تغییرات و آسیب‏پذیری تولید خالص اولیه در اکوسیستم‌های جنگلی، مرتعی و بیابانی ایران متأثر از تغییرات اقلیمی

تغییرات اقلیمی و محیطی در مناطق مختلف ایران مشاهده شده است و پیش‏بینی می‏شود در آینده نیز تغییراتی به وقوع بپیوندد. تولید خالص اولیه از شاخص‌های مهم در ارزیابی تولید اکوسیستم‌های طبیعی جنگلی، مرتعی و بیابانی می‏باشد. تغییرات اقلیمی باعث وقوع تغییرات در تولید زیست‏توده (بیوماس) در اکوسیستم‌های طبیعی می‏شود. در این تحقیق میزان آسیب‏پذیری به تغییرات اقلیمی و میزان تغییرات در وضعیت تولید خالص اولیه در اکوسیستم‌های جنگلی، مرتعی و بیابانی ایران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی انجام شده در شش اقلیم انتخاب شده در سطح کشور در استان‌های گیلان، مازندران، آذربایجان‌‌شرقی، کرمانشاه، خراسان و سیستان و بلوچستان ارائه گردیده‏است. براساس نتایج حاصل از این تحقیق مجموع تولید خالص اولیه تحت تأثیر تغییرات دما و بارش در اکوسیستم‌های جنگلی، مرتعی و بیابانی در استان‌های گیلان، آذربایجان‌‌شرقی و خراسان، برای دوره منتهی به 2039 افزایش را نشان می‏دهد، در صورتی‌که میزان آن در استان‌های مازندران، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان کاهش خواهد داشت. این تغییرات در استان خراسان (شامل خراسان شمالی، جنوبی و رضوی) بیشترین افزایش را نشان می‏دهد که بیانگر افزایش مطلوب بارش و دما در این منطقه خواهد بود. میزان تغییرات کمی تولید خالص اولیه هر منطقه به حجم زیست‏توده موجود در اکوسیستم‌های آن منطقه و نیز به میزان تغییرات دما و بارش بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال این تغییرات در اکوسیستم‌های جنگلی استان‌های گیلان و خراسان افزایش و استان‌های مازندران و کرمانشاه کاهش را نشان می‏دهند. همچنین این تغییرات در اکوسیستم‌های مرتعی در استان‌های آذربایجان‌‌شرقی و خراسان بصورت افزایشی و در استان‌های کرمانشاه و سیستان و بلوچستان بصورت کاهشی قابل ملاحظه می‏باشند. درحالی‌که تغییرات در استان‌های بیابانی در خراسان بصورت عمده افزایش و در استان‌های سیستان و بلوچستان کاهش را نشان می‏دهند.