حمل و نقل و ترانزیت در آسیای مرکزی

چکیده اگرچه آسیای مرکزی منطقه‌ای محصور در خشکی است که به آب‌های آزاد جهان راه ندارد، اما از نظر دارا بودن منابع طبیعی به‌ویژه نفت و گاز و فلزات کمیاب، اهمیت بسیار دارد. برای صدور این منابع به بازارهای مصرف شبکه‌های راه‌های ارتباطی زمینی، ریلی و شبکه‌های مخابراتی، زیرساخت‌های نرم‌افزاری از جمله سیستم‌های بانکی، بیمه‌ای و قوانین و مقررات گمرکی و در یک نگاه کلی تجارت الکترونیک و دیگر مسائل قانونی و حقوقی در پیش رو قرار می‌گیرد. از این‌رو می‌توان گفت که آسیای مرکزی در کانون توجه کشورهایی قرار می‌گیرد که نیازمند دسترسی به آسیای مرکزی هستند. از طرفی دیگر صدور منابع موجود در آسیای مرکزی به بازارهای مصرف سبب ایجاد درآمدهای صادراتی می‌شود، که این درآمد صرف خرید کالاها و خدمات مورد نیاز این کشورها می‌شود. دو ساختار حمل و نقلی تقریباً رقیب یکی «دالان حمل و نقل اروپا- قفقاز- آسیای مرکزی» (تراسکا) در مسیر غربی- شرقی، و دیگری، «کریدور حمل و نقل و ترانزیت شمال- جنوب»، در مسیری شمالی- جنوبی و عمود بر این محور در منطقه شکل گرفته‌اند.