مقایسه ارقام مختلف گندم و بررسی روابط بین صفات آن‌ها با استفاده از روش‌های آماری یک و چندمتغیره

به‌منظور تعیین مطلوب‌ترین صفات برای افزایش غیرمستقیم عملکرد ارقام مختلف گندم، آزمایشی با استفاده از 5 رقم گندم شامل ارقام زاگرس، تجن، دوروم، کوهدشت و لاین N81-18 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا گردید. در این مطالعه شاخص‌های رشد (سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و سرعت جذب خالص) و صفات تعداد پنجه، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن سنبله، وزن هزاردانه عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و عملکرد دانه مورد بررسی قرار گرفتند. بالاترین عملکرد دانه متعلق به لاین N81-18 بود. لاین N81-18 در مقایسه با سایر ارقام دارای بالاترین تعداد دانه در سنبله و وزن سنبله در بوته بود. نتایج همبستگی‌های ساده بیان‌گر آن بود که بین عملکرد دانه و شاخص برداشت همبستگی بالایی وجود داشت. نتایج تجزیه علیت صفات نشان داد که بیش‌ترین اثر مستقیم بر عملکرد دانه متعلق به وزن سنبله بود. از بین شاخص‌های رشد، بیش‌ترین اثر مستقیم منفی مربوط به شاخص سطح برگ بود. از آن‌جایی‌که همبستگی بین شاخص سطح برگ با عملکرد بیش‌ترین مقدار مثبت را داشت، می‌توان نتیجه گرفت که عوامل غیرمستقیم باعث این همبستگی شده است. همچنین همبستگی بین شاخص سطح برگ با وزن سنبله بیش‌ترین مقدار مثبت را دارا بود.