مقایسه کمی ترکیب شیمیایی اسانس گونهP.H. Davis Ballota nigra L. subsp. Anatolica جمع‌آوری شده از منطقه پل سفید مازندران

جنس فراسیون آسا (Ballota L.) متعلق به تیره Lamiaceae، قبیله Stachydae، زیرقبیله Ballotae است. هدف از این تحقیق بررسی ترکیب شیمیایی اسانس یک جمعیت گونه Ballota nigra subsp. anatolica جمع‌آوری شده از منطقه فیروزکوه به پل سفید در ایران و مقایسه با ترکیبات شیمیایی اسانس جمعیت مطالعه شده قبلی از روستای شاه ناجر واقع در استان مازندران (شمال ایران) می‌باشد. جمع‌آوری بخش‌های هوایی گیاه در تیر ماه 1388 از منطقه فیروزکوه به پل سفید انجام شده و پس از خشک کردن در سایه به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری و توسط روش‌های GC و GC/MS اجزای آن شناسایی شد. بازده اسانس برای این جمعیت 3/0 درصد وزنی – وزنی به دست آمد و تعداد 20 ترکیب (66/99 درصد) در اسانس جمعیت رویش یافته در منطقه فیروزکوه به پل سفید شناسایی شد که  trans-β-Farensene (99/19%)، β-Bisabolene (91/14%) وCaryophyllene oxide (14/13%) به عنوان اجزای اصلی آن هستند. در این میان ترکیبات غیرترپنی (82/17%)، سزکویی‌ترپن‌های هیدروکربنی (05/52%) و سزکویی‌ترپن‌های اکسیژن‌دار (69/29%) یافت شدند. تنها دو ترکیب شیمیایی α-Humulene و Germacrene D در این دو جمعیت مشترک می‌باشند. در اسانس جمعیت فیروزکوه به پل سفید، هیچ ترکیب مونوترپنی مشاهده نشده و در عوض دارای انواع غیرترپنی می‌باشند. تفاوت‌های کمی و کیفی در ترکیب اسانس دو جمعیت می‌تواند به عنوان فاکتورهای کموتاکسونومیک مد نظر قرار گرفته و ناشی از تفاوت ویژگی‌های اکولوژیک مناطق رویشی به ویژه بافت خاک می‌باشد.