منطق‌های مبتنی بر عکس نقیض و نقض محمول

برای منطق دو نظام قدیم و جدید می‌شناسیم که از نظر برخی، در تضاد با یکدیگر قرار دارند. در این مقاله، می‌خواهیم ببینیم که آیا منطق قدیم در برابر منطق جدید، واقعاً یک منطق است و قواعد یکسانی را معرفی می‌کند یا خیر؟ در تعداد قواعد معتبر و بیان دقیق آنها در منطق محمولات قدیم، اختلاف نظر‌های بسیاری مشاهده می‌شود. برای نمونه، تقریر‌های گوناگون از قاعدة فرعیّه و قاعدة نقض محمول و نیز دو تعریف مشهور برای عکس نقیض را می‌توان به عنوان مؤیدی برای این مدعا برشمرد. از آنجا که ارسطو قاعدة عکس نقیض را در منطق خود بیان نکرده است، نتیجه می‌شود که افزودن دو تقریر عکس نقیض به قواعد ارسطو، دو نظام منطقی جدید را پدید می‌آورد که صورت‌بندی محصورات چهار‌گانه در آن دو، متفاوت از صورت‌بندی محصورات در نظام ارسطو است. همچنین، از آنجا که تقریر‌های متفاوتی از قاعدة فرعیه، قاعدة «نقض محمول» و قاعدة «عکس نقیض موافق» میان منطق‌دانان مسلمان شکل گرفته است، تعداد منطق‌ها دست کم به شش عدد رسیده است. در این مقاله، با به دست دادن تعریف دقیقی از هر یک از این منطق‌ها، برای هر یک از محصورات چهار‌گانه صورت‌بندی مناسبی در این شش منطق ارائه کرده‌ایم.