تمایل به مهاجرت در بین جوانان؛ مطالعه‌ای کیفی در تصاویر آینده

مهاجرت از آن قسم پدیده­های چندوجهی است که برای مطالعه و درک درست آن لازم است رویکردها و روش‌های مختلفی با نگاه میان­رشته­ای به‌ کار گرفته شوند. مطالعه ادبیات نظری درباره مهاجرت گویای این است که نظریه‌های تشریح‌کننده­ مهاجرت، اغلب بر روی مسائل اقتصاد کلان و نظریه­های نیازهای فردی توسعه پیدا کرده­اند. درحالی‌که، اگر مهاجرت یا تمایل به آن را تصمیمی برای اقدام بدانیم، قاعدتاً این تصمیم برآمده از تصویر یا تصاویری از آینده است. مهاجرت به این منظور صورت می‌گیرد که تصویری مطلوب از یک آینده محقق­، یا از تحقق تصویری نامطلوب جلوگیری شود. از این منظر می­توان تصاویر آینده را برای شناخت پارامترهای ذهنی و بین­الاذهانی مؤثر بر مهاجرت، مطالعه کرد. با این هدف، پژوهش حاضر در سنت کیفی، با استفاده از مصاحبه­های نیمه‌ساختاریافته به بررسی تصاویر آینده جوانانی که مایل به مهاجرت هستند، می‌پردازد و تلاش می‌کند تا پدیده مهاجرت را از ساحت تصاویر ذهنی مربوط به آینده بررسی کند. داده­های حاصل از ۲۳ مصاحبه­ بعد از اشباع نظری، با استفاده از روش تحلیل مضمون، تحلیل شدند و نتایج نشان داد که سه تم اصلی یعنی: ۱) تصاویر ویرانشهری از مبدأ؛ ۲) پیروی از یک همه‌گیری برای رفتن؛ و ۳) جاذبه مقصد، تصاویر قویِ محرک مهاجرت به شمار می‌آیند. دراین‌میان، بیشترین و قابل‌ملاحظه‌ترین سهم مربوط به تصاویر ویرانشهری از مبدأ است.