فرهنگ‏سازی و بازنمایی نهاد خانواده در تلویزیون با توجه به سند چشم‏انداز جمهوری اسلامی ایران

امروزه رسانه‌های جمعی به عنصری مهم تبدیل شده‏ و بر همۀ عرصه‏های زندگی اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نفوذی انکارناپذیر دارد. تلویزیون ایران که در سطحی کلان هدف خود را انسان‏سازی و ایفای نقش دانشگاهی بزرگ معرفی کرده باید در ایفای نقشی فرهنگ‏ساز به شکل جدی ورود پیدا کند. از این رو، در این مقاله ابتدا به چگونگی فرهنگ‏سازی رسانه‌ها در ابعاد گوناگون فرهنگ می‏پردازیم و در ادامه با توجه به اهمیت نهاد خانواده در جوامع امروزی، چگونگی بازنمایی آن را در متون تلویزیونی بررسی خواهیم کرد. به همین منظور ابتدا پس از بیان تقسیم‏بندی‏هایی از فرهنگ، آن را به سه حوزۀ اصلی باورهای بنیادین، ارزش‌ها و هنجارها و رفتارها تقسیم می‌کنیم و سپس نحوۀ ورود رسانه در هر کدام از این ابعاد را با توجه به اصول سند چشم‏انداز بررسی می‌کنیم. در نهایت اینکه رسانه‌ها به منظور فرهنگ‏سازی در جامعه و به‏خصوص نهاد خانواده باید در گام نخست تغییراتی را در سطح باورهای بنیادین و در ادامه در سطح ارزش‌ها و هنجارها به وجود آورند؛ همچنین برنامه‌ریزی بر روی باورهای بنیادین که در قاعدۀ هرم قرار دارد، بسیار تأثیرگذارتر از انواع دیگر هرم خواهد بود، چراکه این بُعد از فرهنگ اگرچه ممکن است کم‏رنگ شود، هیچ‌گاه از بین نخواهد رفت.