مقایسه نشانه‌های اختلالات اضطرابی و عوامل فراتشخیصی مرتبط در افراد مبتلا به دیابت نوع دو و افراد سالم

مقدمه:مدل­های فراتشخیصی به واسطه تمرکز بر فرایندهای زیرین اختلالات روانی متعدد و کمک به تبیین همایندی بین این اختلالات از اهمیت به­سزایی برخوردار بوده و می­توانند منجر به ارزیابی­ها و درمان موثرتر اختلالات شوند. از این­رو، پژوهش حاضر با هدف مقایسه­ی نشانه‌های اختلالات اضطرابی و عوامل فراتشخیصی مرتبط در افراد مبتلا به دیابت و افراد سالم انجام گردید. روش­کار:در یک پژوهش پس­رویدادی (علی-مقایسه‌ای)، تعداد 63 فرد مبتلا به دیابت نوع دو و 63 فرد سالم در سال 1395 به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. گروه‌ها تا حد امکان از نظر متغیرهای جمعیت­شناختی بایکدیگر همتا شدند. مقیاس کوتاه اختلال اضطراب فراگیر (2006)، پرسش­نامه­ی اضطراب اجتماعی (2000)، مقیاس شدت اختلال وحشت­زدگی (2013)، اجتناب­شناختی (2008)، تحمل­ناپذیری بلاتکلیفی (1994)، فراشناخت (2004)، پذیرش و عمل (2011) و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (2006) در مورد شرکت­کنندگان اجرا گردید. داده‌های پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک­متغیره تحلیل شد. یافته­ها:یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که تفاوت معنی­داری بین افراد مبتلابه دیابت نوع دو و سالم در نشانه­های اختلال اضطراب فراگیر (0001/0=P) و وحشت­زدگی (009/0=P) وجود دارد، در حالی­که تفاوتی بین آن­ها در نشانه­های اضطراب اجتماعی (79/0=P) وجود ندارد. هم­چنین تفاوت معنی­داری بین دو گروه در عوامل فراتشخیصی اجتناب­شناختی (0001/0=P)، تحمل­ناپذیری بلاتکلیفی (009/0=P)، باورهای منفی درباره نگرانی (0001/0=P) و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان نابهنجار (01/0=P) وجود دارد اما تفاوتی بین دو گروه در اجتناب تجربه­ای (22/0=P) وجود ندارد. نتیجه­گیری:افراد مبتلا به دیابت نوع دو، نشانه­های اختلالات اضطرابی و عوامل فراتشخیصی مرتبط را با شدت بیشتری تجربه می­کنند. نتایج پژوهش حاضر می­تواند بیانگر اهمیت توجه به عوامل فراتشخیصی در درمان و استفاده از ترکیب درمان فراتشخیصی و دارویی در درمان افراد مبتلا به دیابت نوع دو باشد.