قلعه سکوهه سیستان و نقش تاریخی آن در وقایع شرق ایران در دوره قاجاریه

ایرانی و اسلامی بیشتر نمایان می­باشد. در هنگامه رقابت­های از قدیم الایام جلگه نسبتاً هموار سیستان بنا به موقعیت­های خاص جغرافیایی و منطقه­ای مورد تهاجمات داخلی و خارجی واقع می­گردید. از این رو حکمرانان و مردم سیستان همواره اقدام به ساخت قلاع بزرگ با حصارهایی مرتفع با اهداف نظامی و دفاعی جهت پیشگیری از آسیب و حفظ جان و مالشان در برابر تهاجمات مکرر دشمنان می­نمودند.  قلعه سکوهه یکی از قلاع مهمی است که به لحاظ چنین ضرورت­هایی سنگ بنای اولیه آن از دوره افشاریه و زندیه گذاشته شد و در عهد قاجاریه که تخت گاه حاکمان سیستان گردید توسعه یافت. در ساخت آن از مصالح بومی با توجه به شرایط اقلیمی استفاده شده و هنر و معماری آن نیز تلفیقی از عهد صفویه و قاجاریه با رگه­هایی از تاثیر معماری اروپایی است و نمادهای سنت بومی، توسعه­طلبانه دو دولت روس و انگلیس که مناطق شرقی ایران در معرض مداخلات و تهدیدات و اقدامات آنها واقع شده بود، حاکمان و مردم این منطقه به شایستگی در انجام و بازیابی هویت ملی و ایرانی خود ایفای نقش می­نمایند؛ به ویژه در زمان ناصرالدین شاه پس از یک دوره از هم گسیختگی سیاسی، اهمیت این مطلب بیشتر نمایان می­شود.  پژوهش پیش رو با نگرشی تاریخی و به شیوه کتابخانه­ای با استناد به منابع مکتوب تاریخی و بهره­گیری از تاریخ شفاهی به روش تحلیلی توصیفی نگاشته شده است.