معناشناسی، مختصات و مصادیق «حجب و سرادقات» در حدیث شیعه

یکی از آموزه‌های روایی پیچیده که در گزاره‌های متعدد، معارف و حقایق فراوانی درباره آن بیان شده است بحث از  «حجب و سرادقات» است و برخی از اندیشمندان اسلامی در شاخه‌های گوناگون، مانند فقه الحدیث، عرفان و حکمت در لابه لای مطالب و نه به طور مستقل به آن پرداخته‌اند. این نوشتار با کاوش و تحلیل روایات شیعی، به تبیین روایی مفاهیم، ویژگی‌ها، مختصات و مصادیق «حجب و سرادقات» پرداخته و به این نتیجه دست یافته است که نسبت میان این دو، عام و خاص است به گونه‌ای که حجب به مفهوم مانع بودن میان حق تعالی و مخلوقات اعم از تمامی مراتب خلقت حتی جهان مادی را شامل می‌شود اما سرادقات به مفهوم احاطه‌کننده، فقط حجاب‌های مجرد را دربرمی‌گیرد و تنها به مراتب مجرد از خلقت اطلاق می‌گردد.