سنتز پژوهی اثربخشی یادگیری الکترونیکی در آموزش علوم پزشکی و الزامات آن در طراحی و اجرا

مقدمه: استفاده از روش‌های یادگیری الکترونیکی منجر به تحولی عظیم در زمینه آموزش علوم پزشکی شده است. به همین منظور مطالعه تحلیلی پژوهش‌های انجام شده در این حوزه برای فهم دقیق اثربخشی نظام یادگیری الکترونیکی و الزامات آن در طراحی و اجرا می‌تواند راه‌گشا باشد. بنابراین هدف مطالعه حاضر سنتز پژوهی اثربخشی یادگیری الکترونیکی در آموزش علوم پزشکی و تبیین الزامات آن در طراحی و اجرا است. روش‌ها: روش این مطالعه سنتز پژوهی، کیفی بود. داده‌های مورد نیاز از طریق جستجو در منابع کتابخانه ای، پایان نامه‌ها و مقالات موجود در پایگاه‌های اطلاعاتی ERIC, ProQuest, PubMed, Science Direct, Scopus, springer Magiran, Irandoc جمع‌آوری شد. به منظور جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی از واژگان کلیدی اثربخشی (effectiveness)، یادگیری الکترونیکی (e-learning)، آموزش از دور (distance education)، آموزش مجازی پزشکی (virtual medical education)، یادگیری ترکیبی (blended learning)، الزامات یادگیری الکترونیکی (e-learning requirements) به صورت جداگانه و ترکیبی استفاده شد. از میان پژوهش‌های صورت گرفته داخلی در فاصله سال‌های 1386 تا 1395 و پژوهش‌های خارجی در فاصله سال‌های 2007 تا 2016 تعداد 178 مورد پژوهش منتشر شده شناسایی و از میان آنها 78 مورد پژوهش جهت بررسی و تحلیل انتخاب شد. نتایج: نتایج حاصل از بررسی و تحلیل مطالعات و پژوهش‌های انجام شده نشان داد که یادگیری الکترونیکی در حوزه‌های مختلف علوم پزشکی، هم در دوره‌های کاملاً الکترونیکی و هم در دوره‌های آموزش ترکیبی اثربخش بوده است. همچنین در طراحی و پیاده‌سازی نظام یادگیری الکترونیکی اثربخش باید الزامات پداگوژیکی، سازمانی و فناوری مورد نیاز شناسایی و اجرا شود. نتیجه‌گیری: موفقیت در اجرای نظام یادگیری الکترونیکی و اثربخشی آن مستلزم فراهم‌سازی زیرساخت‌های مناسب، آمادگی کافی در سطوح دانش، مهارت و نگرش در میان اساتید و دانشجویان و طراحی مناسب برنامه‌های آموزشی براساس نیازسنجی دقیق در جامعه‌ی هدف است.