نمودشناسی تفسیری افق‌ها، تنگنا‌ها و راهکارهای برنامه معلم‌پژوهنده به مثابه اقدام‌پژوهی بر پژوهشگری معلمان

 هدف پژوهش حاضر، بررسی افق‌ها، تنگنا‌ها و راهکارهای برنامه معلم‌پژوهنده به مثابه اقدام‌پژوهی بر پژوهشگری معلماناست. برای درک تجربه زیسته معلمان پژوهنده از روش نمودشناسی تفسیری و جهت تجزیه‌وتحلیل اطلاعات گردآوری‌شده از روش تحلیل محتوا به روش کیفی استفاده شده است. نمونه‌های پژوهش شامل 20 نفر (10 مرد و 10 زن) از معلمان و دبیران شرکت‌کننده در برنامه معلم‌پژوهنده هستند و به‌گونه‌ای انتخاب شدند که هم دوره ضمن خدمت اقدام‌پژوهی را گذرانده باشند و هم گزارش‌های آن‌ها حداقل از منتخبین بوده باشد. سؤالات پژوهش عبارت بودند از؛ افق‌های اقدام‌پژوهی بر پژوهشگری معلمان کدامند؟ تنگناهای اقدام‌پژوهی بر پژوهشگری معلمآنچه هستند؟ مهم‌ترین راهکارهای کاهش تنگناهای اقدام‌پژوهی بر پژوهشگری معلمان کدامند؟ داده‌ها از راه مصاحبه ژرف نیمه ساختاریافته و مشاهده هدفمند جمع‌آوری و سپس نگاشته و به روش ون منن تحلیل شدند. بر بنیاد یافته‌های پژوهش مهم‌ترین افق‌های اقدام‌پژوهی بر پژوهشگری معلمان شامل نزدیک کردن فاصله نظر و عمل،گسترش مشارکت و تبادل اطلاعات و تجارب، دوری از عوام‌زدگی و پاسخ‌گویی علمی به چالش‌ها، تولید دانش بومی و کاربردی، رشد خودباوری و احساس خودارزشمندی و بهبود کیفیت تدریس بود. مهم‌ترین تنگنا‌های آن نیز شامل گسترش عدم صداقت علمی،عدم وجود انگیزه و احساس نیاز به پژوهشگری، عدم وجود فرهنگ پژوهش و پژوهشگری، کیفیت پایین دوره‌های آموزشی و فقدان تسلط معلمان، عدم دسترسی به منابع و امکانات لازم، نبود نگرش مثبت در بین مسئولان و معلمان نسبت به اقدام‌پژوهی و دقت پایین در داوری گزارش‌ها بود. درنهایت راهکارهای کوتاه‌مدت و بلندمدت توسط شرکت‌کنندگان برای کارآمدتر کردن برنامه معلم‌پژوهنده و رفع تنگناهای موجود بیان شد.