پارادایم های زناشویی در جوانان ایرانی: معرفی و ارزشیابی یک نظریۀ نوین در زمینۀ روابط زناشویی

این مقاله دارای دو بخش اصلی است. در بخش نخست به معرفی اُلگوی «پارادایم‌های زناشویی» (ویلوگبی و همکاران، 2015) پرداخته شده است. در این مفهوم‌پردازی، تمام باورهای فرد (زن یا مرد) دربارۀ ازدواج و زندگی زناشویی را می‌توان در 2 حیطۀ متمایز دسته‌بندی نمود: «باورهای مربوط به متأهل شدن» و «باورهای مربوط به متأهل ماندن». «باورهای مربوط به متأهل شدن» نمایشگر باورهای فرد دربارۀ «ازدواج» و اهمیت و جایگاه آن در زندگی، و همچنین دیدگاه کلی نسبت به نحوۀ انجام آن است. این باورها مشتمل بر سه بُعد متمایز است: «زمان‌بندی زناشویی» (دیدگاه فرد دربارۀ زمان‌بندی ایده‌آل و موردانتظار برای ازدواج، طول موردانتظار عشقبازی‌ها)، «برجستگی زناشویی» (باورهای فرد در زمینۀ اهمیت نسبی و اهمیت کلی ازدواج و متأهل شدن)، و «بافتار زناشویی» (باورها و نگرش‌های فرد دربارۀ بافتاری که ازدواج باید در آن اتفاق اُفتد). «باورهای مربوط به متأهل ماندن» نمایانگر باورهای فرد دربارۀ ماهیت و شیوه‌های مدیریت زندگی زناشویی است. این باورها نیز دارای سه بُعد متمایز می‌باشند: «فرآیندهای زناشویی» (باورهای مبنی بر اینکه فرآیند ازدواج باید چگونه باشد، شامل باورهایی دربارۀ نقش‌های جنسیتی (نقش‌های زناشویی)، باورهای دربارۀ تلاش برای ساختن زندگی زناشویی (کوشش‌های زناشویی)، و سایر فرآیندهای رابطه‌ای در امر ازدواج)، «مرکزیت زناشویی» (مشتمل است بر باورهایی دربارۀ اهمیت نقش زناشویی/همسری در رابطه با سایر نقش‌هایی که یک فرد بزرگسال متأهل ایفا می‌نماید)، و «ماندگاری زناشویی» (باورهایی مبنی بر تعهد به ازدواج و پذیرفتنی بودن طلاق). در بخش دوم، به بررسی «پارادایم-های زناشویی» در میان جوانان ایرانی (مرد و زن) و مقایسه‌های بین جنسیتی شش بُعد آن پرداخته شده است. نمونۀ پژوهش مشتمل بر 644 دانشجو (323 زن و 321 مرد) بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای (طبقات: جنسیت، دانشگاه‌ها، مقاطع تحصیلی) در پژوهش وارد شدند. برای اندازه‌گیری پارادایم‌های زناشویی، از «مقیاس پارادایم‌های زناشویی» (MPS) (ویلوگبی و هال، 2015) استفاده گردید. یافته‌های پژوهش نشان دادند که