مقایسه ی تأثیر دو روش پیام کوتاه (تعاملی و غیر تعاملی) بر تبعیت از رژیم درمانی ضد انعقاد در بیماران با دریچه مصنوعی قلب

مقدمه: یکی از مهمترین عوارض تعویض دریچه، اختلال عملکرد دریچه می‌باشد که به صورت عوارض ترومبولیتیک و آمبولی سیستماتیک بروز می‌دهد. بنابراین این بیماران به مصرف ضد‌انعقاد با وارفارین نیاز دارند. مصرف ناصحیح ضد‌انعقاد باعث عوارض ترومبو‌آمبولیسم و خونریزی در بیماران با دریچه مکانیکی است زیرا تبعیت از مصرف آن بسیار ضعیف می‌باشد. این مطالعه با هدف مقایسه تأثیر دو روش پیام کوتاه (تعاملی و غیر تعاملی) بر تبعیت از رژیم درمانی ضد انعقاد بیماران با دریچه مصنوعی قلب انجام شد. روش: این مطالعه، یک کارآزمایی بالینی است که بر روی 90 نفر از بیماران واجد شرایط که به بیمارستان امام خمینی شهر تهران مراجعه کردند به مدت 3 ماه انجام شد. بیماران توسط قرعه‌کشی به سه گروه 30 نفره کنترل، تعاملی و غیر تعاملی تقسیم شدند. پرسشنامه پژوهشگر ساخته توسط بیماران تکمیل و میزان INR آنها ثبت گردید. به همه بیماران بروشور آموزشی داده شد و شماره تلفن آنها دریافت و چگونگی استفاده از پیام کوتاه به آنها آموزش داده شد. برای گروه کنترل هیچ پیامی ارسال نشد. در گروه غیر تعاملی، هر هفته چهار پیام آموزشی به مدت سه ماه ارسال گردید. در گروه تعاملی، علاوه بر ارسال پیام‌های آموزشی، بیماران با پرسیدن سؤالات خود با پژوهشگر ارتباط دوطرفه داشتند. بعد از مداخله هر سه گروه مجدداً پرسشنامه پژوهشگر ساخته را تکمیل و میزان تبعیت آنها با پرسشنامه و INR سنجیده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار 16-SPSS و آزمون‌های دقیق فیشر، کای دو، تی زوج و آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد بین سه گروه قبل از مداخله از لحاظ میزان تبعیت از رژیم دارویی (43/0=P) و رژیم غذایی (84/0P=) اختلاف معنی‌دار آماری وجود نداشت اما بعد از سه ماه اختلاف معنی‌دار بین سه گروه در تبعیت از رژیم درمانی ضد‌انعقاد ایجاد شد (001/0≥P). همچنین میانگین نمره تبعیت از رژیم درمانی در گروه تعاملی بعد از مداخله بالاتر از دو گروه دیگر بود. میزان PT و INR بین سه گروه بعد از سه ماه تفاوت معنی‌دار نشان نداد (18/0P=). بر اساس آزمون تی زوج میزان PT و INR بعد از مداخله در گروه غیر تعاملی با (008/0P=) و در گروه تعاملی با (001/0≥P) از لحاظ آماری معنی‌دار شدند و در گروه کنترل اختلاف معنی‌دار نداشت (9/0=P). نتیجه‌گیری: آموزش از طریق پیام کوتاه به صورت تعاملی، می‌تواند تبعیت از رژیم درمانی ضد‌انعقاد را در بیماران با دریچه مصنوعی قلب افزایش دهد.