فرآیندهای فراتشخیصی شناختی، رفتاری و هیجانی در افسردگی و اختلال‌های اضطرابی

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش فرآیندهای فراتشخیصی افکار تکرارشونده منفی، بی‌نظمی هیجانی، عدم تحمل بلاتکلیفی، همجوشی شناختی و عدم تحمل پریشانی در اختلال‌های اضطرابی و افسردگی بود. پژوهش حاضر از نوع علی- مقایسه‌ای بود. 149 نفر بیمار مبتلا به اختلال‌های اضطرابی و افسردگی از هشت مرکز روان‌پزشکی و روان‌شناختی شهر تهران به شیوه در دسترس انتخاب شدند و از طریق پرسشنامه افکار تکرارشونده منفی، پرسشنامه آمیختگی شناختی، مقیاس مشکل در تنظیم هیجانی ، مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی و مقیاس تحمل آشفتگی با گروه بهنجار (40 نفر) مورد مقایسه قرار گرفتند. دادههای از طریق آزمون آماری تحلیل واریانس چند متغیره، تحلیل واریانس یک‌راهه و آزمون تعقیبی بون‌فرنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که افراد شرکت‌کنندگان در گروه‌های بالینی از لحاظ میزان افکار تکرارشونده منفی، همجوشی شناختی و عدم تحمل پریشانی تفاوت معناداری با همدیگر نداشتند (001/0< p)، ولی تفاوت آن‌ها با گروه بهنجار معنادار بودند (001/0> p). علاوه بر این، علیرغم اینکه نمرات عدم تحمل بلاتکلیفی در گروه اختلال افسردگی اساسی نسبت به گروه بهنجار بیشتر بود، ولی نسبت به گروه‌های اختلال‌های اضطرابی کمتر بود و این تفاوت معنادار بود (001/0> p). در ارتباط با بی‌نظمی هیجانی نیز نتایج پژوهش نشان داد که فقط شرکت-کنندگان مربوط به اختلال‌های افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر تفاوت معناداری با هم نداشتند (001/0< p). افکار تکرارشونده منفی، همجوشی شناختی و عدم تحمل پریشانی فرآیندهای فراتشخیصی مشترک در اختلال-های اضطرابی و افسردگی بوده و می‌تواند در ایجاد و تداوم اختلال‌های اضطرابی و افسردگی مختلف نقش مهم ایفا کنند.