مقایسه مدل آمیخته متناهی چندمتغیره با روش‌های تحلیل عاملی و خوشه‌ای در شناسایی الگوهای غذایی

سابقه و هدف: امروزه متخصصین علوم تغذیه جهت بررسی تأثیر کلی رژیم غذایی بر پیامد سلامتی از دیدگاه الگوی غذایی استفاده می‌کنند. الگوهای غذایی به طور معمول با دو روش آماری تحلیل عاملی یا تحلیل خوشه‌ای تعیین می‌شود. مدل‌های آمیخته در قالب ترکیبی از چند توزیع احتمالی یک چارچوب پارامتری برای مدل‌بندی اشکال توزیعی ناشناخته فراهم می‌کنند. اخیراً از مدل‌های آمیخته به عنوان روش سوم در تعیین الگوهای غذایی استفاده شده است بدین منظور علاوه بر دو روش موجود، در این مطالعه الگوهای غذایی را با استفاده از مدل آمیخته نیز به دست آورده و با دو روش دیگر مورد مقایسه قراردادیم. مواد و روشها: در این تحقیق از داده‌های 25 گروه غذایی 400 دختر دبیرستانی شهر اهر که در مطالعه رشیدی و همکاران به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای جمع‌آوری شده بود استفاده شد. ابتدا الگوهای غذایی به دو روش تحلیل عاملی و تحلیل خوشه‌ای به دست آمد و بعد مدل آمیخته نرمال چند متغیره به این داده‌ها برازش شد و 5 الگوی غذایی به دست آمده از این روش با دو روش دیگر مورد مقایسه قرار گرفت. انتخاب مدل آمیخته مناسب با استفاده از معیار اطلاع آکاییک (AIC) و معیار اطلاع بیزی (BIC ) انجام شد. یافتهها: در روش تحلیل عاملی 3 الگوی غذایی که براساس بار عاملی شناسایی شد و در تحلیل خوشه‌ای 2 الگوی غذایی به دست آوردیم. با مدل آمیخته متناهی نرمال چند متغیره 5 الگوی غذایی به دست آمد که نسبت مصرف این 5 الگو به‌ترتیب 6%، 12%، 34%، 28% و 20% و هر الگو با بردار میانگین بیان شد. نتیجه گیری: با بررسی سه روش نتیجه می‌شود که مدل آمیخته نسبت به دو روش دیگر دارای دو مزیت است. اولاً نسبت افراد جامعه که از هر الگو استفاده می‌کنند را تعیین کند و ثانیاً میانگین مصرف گروه‌های غذایی در هر الگو مشخص است. بنابراین اطلاعات بیشتری نسبت به دو روش معمول به دست خواهد آمد. واژگان کلیدی: مدل آمیخته، تحلیل عاملی، الگوی غذایی