جایگاه آموزش درمان اعتیاد؛ ضرورت‌ها و چالش‌ها

در پاسخ به اعتیاد و مشکلات مرتبط با آن در طول یک دهه‌ی گذشته، خدمات درمان اعتیاد در کشور، توسعه‌ی نسبتاً سریعی داشته است، به گونه‌ای که در حال حاضر بسیاری از روان‌پزشکان، پزشکان، پرستاران، روان‌شناسان، مددکاران اجتماعی، مشاوران، پرستاران و... در مراکز اختصاصی درمان اعتیاد مشغول به کار هستند. این گروه، بزرگ‌ترین بخش کارکنان برنامه‌‌های مراقبت‌ سلامت متمرکز بر اعتیاد را تشکیل می‌‌دهند که شامل پیشگیری اولیه، درمان، کاهش آسیب، بازتوانی و خدمات حمایتی است. مراکز اختصاصی درمان اعتیاد در کشور عمدتاً سرپایی هستند و مراکز اقامتی و بستری از نظر فراوانی، به ترتیب در رتبه‌ی دوم و سوم قرار می‌‌گیرند. گرچه درمان‌‌های دارویی وابستگی به مواد افیونی همچون درمان نگهدارنده با متادون، سنگ بنای خدمات سرپایی درمان اعتیاد در کشور را تشکیل می‌‌دهند، همه‌‌گیری مصرف مت‌‌آمفتامین در سال‌‌های اخیر، طراحی و اجرای مداخلات روانی و اجتماعی در سطح کشور را به یک ضرورت اساسی تبدیل نموده است. واقعیت این است که علی‌‌رغم گسترش کمّی برنامه‌‌های اختصاصی درمان اعتیاد در کشور، نگرانی‌‌هایی درباره‌ی کیفیت این برنامه‌‌های درمانی وجود دارد. برخی عوارض ناشی از خدمات درمان اعتیاد به صورت غیر قابل قبولی بالاست و به نظر می‌‌رسد ارتقای کیفی خدمات درمان اعتیاد کشور باید در دستور کار آتی مراجع ذی‌‌صلاح قرار گیرد. به این منظور، چهار راهبرد کلی «آموزش»، «پایش و ارزشیابی»، «نظارت» و «حمایت» می‌تواند مدّ نظر قرار گیرد. در این مقاله به برخی از ضرورت‌‌ها و چالش‌‌های آموزش‌ درمان‌ اعتیاد در کشور پرداخته شده‌ است. بحث در خصوص سایر راهبردهای ضروری ارتقای کیفی خدمات درمان اعتیاد، مجال دیگری می‌‌طلبد.