پاسخ تنوع گونه‌ای و عملکرد جوامع گیاهی به چرای حیوانات در طول شیب تغییرات بارش به منظور حفاظت مناطق استپی و نیمه استپی

بررسی معنی دار بودن اثر متقابل چرای حیوانات و بارش که به‌عنوان شاخصی برای قابلیت تولید یک زیستگاه معرفی می‌شود، بر تنوع عملکرد و شاخص‌های تنوع گونه‌ای جوامع گیاهی، از جمله موارد کلیدی است که می‌تواند کمک قابل توجهی به مدیران مرتع در جهت تخمین و پیشگویی تغییرات در پوشش گیاهی کند. بنابراین این تحقیق در 41 منطقه در مراتع استپی و نیمه استپی استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری، در پاسخ تنوع عملکرد و شاخص‌های تنوع گونه‌ای جوامع گیاهی به چرای حیوانات در طول شیب تغییرات بارش (1442-250 میلی‌متر) انجام گرفته است. در این تحقیق اطلاعات مربوط به درصد پوشش گیاهان 41 منطقه که در پلات‌های 1 تا 4 متر مربعی تخمین زده شده است جمع‌‌آوری گردید، و به دو صورت مدیریت چرایی سبک و چرای شدید طبقه‌‌ بندی شد. شاخص‌های تنوع (غنا، یکنواختی، سیمپسون، شانون) مربوط به همه مناطق محاسبه و پس از محاسبه شاخص رائو (تنوع عملکرد) برای بررسی معنی‌دار بودن تأثیر تغییرات چرا و بارش و اثر متقابل چرا و بارش از تحلیل عمومی خطی (General Linear Model (GLM)) در نرم‌افزار Spss-17 استفاده شد و در نهایت همبستگی بین شاخص‌‌های تنوع (غنا، یکنواختی، سیمپسون، شانون) را با تنوع عملکرد (شاخص رائو) محاسبه و از طریق رگرسیون خطی ساده نشان داده شد. نتایج GLM نشان داد که یکنواختی گیاهان توانسته به فاکتور تغییرات بارش و غنای گونه‌ای تغییرات معنی‌داری نسبت به تغییرات شدت چرایی نشان دهد (0.05>P). از بین شاخص‌های تنوع گونه‌ای با تنوع عملکرد، تنها یکنواختی در جوامع گیاهی همبستگی معنی داری را با تنوع عملکرد داشته است (0.05>P). در کل نتایج نشان داد که تنها تنوع عملکرد در مناطق خشک با چرای حیوانات افزایش داشته است که با استراتژی استفاده از منابع غذایی متفاوت همخوانی دارد و اینکه عملکرد اکوسیستم بیشتر تحت تأثیر محدوده ویژگی گونه‌ها و یکنواختی گونه‌ها قرار می‌گیرد.