مطالعه قابلیت دسترسی برخی از علف‌کش‌های به کار برده شده در سیستم‌های مختلف خاک‌ورزی گندم بر روی ذرت

این آزمایش به منظور مطالعه اثرات باقیمانده (فراهمی زیستی) برخی علف‌کش‌های رایج مورد استفاده در گندم بر روی گیاه زراعی ذرت (Zea mays L.) کشت شده پس از گندم صورت گرفت. آزمایش در سال زراعی 1390 و تحت شرایط روش­های مختلف خاک­ورزی در مزرعه آموزشی و پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع درکرج اجراء شد. تیمارهای خاک‌ورزی عبارت بودند از: خاک‌ورزی مرسوم، کم خاک‌ورزی و بدون خاک‌ورزی. تیمارهای علف‌کشی عبارت بودند از: 1- بروموکسینیل+ ام‌سی‌پی‌ای 5/1 لیتر در هکتار، 2- تریاسولفورون + دای کامبا 150 گرم در هکتار، 3- یدوسولفورون متیل سدیم+مزوسولفورون 400 گرم در هکتار، 4- مت­سولفورون متیل + سولفوسولفورون گرم در هکتار، 5- کلودینافوپ پروپارژیل  + تری­بنورون متیل به ترتیب 20 گرم و 8/0 لیتر در هکتار و 6- شاهد بدون مصرف علف‌کش‌. برای آزمایش­های زیست سنجی از دو عمق سطحی (5/12-0 سانتی‌متر) و تحتانی (25-5/12 سانتی‌متر) خاک نمونه‌گیری انجام شد. زیست‌سنجی بر روی گیاهان شاهی (Lepidium sativum) به عنوان گیاه محک و ذرت (Zea mays) انجام شد. درصد رویش، وزن خشک و ارتفاع شاهی و ذرت ارزیابی شد. نتایج نشان داد که نوع روش خاک‌ورزی با فراهمی زیستی علف‌کش در ارتباط بود؛ فراهمی زیستی علف‌کش در روش بدون خاک‌ورزی حداقل بود. بر اساس شاخص فراهمی زیستی، به ترتیب علف‌کش‌های تریاسولفورون + دای کامبا ، یدوسولفورون متیل سدیم+مزوسولفورون و مت­سولفورون متیل + سولفوسولفورون بیشترین میزان ماندگاری را نشان دادند. بنابراین ممکن است به محصول بعدی در تناوب آسیب بزنند، هر چند گیاه ذرت نسبت به بقایای مت­سولفورون متیل + سولفوسولفورون در خاک متحمل بود. از طرف دیگر علف‌کش‌های بروموکسینیل+ ام‌سی‌پی‌ای و کلودینافوپ پروپارژیل + تری­بنورون متیل فعالیت زیستی بسیار ناچیزی در خاک داشتند و بعید به نظر می‌رسد که باعث ایجاد مشکل جهت گیاهان بعدی در تناوب شوند.