روش‌شناسی مواجهه امام علی(ع) با فرهنگ اخلاقی جاهلیت در نهج‌البلاغه
نویسندگان
چکیده مقاله:
مطالعه چیستی فرهنگ اخلاقی جاهلیت و واکاوی ابعاد گونه‌گون آن یکی از موضوعات قابل بررسی و زمینه‌ساز شناخت بهتر آموزه‌های قرآن و حدیث است. نظام اخلاقی برآمده از عقیده و تفکر جاهلیت، در نهج البلاغه بازتاب یافته و مواضع امام× در برابر دین و عقیده و اخلاق جاهلی از مجموعه فرمایش‌هایشان کاملاً آشکار است. در این پژوهش فقط فرهنگ اخلاقی جاهلیت از منظر امام مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ نگارندگان می‌کوشند مواجهه امام علی× با آن فرهنگ را به سه روش توصیفی، ارزش داورانه و انکاری تحلیل کنند. بدین‌سان این پژوهش به این دستاورد رسیده که امام در نهج البلاغه به نفی و انکار کامل اخلاق جاهلی پرداخته است و هیچ بعدی از ابعاد اخلاق جاهلی را مورد تأیید قرار نداده‌اند. این دیدگاه به‌ویژه در مقایسه با تحلیل دیگر نویسندگانی همچون ایزوتسو ـ که در باب جاهلیت پژوهش‌هایی داشته ـ متمایز است؛ چرا که آنان در شرح مفاهیم اخلاقی جاهلی و با ذکر صفاتی مثل سخاوت و شجاعت جاهلی گاهی خواسته‌اند آنها را به‌عنوان نقاط برجسته اخلاقی آن عصر ـ در میان انواع ویژگی‌های منفی اخلاقی ـ برجسته سازند، اما در نهج البلاغه و از زاویه نگاه امام صفات مذکور نیز، در خدمت غرور و اهداف شخصی قبیله‌گرایانه به‌عنوان مصداق بارز اخلاق منفی جاهلانه توصیف شده است.
منابع مشابه
اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین
Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...
متن کاملاثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین
Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...
متن کاملتعامل اسلام با نمودهای اخلاقی در جاهلیت
با این که همیشه از فرهنگ عرب قبل از اسلام به عنوان فرهنگ جاهلی یاد می شود، اما طبیعی است که تمامی سنت ها و نظام های اخلاقی و اجتماعی عرب را سنت های بد و نکوهیده، یا اخلاق مکروه و مذموم تشکیل نمی‌داده است؛ که اگر چنین بود آنان هرگز نمی‌توانستند به حیات خود ادامه دهند، ولی بدون تردید، در غالب شئون زندگی آنها، فرهنگ غلط و آداب و عادت های ناپسند جلوه بیشتری داشته است. ما در قرآن مجید با بسیاری از ...
متن کاملتعامل اسلام با نمودهای اخلاقی در جاهلیت
با این که همیشه از فرهنگ عرب قبل از اسلام به عنوان فرهنگ جاهلی یاد می شود، اما طبیعی است که تمامی سنت ها و نظام های اخلاقی و اجتماعی عرب را سنت های بد و نکوهیده، یا اخلاق مکروه و مذموم تشکیل نمی داده است؛ که اگر چنین بود آنان هرگز نمی توانستند به حیات خود ادامه دهند، ولی بدون تردید، در غالب شئون زندگی آنها، فرهنگ غلط و آداب و عادت های ناپسند جلوه بیشتری داشته است. ما در قرآن مجید با بسیاری از آ...
متن کاملنگاه امام علی (ع) به فرهنگ جاهلیت
چکیده یکی از مباحث مهم به ویژه در نهج البلاغه مبحث جاهلیت است. واژه ی جاهلیت ریشه در قرآن دارد و مفسران برای آن معانی، مصادیق و کارکردهای متعددی بیان نموده اند. در بیانات امام علی(ع) نیز جهل و جاهلیت در زمان پیش از بعثت و پس از بعثت کاربرد فراوانی دارد. دقت در قرآن و نهج البلاغه و سایر متون اعم از تفسیری و تاریخی و... روشن مینماید که معنای اصلی جاهلیت تنها نادانی نیست، بلکه یک نوع حالت نفسان...
تحقیقی درباره «جاهلیت» و فرهنگ جاهلی
نویسنده، پس از اشاره به اشتقاقات و ترکیبات واژه جهل در قرآن کریم، انواع جهل را از نظر راغب اصفهانى مطرح کرده و دیدگاه کلى محققان درباره عصر جاهلى را گزارش نموده است. محققان معتقدند در قرآن کریم، جاهلیّت به عنوان یک اصطلاح دینى به معناى منفى آن است که خود شالوده‌اى است که واژه کفر بر روى آن بنا مى‌شود. امّا به نظر مى‌رسد که پاره‌اى از صفات برجسته نیز در میان اعراب جاهلى متداول بوده است که بازتاب ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 16 شماره 2
صفحات 65- 90
تاریخ انتشار 2017-07-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023