تفاوتها و تشابهات در خاطره‌نگاری مستشارالدوله صادق و احتشام السلطنه

خاطره‌ نگاری در تاریخ ایران آن چنانکه در سایر کشورها مرسوم و معمول بوده عمدتاً از دوره قاجاریه شکل گرفته است.یکی از ویژگی‌های جامعه ایران دوره قاجاریه خصوصاً پس از انقلاب مشروطه توزیع بخشی از قدرت پادشاه و مشارکت بخش‌هایی از نخبگان در سرنوشت سیاسی کشور بود.طبیعی بود که نخبگان مذکور پس از بازنشستگی سیاسی به جمع‌آوری و تدوین خاطرات خود بپردازند.مستشارالدوله صادق و احتشام‌السلطنه که هر دو از رجال سیاسی عصر مشروطیت بشمار می‌روند با همین رویکرد خاطرات خود را به نگارش در آورده‌اند.هر دو نفر مناصب متعددی در طول دوران حیات سیاسی خود داشته‌اند.بارها به وزارت، وکالت و سفارت رسیده و فراز و نشیب‌های سیاسی مختلفی را از سر گذرانده‌اند.خاطرات آنها می‌تواند پرده از بسیاری از حوادث مبهم و جریانات پیچیده سیاسیز بردارد.تفاوت‌ها و تشابهات محتوای خاطرات، سبک، شیوه و انگیزه خاطره‌نگاری از سوی آنها نیز می‌تواند کمک شایانی به سیر تاریخ‌نگاری و خاطره‌نویسی در ایران بنماید.در مقاله حاضر تلاش شده است خاطرات آنها با اتکا بر سبک، شیوه و انگیزه و دیدگاه‌های تاریخی بررسی و تفاوتها وتشابهات آنها مورد مطالعه قرار گیرد