واکنش نیروهای مذهبی به جشن تاج‌گذاری پهلوی دوم (با تأکید بر مواضع امام‌خمینی(س)

چکیده: جشن تاج‌گذاری پهلوی دوم در تاریخ 4 آبان ماه 1346 پس از 26 سال تأخیر از روی کار آمدن شاه جدید در تالار موزه کاخ گلستان برگزار شد. وضعیت سیاسی اقتصادی کشور در شهریور 1320 و اشغال آن توسط متفقین و همچنین عدم ‌مشروعیت مکفی، امکان برگزاری مراسم تاج‌گذاری را سلب کرده بود. قدرت‌یابی پهلوی دوم به‌ویژه پس از کودتای 28 مرداد 1332، او را بر آن داشت تا جشن تاج‌گذاری را برگزار نماید. ترور چندبارۀ شاه و خردسال بودن ولیعهد باعث نگرانی شاه شده بود و او می‌خواست تا با واگذاری نایب‌السلطنگی به فرح در همین جشن، باقی ماندن پادشاهی در خانوادة پهلوی را در صورت مرگش تضمین کند. لذا این جشن، هم جشن تاج‌گذاری شاه و هم جشن نایب‌السلطنگی فرح پهلوی بود. دراین‌راستا، شاه درصدد برآمد برای خود مشروعیت‌سازی‌ کند و ابزار او هم باستان‌گرایی بود؛ اما در مقابل نیروهای مذهبی با تشبیه حکومت پهلوی با بنی‌امیه درصدد مشروعیت‌زدایی از آن برآمدند. مخالفان به علل و دلایل مختلفی در برابر جشن تاج‌گذاری موضع گرفتند و به اقداماتی دست زدند. مقالة حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که دلایل مخالفت نیروهای مذهبی و امام ‌خمینی با جشن تاج‌گذاری چه بود و به چه اقداماتی دست زدند؟ مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای تنظیم شده است. یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد که نیروهای مذهبی و در رأس آن‌ها امام ‌خمینی به علت تعارض جشن تاج‌گذاری با اسلام، هزینه‌های آن و طرح نایب‌السلطنگی فرح پهلوی در برابر آن موضع گرفتند و با انجام اقدامات قهرآمیز، تظاهرات، انتشار و توزیع اعلامیه مخالفت خود را با آن بیان داشتند.