ون فراسن و تجربه گرایى برسازنده

نویسنده

  • یاسمن هشیار دکتراى فلسفه غرب از دانشگاه تهران و استادیار دانشگاه آزاد اسلامى
چکیده مقاله:

بس ون فراسن در سال 1980 کتاب تصویر علمى را در دفاع از تجربه گرایى و مخالفت با واقع گرایى علمى منتشر کرد. ادعاى او این است که رویکرد ارائه شده بدیلى قابل قبول براى واقع گرایى است و پذیرش آن به لحاظ معرفت شناختى مخاطرات کمترى دارد. عنوانى که وى براى رویکرد خود برگزیده است، یعنى تجربه گرایى بر سازنده، گویاى این امر است که وى علاوه بر پایبندى به تجربه گرایى، رهیافتى را در قبال ساختار نظریه هاى علمى پذیرفته که ارائه ى نظریه هاى علمى را نوعى مدل سازى و درنتیجه، ابداعِ در مقابل کشف به شمار مى آورد. در بخش اول مقاله ى حاضر این رویکرد اجمالا معرفى شده است که شامل معرفى رهیافت ون فراسن به ساختار تئورى هاى علمى، مؤلفه هاى تجربه گرایى مؤثر در این رویکرد و نیز براهین و استدلال هاى مطرح شده علیه واقع گرایى مى شود، سپس به بررسى و نقد هر یک از آنها مبادرت شده است.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ون فراسن و تجربه گرایی برسازنده

بس ون فراسن در سال 1980 کتاب تصویر علمی را در دفاع از تجربه گرایی و مخالفت با واقع گرایی علمی منتشر کرد. ادعای او این است که رویکرد ارائه شده بدیلی قابل قبول برای واقع گرایی است و پذیرش آن به لحاظ معرفت شناختی مخاطرات کمتری دارد. عنوانی که وی برای رویکرد خود برگزیده است، یعنی تجربه گرایی بر سازنده، گویای این امر است که وی علاوه بر پایبندی به تجربه گرایی، رهیافتی را در قبال ساختار نظریه های علمی...

متن کامل

نگاهی ارزیابانه به «تجربه گرایی برساختی» ون فراسن

ون فراسن از زمان نگارش کتاب تصویر علمی واقع گرایی علمی را به باد انتقاد گرفته و تجربه گرایی برساختی خود را به عنوان جانشینی مناسب برای آن ارائه کرده است. او با تمسک به این آموزۀ تجربه گرایی که «تجربه یگانه منبع ما برای شناخت جهان است» هر گونه آگاهی از سطح مشاهده ناپذیر جهان طبیعت را ناممکن اعلام می کند. ون فراسن اعتقاد واقع گرا ها به صدق (تقریبی) نظریه های علمی را فاقد هر گونه مبنای معرفتی می د...

متن کامل

معضل مشاهده‌ناپذیرها دفاعی از تمایز مشاهده‌پذیر/ مشاهده‌ناپذیر ون فراسن

چکیده ون فراسن در تجربه‌گرایی برساختی قصد دارد بر مبنای تمایز معرفت‌شناختی پایه بین هویات مشاهده‌پذیر و هویات مشاهده‌ناپذیر، از تمایزهای معرفت‌شناختی صدق/کفایت تجربی و باور معرفتی/پذیرش پراگماتیک، دفاع کند. عده‌ای از منتقدان، صرف نظر از مخالفت یا موافقت با این دو تمایز معرفت‌شناختی، با تمایز معرفت شناختی پایۀ مذکور مخالف‎اند. گرچه خود ون فراسن در همدلی با این منتقدان و با گریزی زبان‎شناختی، ...

متن کامل

ون فراسن و براهین رئالیسم علمی

یکی از دامنه دارترین بحث ها در فلسفه علم، بحث رئالیسم علمی است. رئالیست ها معتقدند که فقط با اعتقاد به واقع نمائی علم می توان به توجیه فلسفی و تاریخی قابل قبولی از سیر علم و فعالیت علمی دست یافت. درمقابل، آنتی رئالیست ها درصدد آنند تا با اشاره به مشکلات برداشت رئالیستی از علم، نشان دهند که برداشت های بدیل و به تعبیر دقیقتر، مناسب تری نیز وجود دارد. یکی از این برداشت ها برداشت تجربه گرایان قائل ...

متن کامل

جزمیت یا عقلانیتِ رویکرد تجربی ون فراسن؟

کتاب رویکرد تجربی از آثار متأخر ون فراسن است که در آن هم بیان جدیدی از تجربه گرایی ارائه می کند و هم به تبیین نسبت آن با علم و دین می پردازد. رویکرد تجربی ون فراسن، که وجه بارز آن نگرشی منفی به متافیزیک است، قرار است در کنار معرفت شناسی جدید وی با عنوان اراده گرایی، که یک رویکرد غیرجزمی به عقلانیت است، دیدگاهی منسجم را نتیجه دهد. هدف مقالۀ حاضر این است که نشان دهد،این انسجام پایدار نیست؛ زیرا ر...

متن کامل

Stem cells in review

هديكچ ط ي لاس اه ي خا ي ر پ ي تفرش لباق هظحلام ا ي رد طابترا اب لولس ه ا ي نب ي دا ي لصاح هدش تسا هک ون ي د شخب هار اهراک ي ون ي ن نامرد ي رد ب ي رام ي اه ي بعص جلاعلا م ي .دشاب ا ي ن لولس اه هک رد مامت ناگرا ي مس اه ي دنچ لولس ي روضح ،دنراد اناوت يي سقت ي م و دبت ي ل هب لولس اه يي سب ي را صاصتخا ي ار هتشاد و نچمه ي ن رداق هب اج ي زگ ي ن ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 43

صفحات  51- 78

تاریخ انتشار 2005-07-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023