مدیریت تقاضای آب در بخش کشاورزی و تأثیر آن بر منابع آب دشت بجنورد به کمک اتصال مدل‌های WEAP و MODFLOW

توسعه کشاورزی و صنعت، کاهش منابع آب سطحی، افت سطح آب‌های زیرزمینی عوامل مهم کمبود آب هستند که یک راه مقابله با آن استفاده از مدیریت تلفیقی آب‌های سطحی و زیرزمینی می‌باشد. در این تحقیق با بکارگیری مدل شبیه‌سازی منابع آب WEAP و اتصال آن به مدل شبیه سازی آب زیرزمینی MODFLOW ، مصارف حوضه آبریز دشت بجنورد مورد ارزیابی قرارگرفت. واسنجی دو مدل بر اساس یک دوره 6 ساله (از سال آبی 85-1384 تا سال 90-1389) و اعتبارسنجی آن برای یک دوره 2 ساله (سال‌های 91-1390 و 92-1391) انجام گرفت. سپس سناریوهای مختلف مدیریتی از جمله ثابت نگه داشتن سطح زیرکشت درمقابل افزایش تعداد صنایع، افزایش راندمان آبیاری در بخش کشاورزی و ترکیبی از سناریوهای فوق، جهت کاهش تقاضای آب در نظر گرفته شد. بر اساس این سناریوها پیش‌بینی‌ها برای یک دوره 28 ساله (از سال 93-1392 تا سال 20-1419) انجام و اثرات آن بر روی منابع آب حوضه مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که به کارگیری هم‌زمان راهبردهای مختلف مدیریت مصرف آب، بهتر از حالت استفاده منفرد از هر کدام از آن‌ها، برداشت آب از منابع مختلف را کاهش می‌دهد. شاخص اعتمادپذیری تأمین آب در سناریوی مرکب کلی، برای بخش‌های شرب شهری، روستایی، کشاورزی و صنعت به ترتیب 100، 100، 4/60 و 5/71 درصد برآورد گردید. همچنین آبخوان آبرفتی با 47/0 میلیون متر مکعب افت سالیانه حجم ذخیره به تعادل نسبی رسیده است اما آبخوان آهکی با 02/6 میلیون متر مکعب افت سالیانه حجم ذخیره دچار مشکل است که نیازمند اقدامات بیشتر در این زمینه می‌باشد.