شناسایی رنگدانه‌های سبز و قرمز دیوارنگاره‌های دوره زندیه در شیراز با روش دستگاهی

رنگدانه‌های به کار رفته در دیوارنگاره‌های دوره زندیه (حدود 1193-1175 ه.ق) کمتر مورد بررسی فن‌شناسی قرارگرفته‌اند. در این تحقیق دو رنگدانه قرمز و سبز دیوارنگاره‌های سه بنای زندیه کاخ کریم خان، عمارت دیوان‌خانه و عمارت هفت‌تنان با روش‌های دستگاهی XRF ،XRD، FT-IR و PLMمورد بررسی قرار گرفته‌است. با شناسایی عناصر و ترکیب‌های به کار رفته در این رنگدانه‌ها در روش‌های XRF, XRDو همچنین مقایسه طیف‌های دریافتی در روش FT-IR با طیف‌های موجود در پایگاه اطلاعاتی IRUG و عکس‌های گرفته‌شده از رنگدانه‌ها زیر میکروسکوپ نوری PLMو تطبیق آنها با کتاب اطلس مربوطه،نتایج نشان دادند که رنگدانه‌های قرمز و سبز استفاده شده در دیوارنگاره‌های این سه بنای دوره زندیه از رنگدانه‌های معدنی ساخته شده و با توجه به نتیجه آزمایش‌ها رنگ قرمز، قرمز سرب و شنگرف و سبز به کار رفته سبز مالاکیت است. با توجه به بررسی پیشینه شناخت رنگدانه‌های هنری و تاریخی قبل و بعد از دوره زندیه و نتیجه به دست آمده مشخص می‌شود که ایرانی‌ها از ترکیبات محدودی استفاده می‌کرده‌اند و همان‌طور که سبک نقاشی دوره زندیه ادامه دهنده دوره‌های قبل و بویژه دوره صفویه است. در دوره زندیه نیز از رنگدانه‌هایی که در دوره صفویه در نقاشی به کار برده شده‌استفاده می‌شده و در دوره قاجار نیز استفاده از این رنگدانه‌ها ادامه یافته است.