پایش خشکسالی با استفاده تلفیقی از آمار بارش و داده‌های حاصل از سنجنده Terra/MODIS

پایش خشکسالی با استفاده تلفیقی از آمار بارش و داده­های حاصل از سنجنده Terra/MODIS عثمان مجیدی داشلی برون1، کامی کابوسی*2 چکیده: خشکسالی، پدیده­ای پیچیده با آثار متفاوت است. از این رو برای تعیین شدت و وسعت خشکسالی از شاخص­ها استفاده می­شود. در این پژوهش، با استفاده از داده­های سنجنده MODIS ، ماهواره Terra و داده­های ماهانه بارش ، خشکسالی در استان گلستان از سال 2009 تا 2015 مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه شاخص­های Dev-NDVI و VCI مورد بررسی قرار گرفتند. برای بدست آوردن Dev-NDVI و VCI از NDVI استفاده شد و نقشه­های خشکسالی از سال 2009 تا 2015 برای این شاخص ها به دست آمد.چون نتایج این دو شاخص متفاوت بودند، برای تعیین کارایی این شاخص­ها، از PN استفاده شد و این شاخص در مقیاس زمانی دو ماهه برای سال 2015 محاسبه شد. در ادامه مقادیر شاخص­های Dev-NDVI و  VCI در سال 2015 از روی تصاویر استخراج و همبستگی بین آنها انجام گرفت. ضریب همبستگی Dev-NDVI با PN 6/0 و همبستگی VCI با PN 4/.0 است. سطح معنا داری نیز برای Dev-NDVI قابل قبول بود. بررسی شاخص Dev-NDVI که همبستگی بیشتری با بارندگی داشت، نشان می­دهد که در سال های 2014 و 2015 استان با خشکسالی شدید همراه بوده است. با توجه با اینکه تصاویر ماهواره­ای نسبت به روش های هواشناسی دارای مزایایی همچون تعداد نقاط نمونه برداری بیشتر، سطح پوشش وسیع تر، قدرت تفکیک زمانی بالاتر هستند، استفاده از دانش سنجش از دور  در برآورد خشکسالی پیسنهاد می­گردد. واژه‌های کلیدی: شاخص PN، شاخص Dev-NDVI، شاخص VCI  1-      کارشناسی ارشد، مرکز تحقیقات هواشناسی کاربردی، اداره کل هواشناسی استان گلستان 2-      دانشیار، گروه مهندسی آب، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران: نویسنده مسئول [email protected]