درمان مجدد با لیزیک برای اصلاح نزدیک‌بینی و نزدیک‌بینی آستیگمات

چکیده هدف: ارزیابی یافته‌های درمان مجدد با لیزیک در بیماران دچار بازگشت اختلال (regression) پس از عمل  لیزیک نخست، در نزدیک‌بینی و نزدیک‌بینی آستیگمات. روش پژوهش: پرونده‌های 2300 چشم که برای اصلاح نزدیک‌بینی و نزدیک‌بینی آستیگمات تحت عمل لیزیک قرار گرفته بودند؛ از نظر موارد لیزیک مجدد به علت بازگشت اختلال و نتایج لیزیک مجدد، بررسی شدند. برای عمل لیزیک نخست و نیز برای لیزیک مجدد، از لیزر اگزایمر 5000-Nidek: EC و برای ایجاد فلپ، از میکروکراتوم موریا (Moria) استفاده شد. یافته‌ها: از 2300 چشم لیزیک‌شده، 153 چشم (65/6 درصد) از 113 بیمار به علت بازگشت اختلال، تحت لیزیک مجدد قرار گرفتند. سن بیماران قبل از لیزیک مجدد، به طور متوسط 2/2±6/29 سال (54-20 سال) بود. میانگین زمان پی‌گیری بیماران پس از لیزیک نخست، 11 ماه (3 تا 34 ماه) و پس از لیزیک مجدد، 1/13 ماه (12 تا 18 ماه) بود. میانگین معادل کروی عیب انکساری (SE) این 153 چشم پیش از لیزیک نخست و مجدد، به ترتیب 69/2±39/5- دیوپتر (5/1- تا 14- دیوپتر) و 08/1±76/1- دیوپتر (5/0- تا 5- دیوپتر) بود که یک ماه پس از لیزیک مجدد به 35/0±25/0- رسید (05/0P<) و تا یک سال بعد، به 02/0±29/0- دیوپتر رسید که به لحاظ آماری معنی‌دار نبود. میانگین آستیگماتیسم این چشم‌ها پیش از لیزیک نخست 08/1±76/1- دیوپتر (5/0- تا 5- دیوپتر) و پیش از لیزیک مجدد 5/0±12/1- دیوپتر (5/0 تا 5/2- دیوپتر) بود که یک سال پس از لیزیک مجدد به 25/0±4/0 دیوپتر رسید (05/0P<). پس از لیزیک نخست، 6/55 درصد موارد دارای آستیگمات کم‌تر از 2- دیوپتر و 75 درصد از موارد دارای آستیگمات 2- دیوپتر یا بیش‌تر، دچار بازگشت اختلال شده بودند. در آخرین معاینه بعد از لیزیک مجدد، 4/97 درصد چشم‌ها به امتروپی 5/0± و 100 درصد آن‌ها به امتروپی 1± دیوپتر دست یافتند. میانگین دید اصلاح‌نشده در این 153 چشم، پیش از لیزیک نخست 400/20 و پیش از لیزیک مجدد معادل 50/20 بود که در پایان دوره پی‌گیری بعد از لیزیک مجدد، به 25/20 رسید (اثربخشی). دو چشم به علت عیب انکساری برجامانده، برای بار سوم تحت عمل لیزیک قرار گرفتند. پس از عمل لیزیک نخست (2300 چشم)، در 20 چشم (87/0 درصد) عارضه چروک‌خوردگی فلپ، در 2 چشم (09/0 درصد) سندرم شن‌های صحرا و در 2 چشم (09/0 درصد) رشد نابه‌جای اپی‌تلیوم در زیر فلپ ایجاد شده بود. بعد از لیزیک مجدد (153 چشم)، 4 چشم (6/2 درصد) به رشد نابه‌جای اپی‌تلیوم در زیر فلپ و 2 چشم (3/1 درصد) به اکتازی قرنیه دچار شده بودند. نتیجه‌گیری: عمل لیزیک مجدد می‌تواند روشی موثر و به نسبت کم‌خطر برای اصلاح موارد خفیف تا متوسط نزدیک‌بینی و نزدیک‌بینی آستیگمات در بیماران دچار بازگشت اختلال پس از لیزیک اول باشد. فراوانی لیزیک مجدد در موارد نزدیک‌بینی آستیگمات بالاتر، بیش‌تر است و خطر ایجاد عوارض آن نیز بیش‌تر از لیزیک نخست است. به علاوه، تغییرات عیب انکساری پس از لیزیک مجدد، پایدارترند. خطر ایجاد اکتازی قرنیه در شرایط ضخامت استرومای برجامانده کم‌تر از 250 میکرون، پس از عمل لیزیک و به ویژه پس از لیزیک مجدد، بالاتر است. · مجله چشم‌پزشکی بینا 1384؛ دوره 11، شماره 1: 67-60.