شعرزدایی از شعر: تحلیلی بر اشعار گرترود استاین از منظر اندیشه‌ی موریس بلانشو

این مقاله جستاری است بر اشعار گرترود استاین، نویسنده و شاعر پیشروی آمریکا. توصیف استاین از شعر، فرسنگ‌ها با پیشینیانش در مکاتبی مانند رومانتیسیم فاصله می‌گیرد. او شعر را صوتی بی‌تن می‌انگارد که از تجربة بودن در زبان سخن می‌راند. برای تبیین استاین در مجموعة مسمط‌هایی در اندیشه، مقالة پیش‌رو از موریس بلانشو، متفکر پساساختارگرای معاصر فرانسوی در باب زبان، هستی و مرگ بهره می‌جوید. سه مفهوم کلیدی بلانشو به کار بسته می‌شوند: «نام‌گذاری»، «انقطاع» و «یادآوری». استاین شعر را نامیدن و یا نام‌های بی‌نام می‌پندارد، زبانی که مکرر می‌نامد بی‌ ‌آن‌که مفهوم، شخص و یا موقعیتی خاص را تداعی کند. بدین روش، شعر، انقطاع را تجربه می‌کند؛ رویارویی با «دیگریِ» بیگانه که افق‌هایی تازه‌ برای ذهن آشنازده به ارمغان می‌آورد. شعرزدای یعنی پایش شعر از ارجاع به واقعیت غالب، شعری بِکر که از معناپردازی‌های خوانندگانش دوری می‌گزیند. شاعر در این فضای خنثا جایگاهی ندارد؛ شعر به زبان تعلق دارد، به صداها، تکرارها و سکوت‌ها که با ظهور بر کاغذ، ماده و چیستی‌شان را به نمایش می‌گذارند.