صنایع عمدﮤ نیشابور در سده‌های 3تا6ق/9تا12م برپاﻳﮥ داده‌های باستان‌شناختی و منابع مکتوب

نویسندگان

  • حمیدرضا ثنائی استادیار تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده مقاله:

در سده‌های سوم تا ششم قمری/نهم تا دوازدهم میلادی، صنایع نیشابور هم‌پاﻳﮥ کشاورزی و تجارت آن رونق بسزایی داشت. برای آگاهی از شمار، کیفیت و دگرگونی این صنایع باید از دو دسته آثار بهره برد: منابع مکتوب و کشفیات باستان‌شناسی از محوطه‌های تاریخی نیشابور. اطلاعات به‌دست‌آمده از هریک از این دو دسته، به‌صورت جداگانه، تنها زوایای محدودی از صنایع این شهر را روشن می‌کند و ﺗﻜﻴﮥ جداگانه بر آن‌ها، پژوهش دربارﮤ این موضوع را بی‌ثمر و ناقص خواهد کرد؛ اما با قرارگرفتن اطلاعات آن دو دسته در کنار یکدیگر و یکپارچه‌شدن آن‌ها، بخش چشمگیری از خلأ اطلاعاتی هریک دراین‌باره مرتفع می‌شود. مقاﻟﮥ حاضر با تکیه‌بر روش توصیفی‌تحلیلی و برپاﻳﮥ تلفیق اطلاعات یادشده، می‌کوشد پس از معرفی صنایع مهم نیشابور در این دوره، زمان رونق و رکود آنها را بررسی کند. یافته‌ها نشان می‌دهد بافندگی، سفالگری، فلزکاری و شیشه‌گری به‌ترتیب مهم‌ترین صنایع نیشابور در این دوره بوده است و سده‌های سوم تا پنجم قمری و سدة ششم قمری، به‌ویژه ﻧﻴﻤﮥ دوم آن، به‌ترتیب اوج رونق و رکود نسبی صنعت در این شهر بوده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل پهنۀ فرهنگی شهر نیشابور در قرن های اولیه و میانۀ اسلامی بر اساس منابع مکتوب (مطالعۀ موردی: شهر بوژگان)

پهنۀ فرهنگی محدوده ای جغرافیایی است که در آن گروهی تقریباً گسترده با مشخصات فرهنگی مشترک وجود داشته باشند. شهر نیشابور در دوران اسلامی- که بقایای آن امروزه در جنوب شرق شهر کنونی نیشابور قرار دارد- در سده های نخست تا هجوم مغولان همراه بلخ، مرو و هرات جزء چهار ربع خراسان بزرگ بوده که فقط نیشابور در ایران امروزی باقی مانده است. بر اساس منابع تاریخی و جغرافیایی سده های نخست و میانی اسلامی، نیشابور ب...

متن کامل

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

متن کامل

حاکمیت وُلات عباسی در تبرستان براساس گاهنگاری سکه‌ها و منابع مکتوب

تبرستان پس از حدود یک و نیم سده مقاومت در برابر عرب های مسلمان سرانجام در زمان منصور عباسی (158-137 ه.ق) گشوده شد و از آن پس توسط ولات عباسی اداره گردید. آگاهی ما از والیان این ولایت برگرفته از منابع تاریخی و شواهد سکه شناختی است. اما علیرغم وجود منابع مذکور تعیین زمان دقیق زمامداری هر یک از والیان به دلیل عدم همخوانی متون با شواهد سکه‌شناختی دشواری‌هایی را فرا روی پژوهشگران قرار داده است. هدف ...

متن کامل

پیشینۀ ساخت پیکر‌‌ه‌های خمیری و کاغذی در حوزۀ فرهنگ ایران بر اساس منابع مکتوب

کم­توجهی به منابع مکتوب کهن در خصوص پیشینۀ کاغذ و خمیرکاغذ در ساخت پیکره­ها در حوزۀ فرهنگ ایران، باعث بروز برخی اشتباهات در این زمینه شده است؛ و در بیشتر منابع مرتبط، در مورد پیشینۀ این موضوع، آگاهی درستی ارائه نشده است. اما شواهد موجود در میراث مکتوب نشان می­دهد که این شیوه از ساخت اشیاء از سده­های اولیه هجری قمری، در پهنۀ سرزمین­های شرقی و نیز ایران­زمین برای ساخت پیکره­ها و اشیاء وجود داشته ...

متن کامل

بررسی بر همکنش‌های فرهنگی ایران و هند بر اساس یافته های باستان شناسی و منابع مکتوب

یافته‌های باستان شناسی ارتباط تجاری ایران و بین النهرین و دره سند در شبه قاره هند را از دوره سومریان اثبات می‌کند. مردم ایران و هند در طول تاریخ حتی پیش از ورود اقوام آریایی به فلات ایران و سرزمین هند با یکدیگر ارتباط فرهنگی داشتند. یافته‌های باستان‌شناسی در هند، مشابه آثاری است که باستان‌شناسان در فلات ایران و بین‌النهرین به دست آورده‌اند. این دست-آورد حکایت از آن دارد که ساکنان هند و ایران پی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 4

صفحات  195- 217

تاریخ انتشار 2017-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023