موانع برقراری ارتباط بیمارمحور: تجارب بیماران مبتلا به سرطان، اعضای خانواده و پرستاران آن‌ها

موانع برقراری ارتباط بیمارمحور: تجارب بیماران مبتلا به سرطان، اعضای خانواده و پرستاران آن‌ها مریم رسولی ، وحید زمان‌زاده ، عباس عباس‌زاده ، علیرضا نیکانفر ، حمید علوی مجد ، فرناز میرزا احمدی ، اکرم قهرمانیان * تاریخ دریافت 06/06/1392 تاریخ پذیرش 11/08/1392 چکیده پیش زمینه و هدف: شواهد نشان می‌دهد که پرستاران در برقراری ارتباط مبتنی بر نیازها، ترجیحات و فردی‌سازی ارتباط با بیماران خود ناموفق بوده و نارضایتی بیماران مهم‌ترین پیامد این مسئله است. این مطالعه برای تبیین موانع ارتباط بیمارمحور بر اساس تجارب بیماران مبتلا به سرطان، خانواده و پرستاران آن‌ها انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه به روش تحلیل محتوای قراردادی با 9 بیمار، 3 عضو خانواده و 5 پرستار در بخش‌های انکولوژی تبریز انجام شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌ی عمیق نیمه‌ساختاریافته به روش نمونه‌گیری هدفمند جمع‌آوری و به‌طور همزمان تحلیل شد. استحکام تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به وسیله مشارکت‌کنندگان و کنترل خارجی کنترل گردید. یافته‌ها: علیرغم تمایل پرستاران و بیماران به برقراری ارتباط بیمارمحور، عوامل بازدارنده‌ای آن را محدود می‌کرد. در زمینه‌ی سازمانی، موانعی چون ناهماهنگی حجم کار و زمان، فرهنگ سازمانی به شکل بی‌توجهی به نیاز پرستار و بیمار، روتین‌محوری به جای بیمارمحوری، شیف‌های اضافی و فقدان نظارت؛ و در زمینه‌ی روان‌شناختی، مشکلات عاطفی بیمار، ناشی از تشخیص سرطان و درمان‌های تهاجمی و حس آسیب‌پذیری در پرستاران ناشی از حس مخاطره‌آمیز بودن کار با بیمار مبتلا به سرطان از نظر جسمی و روانی مطرح بود. در زمینه‌ی فرهنگی- اجتماعی، غیرهمزبانی، جنسیت ناهماهنگ، بی‌سوادی و کم بودن سواد سلامت و تصورات غلط در مورد صمیمیتِ‌درمانی، از ارتباط بیمارمحور ممانعت می‌کرد. بحث و نتیجه‌گیری: برای ارتباط بیمارمحور، تغییر در فلسفه و فرهنگ حاکم بر محیط‌های مراقبتی ضروری است. پرستاران باید آموزش مناسب منطبق با نیازهای خود دریافت نمایند که در آن بر رویکردهای فلسفی کل‌نگر و بیمارمحور تاکید گردد. مدیران پرستاری باید علاوه بر نظارت بر عملکرد ارتباطی پرستاران به نیازهای شخصی و عاطفی آن‌ها نیز توجه نمایند. کلید واژه‌ها: سرطان، ارتباط بیمارمحور، موانع، تحلیل محتوای کیفی مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره یازدهم، شماره دهم، پی در پی51، دی 1392، ص 764-753 آدرس مکاتبه: دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، تلفن: 09123879247 Email: [email protected]