نقش و جایگاه برخی از سیاست ‌مداران عصر رضاشاه دربارة مسائل فرهنگی: «محمدعلی فروغی (ذکاءالملک)، تیمورتاش، مخبرالسلطنه (مهدی‌قلی‌خان هدایت) و عیسی صدیق اعلم»

نویسندگان

  • رضا شعبانی استاد تمام گروه تاریخ. واحد علوم و تحقیقات، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول) [email protected]
  • سینا فروزش استادیار گروه تاریخ .واحد علوم و تحقیقات، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
  • فریده رحمتی دانشجوی دکتری تاریخ معاصر .واحد علوم و تحقیقات، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. [email protected]
چکیده مقاله:

در مقاله تلاش شده است با مطالعه‌ی اندیشه‌ها و رفتارهای نخبگان سیاسی- فرهنگی عصر رضاشاه پاسخی برای این پرسش بیابیم که آیا رضاشاه خود طراح سیاست‌های فرهنگی حکومتش بود و یا طراحان دیگری سیاست‌های فرهنگی این عصر را تدوین می‌کردند. به همین منظور خلاصه‌ای از شرح احوال و اقدامات چهره‌های برجسته‌ای مانند: محمدعلی فروغی (ذکاءالملک)، تیمورتاش، مخبرالسّلطنه (مهدی‌قلی‌خان هدایت) و عیسی‌صدیق‌اعلم بررسی می‌شود. این افراد که فقط گروهی‌از نخبگان عصرند هر کدام به نوعی با سیاست‌های رضاشاهی وابستگی و پیوستگی یا هماهنگی و تعامل فرهنگی داشته‌اند و می‌توان آنها را نخبگان سیاسی- فرهنگی یا فرهنگی- سیاسی خواند. در مقاله، عمل‌کرد فرهنگی آن‌ها به ویژه در برخورد با عرصةی فرهنگ دینی، ملی- باستانی و نیز فرهنگ غربی بررسی می‌شود. در این مقاله چند تن از نام‌آورترین سیاست‌مداران فرهنگی عصر رضاشاه که نقش مهم‌تر و بیشتری در سیاست‌های فرهنگی داشته‌اند و نماینده‌ی نخبگان هم‌سویشان پنداشته می‌شده‌اند برگزیده شدند، واژگان کلیدی: رضاشاه- سیاست‌مداران- فرهنگ- آموزش و پرورش- دانشگاه

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

محمدعلی فروغی (ذکاءالملک) در رویارویی با محمد مصدق (مصدق‌السلطنه)

محمد علی فروغی پسر محمد حسین فروغی (ذکاءالملک)، از سیاستمداران و اهل فکر و فرهنگ در اواخر دوره قاجاریه و ابتدای دورۀ پهلوی بود. وی به دلیل آثار فرهنگی و اعمال سیاسی خود به عنوان یک شخصیت چند وجهی در تاریخ معاصر ایران مشهور می‌باشد. دربارۀ رفتار سیاسی وی نظرات و مستندات بسیار و گاه نیز گوناگون است. موضوع مقالۀ حاضر، به بازشناسی این چهره معروف به استناد نامه‌ای که وی به دوستی [؟] نگاشته است، می‌پ...

متن کامل

محمدعلی فروغی (ذکاءالملک) در رویارویی با محمد مصدق (مصدق السلطنه)

محمد علی فروغی پسر محمد حسین فروغی (ذکاءالملک)، از سیاستمداران و اهل فکر و فرهنگ در اواخر دوره قاجاریه و ابتدای دورۀ پهلوی بود. وی به دلیل آثار فرهنگی و اعمال سیاسی خود به عنوان یک شخصیت چند وجهی در تاریخ معاصر ایران مشهور می باشد. دربارۀ رفتار سیاسی وی نظرات و مستندات بسیار و گاه نیز گوناگون است. موضوع مقالۀ حاضر، به بازشناسی این چهره معروف به استناد نامه ای که وی به دوستی [؟] نگاشته است، می پ...

متن کامل

مواضع روشنفکران نسبت به تأسیس فرهنگستان در دورۀ رضاشاه (با تأکید بر مواضع محمدعلی فروغی، عیسی صدیق و سیدحسن تقی زاده)

تشکیل فرهنگستان ایران در 12 خرداد1314، یکی از مظاهر ناسیونالیسم باستان گرا در تاریخ معاصر ایران است. اندیشه ی ملی گرایی که در طی قرن نوزدهم از اروپا وارد ایران دورۀ قاجار شده بود، در دورۀ رضاشاه به اوج خود رسیده ودر مظاهر واشکال مختلف بروز کرد. یکی از عمده ترین اشکال این اندیشه، توجه به زبان فارسی به عنوان زبان ملی و تلاش برای سره نویسی و در نهایت تشکیل فرهنگستان برای حفظ این زبان و وضع واژه ...

15 صفحه اول

تیمورتاش و رضاشاه تاملی در علل صعود و سقوط تیمورتاش

قدرت گرفتن و به سلطنت رسیدن رضاشاه، محصول همراهى جمعى از روشنفکران و فعالان سیاسى و فکرى، براى پایان دادن به وضع پرآشوب کشور و استقرار تمرکز سیاسى و برقرارى نظم و امنیت در کشور بود. یکى از روشنفکرانى که در آن زمان یار رضاخان شد و او را تا رسیدن به سلطنت و بعد از آن همراهى کرد، عبدالحسین تیمورتاش بود. وى بعد از رسیدن رضاشاه به سلطنت، به پاس زحماتش، به وزارت دربار پهلوى انتخاب شد و در این سمت نیز...

متن کامل

The Study of Stressful Factors in Clinical Education for Nursing Students Studying in Nursing and Midwifery College in Khorramabad

کچ هدي پ شي مز هني فده و : شزومآ لاب يني شخب ساسا ي شزومآ مهم و راتسرپ ي تسا . و هنوگ ره دوج لکشم ي شزومآ رد لاب يني ، آراک يي هدزاب و ا ني شزومآ زا شخب راچد ار لکشم م ي دنک . فده اب رضاح شهوژپ سررب ي لماوع سرتسا از ي شزومآ لاب يني رد وجشناد ناي راتسرپ ي هدکشناد راتسرپ ي و يامام ي ماـجنا داـبآ مرـخ تسا هتفرگ . شور و داوم راک : رضاح هعلاطم کي هعلاطم صوت يفي عطقم ي تسا . د...

متن کامل

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 13  شماره 49

صفحات  67- 90

تاریخ انتشار 2018-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023