شکل‌گیری سنت فکری سلطنت جدید ونسبت آن با اندیشۀ حکومت اسلامی در تاریخ معاصر ایران

نویسندگان

  • سجاد چیت فروش دکترای اندیشۀ سیاسی دانشگاه تربیت مدرس و پژوهشگر دانشکدۀ علوم اجتماعی و فرهنگی دانشگاه امام حسین
چکیده مقاله:

شرایط سیاسی ـ اجتماعی شکل‌‌گرفته پس از مشروطه، موجب ظهور و افول مجدد سنت فکری سلطنت‌ جدیدی گردید (تاریخچه)؛ اما آثار عمیقی در این زمینه تولید نشده است (پیشینه)؛ ازاین‌‌رو رابطۀ برآمدن تا برافتادن آن با ظهور حکومت اسلامی، مورد کنکاش جدی قرار نگرفته است (مسئله). درنتیجه، پرسش اصلی آن است که چه شرایط سیاسی ـ اجتماعی‌‌ای موجب شکل‌گیری این سنت گردید؛ و ازسویی، شکست این سنت چگونه در برآمدن اندیشۀ حکومت اسلامی اثرگذار بود؟ (سؤال) فرض است که این سنت فکری، به‌‌دلایلی همچون ناسازگاری با شرایط اجتماعی و وجود برخی ابهامات نظری، توان استمرار نیافت (فرضیه). در پژوهش پیش‌‌رو، که در آن از چهارچوب جماعت‌گرایی استفاده شده (روش)، نشان داده‌‌ایم که این سنت تنها در یک مقطع تاریخی برخوردار از فضیلت، خیر و دارای اصحاب خاص خود بوده است (هدف). بااین‌‌حال و به رغم شکست این سنت، آثار نظری آن در فضای فکری ایران ماندگار شد. از مهم‌‌ترین آثار به‌‌جامانده از اجرای احکام (حتی درحد امور حسبه)، نیاز به شرایط امنی دارد که حکومتی مقتدر آن را فراهم می‌آورد؛ ازاین‌‌رو با شکست اندیشه‌ حضور سلطان، به‌‌تدریج شرایط برای مطرح شدن اندیشه‌های فقاهت‌محور فراهم آمد که افزون‌‌بر اعتقاد به اجرای احکام اسلامی، شخص ولی‌‌فقیه را متولی ولایت بر اجرای آن می‌دانست (یافته).

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

سالک و مبارزه با آن در دوران معاصر تاریخ ایران

سالک جزو بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان بوده و توسط انگل‌های پروتوزوائی به نام لیشمانیا به وجود می‌آید. در ایران عامل بیماری‌زائی سالک دو گونه مهم از لیشمانیاهاست: الف – لیشمانیا ماژور (Leishmania major) و ب- لیشمانیا تروپیکا (Leishmania tropica). این بیماری در ایران در طی قرون گذشته کاملاً شناخته شده بوده و در آثار دانشمندان برجسته علوم پزشکی ایران از جمله ابن‌سینا و بهاء‌الدوله رازی راه‌ها...

متن کامل

جریان شکلگیری محیطهای کهن شهری در ایران در بستر تاریخ

شهرهای ایران و فضاهای آن سابقه ای طولانی و شکوفا دارند –فضاهای شهری همیشه به عنوان یک عامل پیونددهنده در سازماندهی کالبدی شهرها به حساب می آیند. محقق است که یک سو نگری درباره شهرهای ازایران‘ در بهترین شرایط ممکن کار پر مخاطه ای است. زیرا طیف وسیعی از نیروهای تاریخی و طبیعی در سراسر کشور نقش خود را باز ی کرده اند و شرایط کالبدی مخصوصی را در هر الگوی سکونتی بوجود آورده اند. اما درکنار این حقیقت...

متن کامل

شکل‌گیری اندیشۀ سیاسی «تجدد آمرانه» در تاریخ معاصر ایران ( مطالعۀ موردی: نامۀ فرنگستان)

    اندیشۀ ­سیاسی تجدد آمرانه پس از سقوط محمدعلی شاه تا روی کار آمدن رضاشاه به گفتار سیاسی غالب در ایران تبدیل شد. مقاله‌های سیاسی و اجتماعی نامۀ فرنگستان مهم‌ترین نقش را در ترویج این اندیشۀ ­سیاسی بر عهده داشته است. در این پژوهش با در نظر گرفتن مقاله­های سیاسی و اجتماعی نامۀ فرنگستان به‌عنوان یک کنش گفتاری در مورد زمینۀ فکری و سیاسی دورۀ انتشار آن، نشان داده شده اندیشۀ سیاسی تجدد آمرانه پاسخی ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 10

صفحات  133- 157

تاریخ انتشار 2017-03-05

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023