مطالعات اسپکتروفتومتری مرئی فرابنفش اثر سم تترااتیل​پیروفسفات به​عنوان یک آلایندۀ زیست​محیطی بر ساختار و پایداری هموگلوبین انسانی

مقدمه: نرخ رو​به​رشد جمعیت جهان و نیاز روزافزون به مواد غذایی، استفادۀ بی​رویه از مواد شیمیایی و سموم آفت​کش در صنعت کشاورزی را درپی داشته است و این موضوع موجب آلودگی​های زیست​محیطی در آب، خاک، هوا و در پی آن بروز مسمومیت​های حاد و مزمن در انسان و سایر جانداران گردیده است. طیف وسیعی از این مسمومیت​ها از​طریق آفت​کش​های ارگانوفسفره ایجاد می​شود لذا، تحقیق در زمینۀ فهم ساز​و​کار اثرسموم با رویکرد کاهش بیماری​ها و عوارض حاد و مزمن ناشی​از استفادۀ سموم و مواد شیمیایی از اهمیت به​سزایی برخوردار است. روش بررسی: اثر تترااتیل​پیروفسفات به​عنوان یک سم ارگانوفسفره بر ساختار و پایداری هموگلوبین انسان بالغ و همچنین اثرات همولیزی این سم با استفاده از تکنیک​های طیف​سنجی نوری ماوراء بنفش​مرئی نرمال و دمایی و تبدیل فوریۀ مادون قرمز (ATR/FTIR) با روش​های تیتراسیون با سم و نیز انکوباسیون در زمان​های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج با نمونۀ شاهد مقایسه گردید. یافته‌ها: میزان پتانسیل همولیزی سم بر​روی سلول​های قرمز خونی در​مقایسه با نمونه​های کنترل منفی و مثبت بررسی شد که نشانگر افزایش فعالیت همولیزی سم تترااتیل​پیرو فسفات با افزایش غلظت سم برروی سلول​های قرمز خون می​باشد. بر​اثر بر​همکنش تترااتیل​پیروفسفات با پروتئین هموگلوبین در بخش گلوبین و مرکز هِم، تغییراتی القا می​گردد و این پروتئین در اعمال شرایط حرارتی در​حضور سم رفتار دوگانه​ای را از خود نشان می​دهد. براساس داده​های طیف​سنجی تبدیل فوریۀ مادون قرمز نیز ساختار دوم هموگلوبین در برهمکنش با این سم دچار تغییرات نگردیده است. نتیجه‌گیری: این ترکیب در غلظت​های بسیار پایین توانایی لیز سلول​های قرمز خون و همچنین القای تغییرات در سطح پروتئین هموگلوبین و نفوذ به پاکت هیدروفوب را دارا است، همچنین در شرایط حرارتی این توانایی را دارد که ساختار پروتئین را فشرده​تر نماید. تترا اتیل​پیروفسفات پتانسیل تغییر ساختار دوم هموگلوبین را ندارد.