ماهیت قرارداد جانشینی در بارداری با بررسی در نظام حقوقی ایران

در نظام حقوقی ایران هر قرارداد ماهیتی دارد که تبیین این ماهیت، در فهم آن عقد از جمله انعقاد، اسقاط، ویژگی آن عقد، حقوق و تکالیف منبعث از آن و ... مؤثر است. از هر عقدی یا در قوانین نام برده شده و شرایط، احکام و آثار آن بررسی شده، یا با توجه به اصل آزادی قراردادی پذیرفته شده و انعقاد آن با ملاحظۀ قواعد کلی، کاملاً بسته به نظر طرفین است. قرارداد جانشینی در بارداری نیز توافقی است که به موجب آن اسپرم و تخمک لقاح یافته­ زن و شوهر نابارور به منظور نگهداری و رشد به رحم زن دیگری منتقل شده که طفل پس از تولد به صاحبان اسپرم و تخمک تحویل داده شود. ماهیت این قرارداد با توجه به نو بودن آن و نداشتن قانون­ در این زمینه محل تأمل است. برخی آن را در قالب نهادهای حقوقی موجود مثل اجاره، جعاله، ودیعه و ... تحلیل کرده و برخی دیگر نیز آن را قرارداد غیرمعین مشمول مادۀ ۱۰ قانون مدنی می­دانند. در این تحقیق به بیان این نظرات و نقد و بررسی هر یک پرداخته شده است.