر قفس 20 عدد ماهی با وزن متوسط 5±85 گرم در نظر گـرفته شد. طـول دوره پـرورش 75 روز و طی این مدت دمای آب 5/1±15 درجه سانتی‌گراد، pH آب بیـن 7/8-9/7 و اکسیژن محلول 1/8-5/6 میلی‌گرم در لیتر بود. تغذیه ماهی‌ها با استفاده از جیره‌های غذایی ساخته شده و بر اساس درصد بیوماس حاصل از نمونه‌برداری‌های 14 روزه، طی سه نوبت در روز بطور دستی انجام گرفت. بررسی فاکتورهای وزن نهایی، درصد افزایش وزن، نسبت تبدیل غذا، نرخ رشد ویژه، نسبت بازدهی پروتئین، شاخص وضعیت و درصد رسوب یا ذخیره پروتئین نشان داد که تیمارهایی که 50 درصد منبع کربوهیدرات اصلی آنها بوسیله ضایعات جایگزین شده بود (جیره‌های 2، 4 و 6) عملکرد رشد بهتری نسبت به سه تیمار دیگر (جیره‌های 1، 3 و 5) داشتند (05/0P<). آنالیز لاشه ماهی‌ها در پایان آزمایش نشان داد که مقادیر پروتئین و خاکستر لاشه در تیمارهای مختلف اختلاف معنی‌داری نداشته، ولی مقادیر چربی در تیمارهای 2، 3 و 5 کمتر از دیگر تیمارها بود (05/0P<). بررسی اقتصادی جیره‌های مورد مصرف، برتری تیمار 2 را که در آن 50 درصد گندم و ذرت جیره با ضایعات نان جایگزین شده بود، نشان داد. با توجه به نتایج به‌دست آمده، استفاده از مخلوط ضایعات ماکارونی و نان خشک به جای 50 درصد از گندم و ذرت مصرف شده در جیره غذایی قزل‌آلا در مرحله پرواری به‌دلیل به همراه داشتن نتیجه خوب از لحاظ عملکرد رشد و قیمت تمام شده کمتر نسبت به جیره شاهد، قابل توصیه می‌باشد.