تغییرات عملکرد و اجزای روغن دانه خردل سیاه (Brassica nigra L.) بر اثر باکتری ها و تنظیم کننده های رشد در شرایط تنش کادمیوم

کادمیوم یکی از آلاینده­های اولیه خاک از نوع فلزات سنگین می­باشد و گیاهان تیره شب­بو با تولید وزن خشک بالا قادر به تجمع مقادیر بسیار بالایی از فلزات سنگین از جمله کادمیوم می­باشند. به­منظور ارزیابی تغییرات اسیدهای چرب، درصد روغن دانه و عملکرد و اجزای عملکرد خردل سیاه تحت تاثیر باکتری­های محرک و تنظیم کننده­های رشد گیاه در شرایط تنش کادمیوم آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل دو سطح کادمیوم (صفر و 100 میلی­گرم بر کیلوگرم خاک)، سه سطح باکتری (شاهد، آزوسپریلوم و سودوموناس) و سه سطح تنظیم کننده­های رشد (شاهد، سالیسیلیک اسید و براسینواستروئید) بودند. مقایسات میانگین­ها نشان داد که کادمیوم موجب کاهش معنی­دار تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام، وزن خشک ریشه، درصد روغن دانه، اولئیک اسید، لینولئیک اسید، ایکوزنوئیک اسید و اروسیک اسید گردید. باکتری­های محرک رشد منجر به افزایش معنی­دار مقادیر صفات مذکور و کاهش معنی­دار پالمتیک اسید شدند. محلول­پاشی با سالیسیلیک اسید و براسینواستروئید به افزایش معنی­دار محصول تک بوته، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، درصد روغن دانه و تمام انواع اسیدهای چرب غیراشباع انجامید، در حالی­که استئاریک اسید و اسیدهای چرب اشباع را کاهش داد. اثر متقابل کادمیوم × باکتری نشان داد که در هر دو سطح کادمیوم، باکتری­ها موجب افزایش معنی­دار محصول تک بوته، وزن هزار دانه، وزن خشک اندام هوایی، لینولنیک اسید و اسیدهای چرب غیراشباع و کاهش معنی­دار استئاریک و اسیدهای چرب اشباع گردیدند در حالی­که کادمیوم نتیجه­ای برعکس باکتری­ها در این صفات نشان داد. در اثر متقابل کادمیوم × هورمون هم تیمار هورمونی در هر دو سطح کادمیوم منجر به کاهش معنی­دار پالمیتیک و افزایش اسیدهای چرب غیراشباع شد و کاربرد کادمیوم نیز نتیجه عکس داشت.